Από σήμερα, 1η Ιουλίου 2024, νομιμοποιείται η εξαήμερη εργασία, την ώρα που οι εργαζόμενοι σε διάφορες χώρες της Ευρώπης δουλεύουν για τέσσερις ημέρες με τον μισθό πενθήμερης εργασίας, ενώ ταυτόχρονα εισάγεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας και το απλήρωτο εννιάωρο για τους εργαζόμενους στη βιομηχανία.
Το μέτρο ψηφίστηκε στον νόμο 5053/2023 (άρθρα 25 κα 26) με στόχο να καλύψει έκτακτες ανάγκες σε προσωπικό από τις βιομηχανίες σε περιόδους εντατικοποίησης της παραγωγής. Για τον λόγο αυτόν προβλέπεται ρητά ότι χρήση του της εβδομάδας εργασίας 6 ημερών δεν μπορούν να κάνουν όλες οι επιχειρήσεις πηγαίνοντας από το 5νθήμεροι στο 6ήμερο, αλλά μόνον οι επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, αυτές δηλαδή που έχουν τη γραμμή παραγωγής μονίμως σε λειτουργία.
Τι θα ισχύσει για Δημόσιο και ΔΕΚΟ;
Αξίζει να σημειωθεί πως στο εν λόγω νομοσχέδιο δεν ξεκαθαρίζεται αν τελικά η ρύθμιση, εκτός από τις τράπεζες και επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, αφορά και τις δημόσιες υπηρεσίες, (Δημόσιο, ΔΕΚΟ), με το τοπίο να παραμένει ακόμη θολό.
Η κυβέρνηση διατείνεται πως η ρύθμιση δεν θα αφορά το δημόσιο τομέα και πως κανένας δημόσιος υπάλληλος δε θα πρέπει να ανησυχεί για την εξαήμερη εργασία, παρόλα αυτά, το εργασιακό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας δεν αποσαφηνίζει όλα τα ενδεχόμενα, παρά μόνο σημειώνει πως θα εφαρμοστεί στις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τις εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας, που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.
Πάντως, η ψηφισμένη διάταξη του αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι δεν πρέπει η 6η βάρδια να υπερβαίνει τις 8 ώρες, υπάρχουν εργαζόμενοι που απαγορεύεται να συμπεριλαμβάνονται σε αυτή, το ημερομίσθιο θα είναι αυξημένο (αλλά όχι πολύ), ενώ φαίνεται ότι εξαιρείται η Κυριακή.
Η εν λόγω ρύθμιση, ωστόσο, αναμένεται να ξεκινήσει επίσημα από τον την 1η Ιουλίου 2024, οπότε και η πλατφόρμα του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ θα είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις καταγραφές.
Υπενθυμίζεται πως ο κ. Γεωργιάδης είχε διευκρινίσει ότι με τις νέες ρυθμίσεις το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ένας νεοπροσληφθείς εργαζόμενος μπορεί να απολυθεί χωρίς αποζημίωση μειώνεται στους 6 από τους 12 μήνες.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την εξαήμερη εργασία
Οι εργοδότες επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων συνεχούς λειτουργίας με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για το προσωπικό τους, προκειμένου να κάνουν χρήση της έκτης μέρας της εβδομάδας, πρέπει να δηλώσουν στην ΕΡΓΑΝΗ ότι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων.
Ακολούθως οι εργοδότες υποχρεούνται να καταχωρίζουν τα στοιχεία των χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων τους που θα απασχοληθούν κατά την έκτη ημέρα, στη δήλωση οργάνωσης του χρόνου εργασίας πριν από την ανάληψη υπηρεσίας τους. Σε αυτή τη δήλωση (οργάνωσης του χρόνου εργασίας) βρίσκεται η δικλίδα ασφαλείας για τον εργαζόμενο καθώς παραπέμπει στη διάταξη του νόμου 4808/2021 για τα χρονικά όρια εργασίας των εργαζομένων που προβλέπει ότι σε διάστημα 4 μηνών ο εργαζόμενος δεν θα πρέπει να έχει απασχοληθεί κατά μέσο όρο πάνω από 48 ώρες την εβδομάδα μαζί με υπεργεργασία και υπερωριακή απασχόληση.
Η απασχόληση εργαζομένων κατά την 6η μέρα της εβδομάδας σε επιχειρήσεις που δεν είναι συνεχούς λειτουργίας αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί 24 ώρες, στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία, θα επιτρέπεται όταν παρουσιάζεται αυξημένος φόρτος εργασίας και ο εργοδότης θα αποφασίζει μονομερώς απασχόληση και την 6η μέρα για το υφιστάμενο προσωπικό του.
