Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στη φορολογική εξομοίωση, η οποία περιλαμβάνεται σε ειδική ρύθμιση στο φορολογικό νομοσχέδιο, των μη - καπνικών προϊόντων που περιέχουν νικοτίνη με τα καπνικά προϊόντα.
Η ρύθμιση αυτή περιλαμβάνεται στο φορολογικό νομοσχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Εθνικής (Μέρος Ε’, άρθρο 43) και εξομοιώνει τα «ηλεκτρικά θερμαινόμενα προϊόντα χωρίς καπνό» και τα «σακουλάκια νικοτίνης» (nicotine pouches) με τα καπνικά προϊόντα.
Τη ρύθμιση αυτή επιζητούσαν οι μεγάλες εταιρείες που διαθέτουν ήδη προϊόντα τα οποία φορολογούνται με υψηλότερους συντελεστές.
Στα μη-καπνικά θερμαινόμενα προϊόντα νικοτίνης επιβάλει Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ύψους 156,7 ευρώ ανά κιλό. Ο φόρος αυτός είναι ο ίδιος με εκείνον που ισχύει στα θερμαινόμενα καπνικά προϊόντα, όπως είναι το Iqos κ.ά. Στα σακουλάκια νικοτίνης, ο ΕΦΚ είναι χαμηλότερος και ανέρχεται σε 50 ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους υποστρώματος νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών, σε στέρεη μορφή του προϊόντος. Και στις δύο κατηγορίες νικοτινούχων προϊόντων επί του ειδικού φόρου αυτού επιβάλλεται ΦΠΑ 24%.
Έτσι καλύπτονται όλα τα νέα προϊόντα καπνού και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, καθώς οι καπνιστές μετακινούνται από τα τσιγάρα προς τα εναλλακτικά προϊόντα χωρίς καύση.
Ηλεκτρικά θερμαινόμενα προϊόντα χωρίς καπνό, αλλά περιέχοντα νικοτίνη, άρχισαν να εμφανίζουν μεγάλες βιομηχανίες καπνικών, όπως π.χ. η British American Tobacco. Η εταιρεία φέρεται να έχει διαθέσει προϊόντα θερμαινόμενα με φύλλα τσαγιού, στα οποία όμως έχει τοποθετηθεί νικοτίνη. Με τον τρόπο αυτό, η εταιρεία επεδίωκε την αποφυγή της βαριάς φορολογίας που επιβάλλεται στα καπνικά προϊόντα.
Το ίδιο ισχύει και με τα σακουλάκια νικοτίνης. Πρόκειται για βιομηχανοποιημένα προϊόντα, τα οποία δεν περιέχουν καπνό, προορίζονται για λήψη από το στόμα, χωρίς εισπνοή και χωρίς διαδικασία θέρμανσης ή καύσης. Τα προϊόντα αυτά περιέχουν υπόστρωμα νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών, σε στέρεη μορφή, και τα οποία όταν εισέρχονται στο στόμα του χρήστη/καταναλωτή, απορροφώνται από το αίμα, αναπληρώνοντας έτσι νικοτίνη στην οποία είναι εθισμένος ο καπνιστής. Το nicotine pouch απλά τοποθετείται κάτω από τη γλώσσα του χρήστη και δεν χρειάζεται μάσηση.
