Τη στιγμή που σε αρκετά κράτη-μέλη της Ευρώπης (Βρετανία, Γερμανία) τίθεται σε εφαρμογή – πιλοτικά – η εβδομάδα των τεσσάρων ημερών εργασίας, χωρίς μείωση μισθού, στη χώρα μας από 1η Ιουλίου επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας με εναλλασσόμενες βάρδιες θα μπορούν να ζητούν από τους εργαζόμενούς τους να δουλεύουν και την 6η ημέρα, με προσαύξηση ημερομισθίου κατά 40%.
Το μέτρο ψηφίστηκε στον νόμο 5053/2023 (άρθρα 25 κα 26) με στόχο να καλύψει έκτακτες ανάγκες σε προσωπικό από τις βιομηχανίες σε περιόδους εντατικοποίησης της παραγωγής. Για τον λόγο αυτόν προβλέπεται ρητά ότι χρήση του της εβδομάδας εργασίας 6 ημερών δεν μπορούν να κάνουν όλες οι επιχειρήσεις πηγαίνοντας από το 5νθήμεροι στο 6ήμερο, αλλά μόνον οι επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, αυτές δηλαδή που έχουν τη γραμμή παραγωγής μονίμως σε λειτουργία.
Θολό το τοπίο για Δημόσιο και ΔΕΚΟ
Αξίζει να σημειωθεί πως στο εν λόγω νομοσχέδιο δεν ξεκαθαρίζεται αν τελικά η ρύθμιση, εκτός από τις τράπεζες και επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, αφορά και τις δημόσιες υπηρεσίες, (Δημόσιο, ΔΕΚΟ), με το τοπίο να παραμένει ακόμη θολό.
Η κυβέρνηση διατείνεται πως η ρύθμιση δεν θα αφορά το δημόσιο τομέα και πως κανένας δημόσιος υπάλληλος δε θα πρέπει να ανησυχεί για την εξαήμερη εργασία, παρόλα αυτά, το εργασιακό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας δεν αποσαφηνίζει όλα τα ενδεχόμενα, παρά μόνο σημειώνει πως θα εφαρμοστεί στις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τις εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας, που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.
Πάντως, η ψηφισμένη διάταξη του αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι δεν πρέπει η 6η βάρδια να υπερβαίνει τις 8 ώρες, υπάρχουν εργαζόμενοι που απαγορεύεται να συμπεριλαμβάνονται σε αυτή, το ημερομίσθιο θα είναι αυξημένο (αλλά όχι πολύ), ενώ φαίνεται ότι εξαιρείται η Κυριακή.
Η εν λόγω ρύθμιση, ωστόσο, αναμένεται να ξεκινήσει επίσημα από τον την 1η Ιουλίου 2024, οπότε και η πλατφόρμα του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ θα είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις καταγραφές.
Υπενθυμίζεται πως ο κ. Γεωργιάδης είχε διευκρινίσει ότι με τις νέες ρυθμίσεις το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ένας νεοπροσληφθείς εργαζόμενος μπορεί να απολυθεί χωρίς αποζημίωση μειώνεται στους 6 από τους 12 μήνες.
Πόσο πληρώνεται - Ποιοι εξαιρούνται
Δεν δίνεται η δυνατότητα υπέρβασης των 8 ωρών ημερησίως και απαγορεύεται η υπερεργασία και η υπερωρία.
Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να λαμβάνουν προσαυξημένο κατά 40% το ημερομίσθιό τους για την 6η ημέρα απασχόλησης. Εάν η 6η ημέρα πέφτει σε αργία, τότε η προσαύξηση είναι 115%.
Εξαιρούνται οι εργαζόμενοι σε τουρισμό και επισιτισμό. Φυσικά, τονίζεται ότι σε περιπτώσεις που επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις έχουν νυχτερινές βάρδιες πενθημέρου (00:00-06:00), δεν επιτρέπεται επ’ ουδενί η απασχόλησή τους 6η μέρα κατά τη νυχτερινή βάρδια
Παραδείγματα
Για παράδειγμα, εργαζόμενος που εργάζεται από Δευτέρα έως Παρασκευή και εκτάκτως χρειάζεται να εργαστεί και το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας, το Σάββατο θα πληρωθεί με το επιπλέον 40%, χωρίς να λάβει πρόσθετη μέρα ανάπαυσης.
Άλλος εργαζόμενος εργάζεται από Δευτέρα έως Πέμπτη και την Παρασκευή έχει νόμιμη άδεια απουσίας και το Σάββατο προγραμματισμένη εργασία. Το Σάββατο θα πληρωθεί το ημερομίσθιό του προσαυξημένο κατά 30%, χωρίς να λάβει επιπλέον μέρα ανάπαυσης.
Οι προϋποθέσεις για το εξαήμερο
Οι εργοδότες επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων συνεχούς λειτουργίας με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για το προσωπικό τους, προκειμένου να κάνουν χρήση της έκτης μέρας της εβδομάδας, πρέπει να δηλώσουν στην ΕΡΓΑΝΗ ότι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων.