Ο αυξημένος φόρτος εργασίας θα υπόκειται σε έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας, ώστε να διαπιστώνεται αν δικαιολογείται η εξαήμερη εργασία.
Δεν θα υπερβαίνει τις 8 ώρες δεν επιτρέπεται η υπερεργασία ούτε η υπερωριακή απασχόληση, ενώ η έξτρα απασχόληση θα δηλώνεται στην οργάνωση του χρόνου εργασίας για να μην καταστρατηγηθεί το 48ωρο την εβδομάδα σε μια περίοδο 4 μηνών.
Πόσο πληρώνεται - Ποιοι εξαιρούνται
Δεν δίνεται η δυνατότητα υπέρβασης των 8 ωρών ημερησίως και απαγορεύεται η υπερεργασία και η υπερωρία.
Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να λαμβάνουν προσαυξημένο κατά 40% το ημερομίσθιό τους για την 6η ημέρα απασχόλησης. Εάν η 6η ημέρα πέφτει σε αργία, τότε η προσαύξηση είναι 115%.
Εξαιρούνται οι εργαζόμενοι σε τουρισμό και επισιτισμό. Φυσικά, τονίζεται ότι σε περιπτώσεις που επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις έχουν νυχτερινές βάρδιες πενθημέρου (00:00-06:00), δεν επιτρέπεται επ’ ουδενί η απασχόλησή τους 6η μέρα κατά τη νυχτερινή βάρδια
Παραδείγματα
Για παράδειγμα, εργαζόμενος που εργάζεται από Δευτέρα έως Παρασκευή και εκτάκτως χρειάζεται να εργαστεί και το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας, το Σάββατο θα πληρωθεί με το επιπλέον 40%, χωρίς να λάβει πρόσθετη μέρα ανάπαυσης.
Άλλος εργαζόμενος εργάζεται από Δευτέρα έως Πέμπτη και την Παρασκευή έχει νόμιμη άδεια απουσίας και το Σάββατο προγραμματισμένη εργασία. Το Σάββατο θα πληρωθεί το ημερομίσθιό του προσαυξημένο κατά 30%, χωρίς να λάβει επιπλέον μέρα ανάπαυσης.
«Πρεμιέρα» και για την ψηφιακή κάρτα εργασίας
Υπενθυμίζεται πως αρχικά, η ψηφιακή κάρτα εργασίας βρίσκεται, πιλοτικά, σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024 στο λιανεμπόριο και τη βιομηχανία, αλλά είχε δοθεί από το υπουργείο Εργασίας, με έκδοση σχετικής απόφασης, περίοδος προσαρμογής έως τον Απρίλιο – Μάιο του 2024.
Τέλη Μαρτίου, όμως, εκδόθηκε νέα απόφαση, με την οποία ορίστηκε η 1η Ιουλίου 2024 ως ημερομηνία υποχρεωτικής εφαρμογής και μάλιστα, ορίστηκε ρητά ως ημερομηνία εφαρμογής επιβολής κυρώσεων – προστίμων για τους παραβάτες. Παραπέρα, εκδόθηκε «ερμηνευτική εγκύκλιος» σε σχέση με τον ακριβή τρόπο εφαρμογής της.
Όσον αφορά στην υπουργική Απόφαση του Μαρτίου του 2024, κάνει ρητά λόγο για «διοικητικές κυρώσεις» από την 1η Ιουλίου 2024 για τους παραβάτες.
Οι κλάδοι οι οποίοι εντάσσονται από σήμερα στο καθεστώς της υποχρεωτικής εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας είναι οι ακόλουθοι:
- Βιομηχανία τροφίμων
- Ποτοποιία
- Παραγωγή προϊόντων καπνού
- Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών
- Κατασκευή ειδών ένδυσης
- Βιομηχανία δέρματος και δερμάτινων ειδών
- Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα, κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής
- Χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων
- Εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων
- Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων
- Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων
- Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες
- Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
- Παραγωγή βασικών μετάλλων
- Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού
- Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων
- Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού
- Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ.κ.α.
- Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων
- Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών
- Κατασκευή επίπλων
- Άλλες μεταποιητικές δραστηριότητες
- Επισκευή και εγκατάσταση μηχανημάτων και εξοπλισμού
- Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
Εγκύκλιος φέρνει 9ωρο και απλήρωτες ώρες εργασίας
Πριν ακόμη «στεγνώσει» το μελάνι της υπογραφής της για την ανάληψη των καθηκόντων της, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης έσπευσε να δώσει τα πρώτα δείγματα γραφής.