Ακολουθεί η διάταξη:
Ειδικότερες φορολογικές διατάξεις – Άρθρο 43
Φόρος κατανάλωσης σε ηλεκτρικά θερμαινόμενα προϊόντα χωρίς καπνό – Τροποποίηση άρθρου 53Α Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα
Στο άρθρο 53Α του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν. 2960/2001, Α΄ 265), για την επιβολή φόρου κατανάλωσης
α) στην παρ. 1: αα) τροποποιούνται οι κωδικοί συνδυασμένης ονοματολογίας της περ. α),
αβ) προστίθεται παραπομπή στην περ. στ),
β) προστίθενται περ. ζ) και η) στις παρ. 1 και 2, καθώς και περ. στ) και ζ) στην παρ. 3,
γ) η παρ. 5 αντικαθίσταται, πλην του πρώτου της εδαφίου,
δ) στην παρ. 5Α: δα) επικαιροποιούνται οι παραπομπές στο εισαγωγικό εδάφιο, δβ) στην περ. ε) μετά από τη φράση «προϊόντος καπνού» προστίθεται η φράση «, για τα προϊόντα των περ. ζ) και η) της παρ. 1 το ποσοτικό όριο των διακοσίων (200) τεμαχίων»,
ε) το τελευταίο εδάφιο της περ. δ) της παρ. 8 αντικαθίσταται,
στ) στην παρ. 10: στα) στο πρώτο εδάφιο επέρχονται νομοτεχνικές βελτιώσεις και στβ) τροποποιείται η παραπομπή του δευτέρου εδαφίου, ζ) προστίθεται παρ. 11, και το άρθρο 53Α διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 53Α: Επιβολή Φόρου Κατανάλωσης – Βάση υπολογισμού και συντελεστές φόρου – Βεβαίωση και είσπραξη του φόρου
1. Επιβάλλεται φόρος κατανάλωσης στα εισαγόμενα από τρίτες χώρες, προερχόμενα από άλλα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) ή εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα, ως ακολούθως:
α) Στα υγρά αναπλήρωσης, τα οποία περιέχονται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα του κωδικού Συνδυασμένης Ονοματολογίας 85434000 ή σε ειδικούς περιέκτες επαναπλήρωσης ή φιαλίδια μίας χρήσης που προορίζονται να ενσωματωθούν σε συσκευές ηλεκτρονικού τσιγάρου, τα οποία κατατάσσονται στους κωδικούς Σ.Ο. 24041200 και 240419. Οι συσκευές ηλεκτρονικού τσιγάρου του κωδικού Σ.Ο. 85434000 δεν υπόκεινται σε Φόρο Κατανάλωσης, εφόσον αποτελούνται μόνο από την εξωτερική συσκευή και δεν περιέχουν υγρά τα οποία καταναλώνονται μέσω αυτής.
β) Στον καβουρδισμένο καφέ των κωδικών Σ.Ο. 0901 21 00 και 0901 22 00.
γ) Στον μη καβουρδισμένο καφέ των κωδικών Σ.Ο. 0901 11 00 και 0901 12 00.
δ) Στα εκχυλίσματα, αποστάγματα και συμπυκνώματα καφέ του κωδικού Σ.Ο. ΕΧ 2101 11 00, σε υγρή ή στερεή μορφή, εκτός από εκείνα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα παρασκευάσματα διατροφής.
ε) Στα παρασκευάσματα με βάση τα εκχυλίσματα, αποστάγματα ή συμπυκνώματα του καφέ ή με βάση τον καφέ των κωδικών Σ.Ο. 2101 12 92 και 2101 12 98.
στ) Στο μείγμα καπνού που περιέχεται στο ηλεκτρικά θερμαινόμενο προϊόν καπνού της περ. ε) της παρ. 3.
ζ) Στο υπόστρωμα ή περιέκτη νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών ή άλλων ουσιών χωρίς νικοτίνη, σε στέρεη μορφή που περιέχεται στο ηλεκτρικά θερμαινόμενο προϊόν χωρίς καπνό της περ. στ) της παρ. 3.
η) Στο υπόστρωμα νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών, σε στέρεη μορφή που περιέχεται σε «σακουλάκια νικοτίνης» της περ. ζ) της παρ. 3.
2. Οι συντελεστές φόρου κατανάλωσης που επιβάλλονται στα προϊόντα της παρ. 1 ορίζονται ως ακολούθως:
α) Για τα προϊόντα της περ. α), δέκα λεπτά (0,10) ανά χιλιοστόλιτρο (ml) προϊόντος.
β) Για τα προϊόντα της περ. β), τρία (3) ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν.
γ) Για τα προϊόντα της περ. γ), δύο (2) ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους.
δ) Για τα προϊόντα της περ. δ), τέσσερα (4) ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν.
ε) Για τα προϊόντα της περ. ε), τέσσερα (4) ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους που περιέχεται στο τελικό προϊόν.
στ) Για τα προϊόντα της περ. στ), εκατόν πενήντα έξι ευρώ και εβδομήντα λεπτά (156,70) ανά χιλιόγραμμο καθαρού βάρους μείγματος καπνού του προϊόντος.
ζ) Για τα προϊόντα της περ. ζ), εκατόν πενήντα έξι ευρώ και εβδομήντα λεπτά (156,70) ανά χιλιόγραμμο καθαρού βάρους υποστρώματος ή περιέκτη νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών ή άλλων ουσιών χωρίς νικοτίνη, σε στέρεη μορφή του προϊόντος.
