Σύμφωνα με τον Κώστα Κατίκο και τον eleftherostypos.gr, η αύξηση των συντάξεων είχε «παγώσει» με τα Mνημόνια ως και το 2022, ενώ από 1ης/1/2023 «ξεπαγώνει» και όπως έχει προβλεφθεί από το νόμο (ν. 4387/2016 και ν. 4670/2020) το ποσοστό αύξησης θα καθοριστεί κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, δηλαδή του πληθωρισμού, για το 2022 και κατά 50% από τη μεταβολή που θα έχει ο ρυθμός ανάπτυξης (ΑΕΠ) για το 2022.
Η συνολική αύξηση που θα προκύψει όμως δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από τον πληθωρισμό.
Από τους νόμους είναι σαφές ότι οι αυξήσεις θα αφορούν στις κύριες συντάξεις του ΕΦΚΑ, ενώ για τις επικουρικές εμπλέκονται και άλλοι παράμετροι που έχουν να κάνουν με το αν θεωρείται ελλειμματικό ή όχι το ΕΤΕΑΕΠ (βλ. σελ. 4-5).
Πρακτικά, αν το 2022 (σε ετήσια βάση) ο πληθωρισμός κλείσει στο 6% και η ανάπτυξη στο 4%, τότε οι συντάξεις θα πρέπει να αυξηθούν το 2023 κατά 5% (3% από τον πληθωρισμό και 2% από την ανάπτυξη). Αν ο πληθωρισμός είναι 5% και η ανάπτυξη 3,5%, η αύξηση θα είναι 4,25%. Ολα τα σενάρια είναι ρευστά πάντως, καθώς ρυθμιστής των εξελίξεων και των αυξήσεων θα είναι οι επιπτώσεις από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Ηδη οι τιμές έχουν πάρει την ανηφόρα. Αν ο πληθωρισμός πάει στο 7%-8%, τότε ανεβαίνει και ο συντελεστής των αυξήσεων στις συντάξεις. Το μηδενικό σενάριο πάντως, δηλαδή να ανασταλούν οι αυξήσεις, είναι εκτός συζήτησης, γιατί θα ήταν σαν να καταργούνταν οι διατάξεις που προβλέπουν αύξηση συντάξεων και επιπλέον η μη αύξηση θα σήμαινε σε πραγματικούς όρους μείωση λόγω του πληθωρισμού.
Μια εκτίμηση για το πού μπορεί να διαμορφωθούν οι αυξήσεις είναι μεταξύ του 4% και 4,5%.
Οι αυξήσεις μπορεί να είναι οριζόντιες με ενιαίο ποσοστό (π.χ. 4%) για όλους τους συνταξιούχους, ανεξαρτήτως ποσού σύνταξης, ή και κλιμακωτές, ώστε να δοθεί μεγαλύτερο μερίδιο στους χαμηλοσυνταξιούχους.
Μια οριζόντια αύξηση 4,5% για τις κύριες συντάξεις σημαίνει μια μέση αύξηση της τάξης των 30 – 35 ευρώ το μήνα και περίπου στα 400 ευρώ ετησίως.
Αν, όμως, επιλεγεί να δοθεί κλιμακωτή αύξηση, που είναι πολύ πιθανό ώστε να ενισχυθούν οι χαμηλοσυνταξιούχοι, δηλ. οι δικαιούχοι συντάξεων ΟΓΑ όπου τα ποσά δεν υπερβαίνουν τα 600 ευρώ το μήνα, τότε μπορεί να αποφασιστεί αύξηση 5% ή 6% στις χαμηλές συντάξεις ως τα 700 ευρώ και 3,5% πάνω από τα 700 ευρώ.
Αλλη μια εκδοχή των αυξήσεων είναι να αποκλειστούν οι συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ ή των 2.500 ευρώ, ώστε να ενισχυθούν οι μεσαίες συντάξεις.
Ανάλογα με το μίγμα της αύξησης, το κόστος εκτιμάται:
- Περίπου στο 1 δισ. ευρώ αν οι αυξήσεις είναι 4,5% για όλους.
- Περίπου στα 950 εκατ. ευρώ με αυξήσεις 4% για όλους.
- Περίπου στα 870 εκατ. ευρώ με κλιμακωτές αυξήσεις 6% για μέσο ποσό συντάξεων ως 650-700 ευρώ και 3,5% για συντάξεις πάνω από τα 700 ευρώ.
- Περίπου στα 820 εκατ. ευρώ με κλιμακωτές αυξήσεις 5% για συντάξεις ως 650-700 ευρώ και 3,5% για συντάξεις πάνω από τα 700 ευρώ.
Οι αυξήσεις ανά Ταμείο και έτη ασφάλισης
Σύμφωνα με τους αναλυτικούς πίνακες που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», οι κύριες συντάξεις με σενάριο αυξήσεων 4,5% για το 2023 διαμορφώνονται κατά μέσο όρο ανά Ταμείο ως εξής:
- Δημόσιο-γήρατος: Μέση σύνταξη 2023 στα 791 ευρώ από 757 ευρώ που είναι τώρα, με 25 ως 30 έτη ασφάλισης, και στα 1.132 ευρώ από 1ης.1.083 ευρώ με 30 και άνω έτη ασφάλισης.
- ΙΚΑ-γήρατος: Μέση σύνταξη 2023 στα 509 ευρώ από 487 ευρώ που είναι τώρα, με 20 χρόνια ασφάλισης, στα 749 ευρώ από 717 ευρώ για 25 ως 30 έτη και στα 1.119 ευρώ από 1.071 ευρώ με 30 και άνω έτη ασφάλισης.
- Ταμεία ΔΕΚΟ-τραπεζών: Μέση σύνταξη 2023 στα 739 ευρώ από 707 ευρώ που είναι τώρα, για συνταξιούχους γήρατος Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, με 20 χρόνια ασφάλισης, στα 1.101 ευρώ από 1.054 ευρώ για 25 ως 30 έτη και στα 2.399 ευρώ από 2.296 ευρώ με 30 και άνω έτη ασφάλισης.
- ΟΑΕΕ-γήρατος: Μέση σύνταξη στα 636 ευρώ από 609 ευρώ που είναι τώρα, με 20 ως 25 χρόνια ασφάλισης, στα 722 ευρώ από 691 ευρώ για 25 ως 30 έτη και στα 1.012 ευρώ από 968 με 30 και άνω έτη ασφάλισης.
- ΟΓΑ-γήρατος: Μέση σύνταξη 2023 στα 384 ευρώ από 367 ευρώ που είναι τώρα, με 15 ως 20 χρόνια ασφάλισης, στα 545 ευρώ από 522 ευρώ για 25 ως 30 έτη και στα 593 ευρώ από 567 ευρώ με 30 και άνω έτη ασφάλισης.
- ΕΤΑΑ: Μέση σύνταξη 2023 στα 852 ευρώ από 815 ευρώ που είναι τώρα, με 20 ως 25 έτη ασφάλισης, και στα 1.411 ευρώ από 1.359 ευρώ με 30 και άνω έτη ασφάλισης.