Το υπουργείο Εργασίας όχι μόνο καθιερώνει το εννιάωρο στη βιομηχανία, αλλά η έξτρα ώρα θα είναι απλήρωτη για τους εργαζόμενους. Πρόκειται για εγκύκλιο που υπογράφει η γενική γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων, Άννα Στρατινάκη λίγες μόλις μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων από τη Νίκη Κεραμέως.
Η σχετική εγκύκλιος που υπογράφτηκε με αφορμή την ψηφιακή κάρτα εργασίας αναφέρει πως η βιομηχανία είναι ένας κλάδος οικονομικής δραστηριότητας, στον οποίο ενδέχεται να απαιτείται χρόνος προετοιμασίας των εργαζομένων, πριν την ανάληψη υπηρεσίας και μετά την λήξη της.
Στην περίπτωση που ισχύει κάτι τέτοιο, ο χρόνος αυτός, ο οποίος δεν δύναται να υπερβαίνει τα 30’ λεπτά προ της έναρξης και τα 30’ λεπτά μετά τη λήξη της εργασίας (εκτός αν απαιτείται μεγαλύτερος χρόνος προετοιμασίας που δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους και μπορεί να αποδειχτεί κατά την ελεγκτική διαδικασία), δεν αποτελεί χρόνο εργασίας και συνεπώς η σήμανση της ψηφιακής κάρτας για την εν λόγω κατηγορία εργαζομένων θα πρέπει να λαμβάνει χώρα:
- Κατά την έναρξη της εργασίας, μετά το πέρας της ολοκλήρωσης του χρόνου προετοιμασίας για ανάληψη υπηρεσίας και
- Κατά την λήξη της εργασίας, πριν την έναρξη του χρόνου προετοιμασίας για αποχώρηση.
Δηλαδή το υπουργείο Εργασίας κάνει «δώρο» μία ώρα εργασίας στους εργοδότες, με τους εργαζόμενους να μένουν απλήρωτοι για την παραπάνω εργασία.
«Κουκούλωμα» της υποδηλωμένης εργασίας;
Ένα κρίσιμο ζήτημα που περιλαμβάνεται στην εγκύκλιο είναι η δυνατότητα της «ευέλικτης προσέλευσης» του εργαζόμενου μέχρι 120 λεπτά.
Με τη μέθοδο αυτή, πρώτον, ο εργοδότης μπορεί να μεταβάλλει καθημερινά την έναρξη και τη λήξη του ωραρίου εργασίας σε ένα εύρος 4 ωρών, χωρίς καν να θεωρείται καταχρηστική η συνεχής αλλαγή ωραρίου! Και, δεύτερον, το «ευέλικτο ωράριο» προσφέρει στον εργοδότη τη δυνατότητα να καλύψει τα ίχνη της υποδηλωμένης εργασίας. Για παράδειγμα: Εργαζόμενος με ωράριο 08.00 – 16.00 αναγκάζεται να δουλεύει έως τις 18.00. Αν η κάρτα ενεργοποιείται με υπόδειξη του εργοδότη κάθε μέρα στις 10.00, τότε μπορεί «νόμιμα» να κάθεται έως τις 18.00.
Στην περίπτωση που γίνει έλεγχος στο διάστημα 08.00 – 10.00 ο εργοδότης εύκολα μπορεί να ισχυριστεί πως ο εργαζόμενος μόλις προσήλθε στην εργασία του καθώς βρίσκεται εντός του διαστήματος «ευέλικτης προσέλευσης» και να «χτυπήσει» την κάρτα. Η «ευελιξία» αυτή δίνεται και για τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης, δηλαδή για την κατηγορία εργαζομένων που πλήττεται σε τεράστιο βαθμό από την υποδηλωμένη εργασία.
Και τρία «χτυπήματα» δώρο
Το «κερασάκι στην τούρτα» είναι η πρόβλεψη που αναφέρει η εγκύκλιος ότι υπάρχει η περίπτωση να μη «χτυπηθεί» η κάρτα από «αμέλεια» του εργαζόμενου (!). Σε αυτήν την περίπτωση, λοιπόν, για «μέχρι 3 μονά χτυπήματα τον μήνα ανά εργαζόμενο» δεν θα επιβάλλεται πρόστιμο, παρά θα γίνεται σύσταση.