η) Για τα προϊόντα της περ. η), πενήντα ευρώ (50) ανά χιλιόγραμμο καθαρού βάρους υποστρώματος νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών, σε στέρεη μορφή του προϊόντος.
3. Για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου:
α) ως «ηλεκτρονικό τσιγάρο» ορίζεται το προϊόν, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κατανάλωση ατμού με επιστόμιο ή στοιχείο του εν λόγω προϊόντος, συμπεριλαμβανομένου του περιέκτη, του δοχείου και της συσκευής χωρίς περιέκτη ή δοχείο. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορούν να είναι είτε επαναπληρώσιμα μέσω περιέκτη επαναπλήρωσης και δοχείου είτε επαναπληρώσιμα με περιέκτες μίας χρήσης.
β) Ως «περιέκτης επαναπλήρωσης» ορίζεται το δοχείο που περιέχει υγρό, το οποίο μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί για να επαναπληρώσει ηλεκτρονικό τσιγάρο.
γ) Ως «παραγωγή καφέ», δεν νοείται η φρύξη (καβούρντισμα), η άλεση και η συσκευασία του τελικού προϊόντος.
δ) Ως «εγκεκριμένος αποθηκευτής προϊόντων φόρου κατανάλωσης»: το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παραλαμβάνει, κατέχει ή αποστέλλει κατά την άσκηση του επαγγέλματός του υποκείμενα σε φόρο κατανάλωσης προϊόντα τα οποία τελούν σε καθεστώς φορολογικής αποθήκης.
ε) Ως «ηλεκτρικά θερμαινόμενο προϊόν καπνού»: το βιομηχανοποιημένο προϊόν, το οποίο περιέχει καπνό και παράγει αερόλυμα, μέσω διαδικασίας θέρμανσης και όχι καύσης.
στ) Ως «ηλεκτρικά θερμαινόμενο προϊόν χωρίς καπνό»: το βιομηχανοποιημένο προϊόν, το οποίο δεν περιέχει καπνό, προορίζεται για εισπνοή, μέσω διαδικασίας θέρμανσης και όχι καύσης και
περιέχει υπόστρωμα ή περιέκτη νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών ή άλλων ουσιών χωρίς νικοτίνη, σε στέρεη μορφή, εξαιρουμένων των προϊόντων που προορίζονται για ιατρική και φαρμακευτική χρήση.
ζ) Ως «σακουλάκια νικοτίνης»: το βιομηχανοποιημένο προϊόν, το οποίο δεν περιέχει καπνό, προορίζεται για λήψη από το στόμα, χωρίς εισπνοή και χωρίς διαδικασία θέρμανσης ή καύσης και το οποίο περιέχει υπόστρωμα νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών, σε στέρεη μορφή, εξαιρουμένων των προϊόντων που προορίζονται για ιατρική και φαρμακευτική χρήση.
4. Τα προϊόντα της παρ. 1 τα οποία παράγονται εγχωρίως ή παραλαμβάνονται από άλλα κράτη -μέλη της Ε.Ε. στο εσωτερικό της Χώρας ή εισάγονται από τρίτη χώρα και έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία, δύνανται να τίθενται σε καθεστώς φορολογικής αποθήκης και για το χρονικό διάστημα που παραμένουν στο καθεστώς αυτό τελούν σε αναστολή καταβολής του φόρου κατανάλωσης και του Φ.Π.Α., σύμφωνα με το άρθρο 25 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α΄248).
5. Το άρθρο 56, αναφορικά με το απαιτητό του φόρου κατά τον χρόνο θέσης σε ανάλωση και το άρθρο 109 αναφορικά με τη διαδικασία και τις διατυπώσεις για τη βεβαίωση και είσπραξη του φόρου εφαρμόζονται κατ’ αναλογία και στα προϊόντα του παρόντος άρθρου.
Το άρθρο 65 εφαρμόζεται και για τα προϊόντα της παρ. 1, τα οποία τελούν υπό καθεστώς αναστολής. Η καταστροφή των προϊόντων διενεργείται, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου προσώπου, από την επιτροπή του άρθρου 37, με την εξαίρεση των προϊόντων των περ. στ) και ζ) της παρ. 1, η καταστροφή των οποίων διενεργείται από την επιτροπή του άρθρου 105.