Ακολούθως οι εργοδότες υποχρεούνται να καταχωρίζουν τα στοιχεία των χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων τους που θα απασχοληθούν κατά την έκτη ημέρα, στη δήλωση οργάνωσης του χρόνου εργασίας πριν από την ανάληψη υπηρεσίας τους. Σε αυτή τη δήλωση (οργάνωσης του χρόνου εργασίας) βρίσκεται η δικλίδα ασφαλείας για τον εργαζόμενο καθώς παραπέμπει στη διάταξη του νόμου 4808/2021 για τα χρονικά όρια εργασίας των εργαζομένων που προβλέπει ότι σε διάστημα 4 μηνών ο εργαζόμενος δεν θα πρέπει να έχει απασχοληθεί κατά μέσο όρο πάνω από 48 ώρες την εβδομάδα μαζί με υπεργεργασία και υπερωριακή απασχόληση.
Η απασχόληση εργαζομένων κατά την 6η μέρα της εβδομάδας σε επιχειρήσεις που δεν είναι συνεχούς λειτουργίας αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί 24 ώρες, στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία, θα επιτρέπεται όταν παρουσιάζεται αυξημένος φόρτος εργασίας και ο εργοδότης θα αποφασίζει μονομερώς απασχόληση και την 6η μέρα για το υφιστάμενο προσωπικό του.
Ο αυξημένος φόρτος εργασίας θα υπόκειται σε έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας, ώστε να διαπιστώνεται αν δικαιολογείται η εξαήμερη εργασία.
Δεν θα υπερβαίνει τις 8 ώρες δεν επιτρέπεται η υπερεργασία ούτε η υπερωριακή απασχόληση, ενώ η έξτρα απασχόληση θα δηλώνεται στην οργάνωση του χρόνου εργασίας για να μην καταστρατηγηθεί το 48ωρο την εβδομάδα σε μια περίοδο 4 μηνών.
Τι ισχύει σήμερα
Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία η εξαήμερη απασχόληση εφαρμόζεται κυρίως σε κλαδικές συμβάσεις των εργαζομένων του επισιτισμού και του τουρισμού. Δηλαδή εάν οι μισθωτοί εργαζόμενοι του επισιτισμού δουλέψουν σε ημέρες ανάπαυσής τους, τότε θα πάρουν μια επιπλέον αποζημίωση που θα είναι ίση με ένα ημερομίσθιο για κάθε ημέρα ανάπαυσης που εργάστηκαν. Το ημερομίσθιο αυτό θα είναι προσαυξημένο κατά 75% εάν η απασχόληση του εργαζόμενου αυτού σε ημέρα ανάπαυσης λάβει χώρα καθ’ ημέραν Κυριακή ή σε ημέρα θεσμοθετημένης από την εργατική νομοθεσία αργίας.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η εβδομαδιαία διάρκεια της εργασίας ορίσθηκε σε 40 ώρες (συμβατικό εβδομαδιαίο ωράριο), ενώ παράλληλα με ΕΓΣΣΕ καθιερώθηκε το πενθήμερο σύστημα εργασίας, κατά το οποίο ο χρόνος εργασίας της 6ης ημέρας κατανέμεται σε 5 ημέρες (5 Χ 8 = 40 ώρες/ εβδ.), χωρίς όμως να καταργηθεί το σύστημα εξαήμερης εργασίας. Το πλήρες συμβατικό ωράριο εργασίας των 40 ωρών και η δυνατότητα κατανομής των ωρών εργασίας σε πέντε ή σε έξι ημέρες της εβδομάδας καταγράφηκε και επιβεβαιώθηκε και με το άρθρο 55 του Ν. 4808/2021.
Αλλού η ΕΕ, αλλού η Ελλάδα
Ίδιος μισθός, λιγότερες ημέρες εργασίας. Από την Πέμπτη 1η Φεβρουαρίου, 45 εταιρείες και οργανισμοί στη Γερμανία δοκιμάζουν στην πράξη την τετραήμερη εβδομάδα εργασίας για έξι μήνες.
Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν πλήρη μισθό, παρά το γεγονός ότι θα εργάζονται λιγότερες ώρες στο γραφείο ή στο σπίτι. Το όλο εγχείρημα είναι μια πρωτοβουλία της εταιρείας συμβούλων διαχείρισης Intraprenör σε συνεργασία με την Μη Κυβερνητική Οργάνωση 4 Day Week Global (4DWG), όπως μετέδωσε η DW.
Πώς όμως μπορεί να λειτουργήσει η τετραήμερη εβδομάδα εργασίας όταν τόσες και τόσες επιχειρήσεις στη Γερμανία υποφέρουν από έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού; Δεν θα ήταν προτιμότερο οι εργαζόμενοι να δουλεύουν περισσότερο αντί για λιγότερο;
Οι υποστηρικτές της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας θεωρούν ότι θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της έλλειψης ειδικευμένων εργαζομένων επειδή, κατά την εκτίμησή τους, θα αυξήσει την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Επιχειρηματολογούν λέγοντας ότι άνθρωποι που εργάζονται μόνο τέσσερις ημέρες την εβδομάδα αντί για πέντε έχουν περισσότερα κίνητρα και επομένως είναι πιο παραγωγικοί.
Επιπλέον, θεωρούν ότι θα βρεθούν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι για μια θέση με τετραήμερη εργασία, οι οποίοι δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να εργαστούν πενθήμερο. Πιστεύουν ότι ακριβώς με αυτόν τον τρόπο θα περιοριστεί η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
