Το φετινό Νόμπελ Οικονομίας απονεμήθηκε στην αμερικανίδα οικονομολόγος Κλόντια Γκόλντιν, από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.
Η Κλόντια Γκόλντιν τιμήθηκε «επειδή προώθησε την κατανόησή μας για τα αποτελέσματα των γυναικών στην αγορά εργασίας».
Οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό στην παγκόσμια αγορά εργασίας και, όταν εργάζονται, κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες. Η Goldin έψαξε στα αρχεία και συγκέντρωσε στοιχεία για περισσότερα από 200 χρόνια, επιτρέποντάς της να καταδείξει πώς και γιατί έχουν αλλάξει οι διαφορές μεταξύ των φύλων στις αποδοχές και τα ποσοστά απασχόλησης.
Η βραβευμένη με το βραβείο οικονομικών επιστημών του 2023, Κλόντια Γκόλντιν, παρείχε τον πρώτο ολοκληρωμένο απολογισμό των αποδοχών και της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας ανά τους αιώνες. Η έρευνά της αποκαλύπτει τις αιτίες των αλλαγών και τις κύριες πηγές του εναπομείναντος χάσματος μεταξύ των δύο φύλων.
Η Κλόντια Γκόλντιν έδειξε ότι η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας δεν έχει ανοδική τάση σε μια περίοδο 200 ετών, αλλά αντίθετα σχηματίζει καμπύλη σχήματος U.
Η συμμετοχή των παντρεμένων γυναικών μειώθηκε με τη μετάβαση από την αγροτική στη βιομηχανική κοινωνία στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά στη συνέχεια άρχισε να αυξάνεται με την ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών στις αρχές του 20ού αιώνα. Η Goldin εξήγησε αυτό το μοτίβο ως αποτέλεσμα της διαρθρωτικής αλλαγής και των εξελισσόμενων κοινωνικών προτύπων όσον αφορά τις ευθύνες των γυναικών για το σπίτι και την οικογένεια.
Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, τα επίπεδα εκπαίδευσης των γυναικών αυξάνονταν συνεχώς και στις περισσότερες χώρες υψηλού εισοδήματος είναι πλέον σημαντικά υψηλότερα από τα αντίστοιχα των ανδρών. Η Κλόντια Γκόλντιν – που τιμήθηκε με το βραβείο οικονομικών επιστημών 2023 – απέδειξε ότι η πρόσβαση στο αντισυλληπτικό χάπι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση αυτής της επαναστατικής αλλαγής, προσφέροντας νέες ευκαιρίες για τον προγραμματισμό της σταδιοδρομίας.
Παρά τον εκσυγχρονισμό, την οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση του ποσοστού των απασχολούμενων γυναικών κατά τον 20ό αιώνα, για μεγάλο χρονικό διάστημα το χάσμα των αποδοχών μεταξύ γυναικών και ανδρών δεν μειώθηκε σχεδόν καθόλου.
Σύμφωνα με την Κλόντια Γκόλντιν, μέρος της εξήγησης είναι ότι οι εκπαιδευτικές αποφάσεις, οι οποίες επηρεάζουν τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας μιας ζωής, λαμβάνονται σε σχετικά νεαρή ηλικία. Εάν οι προσδοκίες των νέων γυναικών διαμορφώνονται από τις εμπειρίες των προηγούμενων γενεών -για παράδειγμα, των μητέρων τους, οι οποίες δεν επέστρεψαν στην εργασία τους μέχρι να μεγαλώσουν τα παιδιά- τότε η ανάπτυξη θα είναι αργή.
Ιστορικά, ένα μεγάλο μέρος του χάσματος μεταξύ των δύο φύλων στις αποδοχές μπορούσε να εξηγηθεί από τις διαφορές στην εκπαίδευση και τις επαγγελματικές επιλογές. Ωστόσο, η Κλόντια Γκόλντιν έδειξε ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της διαφοράς στις αποδοχές είναι πλέον μεταξύ ανδρών και γυναικών στο ίδιο επάγγελμα και ότι προκύπτει σε μεγάλο βαθμό με τη γέννηση του πρώτου παιδιού.
Ψάχνοντας στα αρχεία και συγκεντρώνοντας και διορθώνοντας ιστορικά δεδομένα, η φετινή βραβευμένη με το βραβείο οικονομικών επιστημών Κλόντια Γκόλντιν κατάφερε να παρουσιάσει νέα και συχνά αναπάντεχα στοιχεία. Μας έδωσε επίσης μια βαθύτερη κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν τις ευκαιρίες των γυναικών στην αγορά εργασίας και το κατά πόσο η εργασία τους έχει ζήτηση.
Το γεγονός ότι οι επιλογές των γυναικών συχνά περιορίζονταν και εξακολουθούν να περιορίζονται από τον γάμο και την ευθύνη για το σπίτι και την οικογένεια βρίσκεται στο επίκεντρο των αναλύσεων και των επεξηγηματικών μοντέλων της. Οι μελέτες της Γκόλντιν μας δίδαξαν επίσης ότι η αλλαγή απαιτεί χρόνο, επειδή οι επιλογές που επηρεάζουν ολόκληρες καριέρες βασίζονται σε προσδοκίες που μπορεί αργότερα να αποδειχθούν λανθασμένες.
Οι γνώσεις της φτάνουν πολύ έξω από τα σύνορα των ΗΠΑ και παρόμοια μοτίβα έχουν παρατηρηθεί σε πολλές άλλες χώρες. Η έρευνά της μας προσφέρει μια καλύτερη κατανόηση της αγοράς εργασίας του χθες, του σήμερα και του αύριο.
Το ποσό του βραβείου Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών 2023 έχει οριστεί σε 11 εκατομμύρια σουηδικές κορώνες (SEK) ανά πλήρες βραβείο, που αντιστοιχούν σε 947.325 ευρώ.