Τα άρθρα 102, 105, 106 και 108 εφαρμόζονται αναλόγως και για τα προϊόντα των περ. στ) και ζ) της παρ. 1.
5Α. Τα προϊόντα των περ. α), β), δ), ε), στ), ζ) και η) της παρ. 1, που αποκτά ιδιώτης για δική του χρήση και τα οποία μεταφέρει στη χώρα αυτοπροσώπως από άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. ή τρίτη χώρα, απαλλάσσονται από τον φόρο κατανάλωσης.
Για να προσδιοριστεί κατά πόσο τα προϊόντα αυτά προορίζονται για ίδια χρήση, λαμβάνονται υπόψη από τις αρμόδιες Αρχές τα εξής τουλάχιστον στοιχεία:
α) η εμπορική ιδιότητα του κατόχου και οι λόγοι κατοχής των προϊόντων,
β) ο τόπος όπου βρίσκονται τα προϊόντα ή, αναλόγως της περίπτωσης, ο χρησιμοποιούμενος τρόπος μεταφοράς,
γ) κάθε έγγραφο σχετικό με τα προϊόντα,
δ) η φύση των προϊόντων,
ε) η ποσότητα των προϊόντων, για την οποία, ως αποδεικτικό στοιχείο, ορίζεται για τα προϊόντα της περ. α) της παρ. 1 το ποσοτικό όριο των είκοσι (20) χιλιοστόλιτρων (ml) υγρών αναπλήρωσης
που περιέχονται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, για τα προϊόντα της περ. στ) της παρ. 1 το ποσοτικό όριο των διακοσίων (200) τεμαχίων ηλεκτρικά θερμαινόμενου προϊόντος καπνού, για τα προϊόντα
των περ. ζ) και η) της παρ. 1 το ποσοτικό όριο των διακοσίων (200) τεμαχίων, και για τα προϊόντα καφέ των περ. β), δ) και ε) της παρ. 1 το ποσοτικό όριο των τριών (3) κιλών.
6. Η υποχρέωση καταβολής του φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα προϊόντα της παρ. 1, στην περίπτωση παραλαβής των προϊόντων αυτών από άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. γεννάται κατά την παραλαβή τους στο εσωτερικό της χώρας.
7. Υπόχρεος για την καταβολή του φόρου είναι κατά περίπτωση:
α) το πρόσωπο που εισάγει από τρίτη χώρα τα ανωτέρω προϊόντα,
β) το πρόσωπο που αποκτά από άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε. τα ανωτέρω προϊόντα,
γ) το πρόσωπο που παράγει εγχωρίως τα ανωτέρω προϊόντα, εκτός καθεστώτος αναστολής,
δ) ο εγκεκριμένος αποθηκευτής των προϊόντων αυτών,
ε) ειδικά για τα προϊόντα καφέ των περ. β), γ), δ) και ε) της παρ. 1, κάθε πρόσωπο το οποίο έχει εγκριθεί ως δικαιούχος υποβολής αίτησης επιστροφής φόρου κατανάλωσης, και αποκτά τα προϊόντα αυτά από εγκεκριμένο αποθηκευτή-πωλητή, το οποίο δύναται να καταβάλει με την υποβολή του προβλεπόμενου τελωνειακού παραστατικού τον φόρο κατανάλωσης που αναλογεί στα αποκτώμενα προϊόντα κατά τη θέση τους σε ανάλωση.
8. Η βεβαίωση και είσπραξη του φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα προϊόντα της παρ. 1 ενεργείται από την αρμόδια Αρχή, ως κατωτέρω:
α) Ως προς την εισαγωγή, κατά την ίδια χρονική στιγμή που βεβαιώνονται και εισπράττονται οι λοιπές δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις.
β) Ως προς την απόκτηση από άλλο κράτος – μέλος, το αργότερο εντός δέκα (10) ημερών από τη γένεση της υποχρέωσης, εκτός εάν τα προϊόντα τεθούν άμεσα σε καθεστώς φορολογικής αποθήκης της παρ. 4.
γ) Ως προς την εγχώρια παραγωγή των προϊόντων αυτών, εκτός καθεστώτος αναστολής, το αργότερο εντός δέκα ημερών από τη γένεση της υποχρέωσης.
