Στις υποχρεωτικές αργίες εντάσσονται η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια, ενώ μέχρι πρότινος ανήκαν στις κατ' έθιμον.
Σε διάταξη του υπουργείου Εργασίας που κατατέθηκε στη Βουλή στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας ρυθμίζεται το τεχνικό θέμα που δημιουργήθηκε μετά τη θεσμοθέτηση (με το άρθρο 60 του Ν 4808/2021) ως επιπλέον ημερών υποχρεωτικής αργίας της 1η Ιανουαρίου και των Θεοφανείων (6 Ιανουαρίου).
Με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο η αμοιβή που δικαιούνται οι εργαζόμενοι για την απασχόληση κατά τις επίσημες αργίες (75% προσαύξηση επί των νομίμων αποδοχών) ρυθμίζεται μεταξύ άλλων με το ν.δ. 3755/1957, στις διατάξεις του οποίου δεν περιλαμβάνονταν όμως η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια. Η διάταξη έρχεται να διορθώσει την έλλειψη αυτή.
Συγκεκριμένα προβλέπεται:
«Αμοιβή για απασχόληση κατά τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας – Τροποποίηση του ν.δ.3755/1957
Στην παρ. 2 του άρθρου 2 του ν.δ. 3755/1957 (Α΄ 182), α) στο τέλος του πρώτου εδαφίου η φράση «και ζ) η της 26ης Δεκεμβρίου» αντικαθίσταται ως εξής «, ζ) η της 26ης Δεκεμβρίου, η) η της 1ης Ιανουαρίου και θ) η της εορτής των Θεοφανίων (6η Ιανουαρίου)», β) η διατύπωση αποδίδεται στη δημοτική γλώσσα και γίνονται νομοτεχνικές βελτιώσεις και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως ακολούθως:
«2. Ως εξαιρέσιμες γιορτές κατά τις οποίες παρέχεται η ανωτέρω προσαύξηση νοούνται α) η της 25ης Μαρτίου, β) η της Δευτέρας του Πάσχα, γ) η της 1ης Μαΐου, δ) η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου), ε) η της 28ης Οκτωβρίου, στ) η της Γεννήσεως του Χριστού (25 Δεκεμβρίου), ζ) η της 26ης Δεκεμβρίου, η) η της 1ης Ιανουαρίου και θ) η της εορτής των
Θεοφανίων (6η Ιανουαρίου). Από αυτές κατά την 1η Μαΐου και την 28η Οκτωβρίου, η απασχόληση των μισθωτών απόκειται αποκλειστικώς στη διακριτική εξουσία του εργοδότη.».
Υπενθυμίζεται ότι με βάση το νόμο, σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων και η λειτουργία των επιχειρήσεων, εκτός από εκείνες που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις γιορτές.
Επίσης, δεν είναι νόμιμος ο συμψηφισμός ημέρας οφειλόμενης ανάπαυσης (ρεπό) με την ημέρα υποχρεωτικής αργίας.
Πώς αμοίβονται οι υποχρεωτικές αργίες
Eάν δεν λειτουργήσει η επιχείρηση καταβάλλεται στους μισθωτούς που αμείβονται με ημερομίσθιο το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τους χωρίς καμία προσαύξηση.
Στους μισθωτούς που αμείβονται με μισθό δεν οφείλεται καμία πρόσθετη αμοιβή, πέραν του μηνιαίου μισθού τους.
Οι μισθωτοί που θα απασχοληθούν σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας δικαιούνται να λάβουν:
(α) αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
(β) Αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό:
i) αν μεν πρόκειται για μισθωτούς επιχειρήσεων που λειτουργούν νομίμως κατά τις Κυριακές, μόνο προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μισθού τους και όχι άλλη αμοιβή, διότι η αμοιβή τους για την απασχόληση κατά την αργία θεωρείται ότι περιλαμβάνεται στον μηνιαίο μισθό τους και
ii) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας, οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα λάβουν εκτός από την προσαύξηση 75% στο νόμιμο μισθό και το 1/25 του συνήθως καταβαλλόμενου μισθού τους.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν όταν οι αργίες εμπίπτουν σε μία από τις εργάσιμες ημέρες.
Ποιες είναι οι υποχρεωτικές αργίες
Οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας που από το νόμο έχουν καθορισθεί και κατά τις οποίες απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία, επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και η απασχόληση των μισθωτών είναι οι εξής:
- η 1η Ιανουαρίου η οποία προστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 60 του Ν. 4808/2021
- η 6η Ιανουαρίου (εορτή των Θεοφανείων), η οποία προαστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 60 του Ν. 4808/2021
- η 25η Μαρτίου
- η Δευτέρα του Πάσχα
- η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου)
- η εορτή της Γεννήσεως του Χριστού (25η Δεκεμβρίου).
- Η Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων (26η Δεκεμβρίου), η οποία προστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 42 του Ν. 4554/2018.
- Η 1η Μαΐου, η οποία δυνάμει του άρθρου 14 του Ν. 4468/2017, ορίστηκε ως ηµέρα υποχρεωτικής αργίας. Με την ίδια ως άνω διάταξη ορίστηκε ότι με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μετατίθεται η αργία της 1ης Μαΐου σε άλλη εργάσιμη ημέρα, εφόσον συμπίπτει με Κυριακή, με ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας ή με τη Δευτέρα του Πάσχα.
- Η 28η Οκτωβρίου η οποία προστέθηκε στις υποχρεωτικές αργίες δυνάμει του άρθρου 60 του Ν. 4808/2021, ενώ μέχρι την δημοσίευση του νόμου είχε το χαρακτήρα της προαιρετικής αργίας.