δ) Ως προς την έξοδο από τη φορολογική αποθήκη, ήτοι από το καθεστώς αναστολής των φορολογικών επιβαρύνσεων, το αργότερο μέχρι τις 25 του επόμενου μήνα από τον μήνα εξόδου από το καθεστώς αναστολής με την επιφύλαξη των επομένων εδαφίων. Για τα προϊόντα καφέ των περ. β), γ), δ) και ε) της παρ. 1, η οποία πραγματοποιείται από τα υπόχρεα πρόσωπα της περ. ε) της παρ. 7, η βεβαίωση και είσπραξη του φόρου κατανάλωσης ενεργείται κατά τον χρόνο θέσης σε ανάλωση των προϊόντων στο εσωτερικό της Χώρας με Δήλωση Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και λοιπών φορολογιών (ΔΕΦΚ), που υποβάλλεται από τα πρόσωπα αυτά. Για τα προϊόντα των περ. στ) και ζ) της παρ. 1 εφαρμόζονται αναλόγως τα άρθρα 104 και 111.
9. Με τον φόρο κατανάλωσης των ανωτέρω προϊόντων βεβαιώνεται και εισπράττεται, κατά την ίδια χρονική στιγμή, ο αναλογών Φ.Π.Α. Κατ` εξαίρεση, ο αναλογών Φ.Π.Α. των προϊόντων καφέ των περ. β), γ), δ) και ε) της παρ. 1, βεβαιώνεται και εισπράττεται με δήλωση που υποβάλλεται από τον εγκεκριμένο αποθηκευτή-πωλητή, το αργότερο μέχρι τις 25 του επόμενου μήνα από τον μήνα εξόδου από το καθεστώς αναστολής, σε περίπτωση που ο φόρος κατανάλωσης βεβαιώνεται και εισπράττεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο δεύτερο εδάφιο της περ. δ) της παρ. 8.
Η φορολογητέα αξία διαμορφώνεται με βάση τα άρθρα 19 και 20 του ν. 2859/2000 (Α΄ 248).
Οι εγκεκριμένοι αποθηκευτές των προϊόντων του παρόντος ασκούν το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των εισροών τους με την υποβολή του προβλεπόμενου παραστατικού στην αρμόδια τελωνειακή αρχή.
9α. Επιστρέφεται το ποσό του φόρου κατανάλωσης που έχει εισπραχθεί κατά τα οριζόμενα στην παρ. 8, για τα εισαγόμενα από τρίτες χώρες, προερχόμενα από άλλα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), εγχωρίως παραγόμενα και για τα εξερχόμενα από φορολογική αποθήκη προϊόντα καφέ των περ. β), γ), δ) και ε) της παρ. 1, τα οποία, μετά τη θέση τους σε ανάλωση, αυτούσια ή κατόπιν επεξεργασίας τους, συμπεριλαμβανομένων και των συνήθων εργασιών που δεν μεταβάλλουν τη Δασμολογική τους Κλάση, εξάγονται σε τρίτες χώρες ή αποστέλλονται σε άλλα
κράτη – μέλη της Ε.Ε. Δικαιούχοι επιστροφής του φόρου κατανάλωσης είναι τα πρόσωπα της παρ. 7, κατά περίπτωση, τα οποία διενεργούν την εξαγωγή ή την παράδοσή τους σε άλλο κράτος – μέλος και τα οποία έχουν εγκριθεί για την υποβολή αίτησης επιστροφής του φόρου κατανάλωσης.
10. Με κοινή απόφαση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας φορολογικής αποθήκης και εγκεκριμένου αποθηκευτή των ανωτέρω προϊόντων, οι διαδικασίες επιβολής του Φόρου Κατανάλωσης, η παρακολούθηση και ο έλεγχος των προϊόντων του παρόντος, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή του. Με όμοια απόφαση καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για την επιστροφή του φόρου κατανάλωσης της παρ. 9α.
11. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος και μέχρι την έκδοση της κανονιστικής απόφασης, κατ’ εξουσιοδότηση του πρώτου εδαφίου της παρ. 10 του άρθρου 53Α, εφαρμόζονται:
α) για τα προϊόντα της περ. ζ) της παρ. 1 του άρθρου 53Α, η υπό στοιχεία ΔΕΦΚΦ1119744ΕΞ2017/8.8.2017 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (Β΄ 2889), και
β) για τα προϊόντα της περ. η) της παρ. 1
του άρθρου 53Α, η υπό στοιχεία ΔΕΦΚΦ Β 1182030 ΕΞ 14-12-2016/13.12.2016 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (Β’ 4173).».
