Από την 1η Ιανουαρίου 2027 αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή η αύξηση των ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση, καθώς αυτά πρόκειται να συνδεθούν με την άνοδο του προσδόκιμου ζωής. Η αλλαγή αυτή, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα προκαλέσει ένα νέο κύμα πρόωρων συνταξιοδοτήσεων εντός του 2026. Παράλληλα, προβλέπεται μεταβατική περίοδος προσαρμογής: εάν, για παράδειγμα, η αύξηση καθοριστεί σε 6 μήνες, αυτή θα εφαρμοστεί με ρυθμό δύο μηνών ανά έτος μέσα σε τριετία.
Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, κάθε τρία χρόνια θα εξετάζεται αν το προσδόκιμο ζωής μετά το 65ο έτος έχει αυξηθεί, και εφόσον αυτό ισχύει, τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση θα προσαρμόζονται αναλόγως.
Η σχετική αξιολόγηση θα γίνει στα τέλη του 2026 με βάση τη μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Οι τρέχουσες ενδείξεις καταγράφουν αύξηση του προσδόκιμου ζωής, στοιχείο που ενισχύει την πιθανότητα νέας ανόδου των ηλικιακών ορίων.
Παράλληλα, ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση τονίζουν ότι η βιωσιμότητα του συστήματος εξαρτάται κυρίως από τη γονιμότητα – παράγοντας που, σύμφωνα με τις προβλέψεις, παραμένει χαμηλός. Η μετανάστευση δεν προσφέρει μόνιμη λύση, καθώς έχει κυρίως βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο. Με τις τρέχουσες τάσεις, το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται κατά έναν χρόνο ανά δεκαετία, κάτι που συνεπάγεται άνοδο των ορίων ηλικίας κατά 4-5 μήνες ανά τριετία, σύμφωνα με πληροφορίες του ot.gr.
Η τελευταία μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής καταδεικνύει ότι έως το 2030, τα ισχύοντα όρια ηλικίας των 62 και 67 ετών θα αυξηθούν κατά 1,5 έτος. Το αν η αύξηση αυτή θα εφαρμοστεί σταδιακά (2027-2030) ή απότομα από το 2027, θα εξαρτηθεί από τον τρόπο ενσωμάτωσης της σχέσης μεταξύ προσδόκιμου ζωής και ηλικιακών ορίων. Αν υιοθετηθεί σταδιακή εφαρμογή, πιθανότατα θα ακολουθηθεί το μοντέλο της περιόδου 2015-2021, με ετήσιες αναπροσαρμογές.
Στο πλαίσιο αυτό, ασφαλισμένοι που θα κλείσουν τα 62 το 2027 ενδέχεται να συνταξιοδοτηθούν στα 62,6 έτη, το 2028 στα 62,9 και το 2030 στα 63,5.
Σήμερα, ισχύουν δύο βασικές ηλικιακές κατηγορίες συνταξιοδότησης:
- Στα 62 έτη με 40 έτη ασφάλισης (12.000 ένσημα)
- Στα 67 έτη με 15 έτη ασφάλισης (4.500 ένσημα)
Διεθνείς Εκτιμήσεις και Προβολές
Ο ΟΟΣΑ, στην έκθεσή του για τα συνταξιοδοτικά συστήματα των κρατών-μελών, εκτιμά ότι έως το 2050, εξαιτίας της ανόδου του προσδόκιμου ζωής, η Ελλάδα θα πρέπει να αυξήσει το όριο ηλικίας κατά 2,8 έτη. Αντίστοιχα, η Eurostat, στην έκθεση Ageing Report 2024, προτείνει αύξηση των ηλικιακών ορίων κατά 1,5 έτος έως το 2030 – στα 68,5 για πλήρη και στα 63,5 για πρόωρη σύνταξη. Για τις γυναίκες, λόγω μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής, προτείνεται επιπλέον αύξηση ενός μήνα (68,6 και 63,6 αντίστοιχα).
Οι μακροχρόνιες προβολές δείχνουν ότι:
- Το 2050 τα όρια ηλικίας θα ανέλθουν σε 70,5 (γενική) και 65,5 (πρόωρη) έτη
- Το 2070 θα φτάσουν τα 72,5 και 67,5 έτη αντίστοιχα
Η Ελλάδα, μετά τη μεταρρύθμιση του 2015, έχει από τα υψηλότερα όρια ηλικίας στην Ευρώπη, μαζί με τη Γαλλία και την Ιταλία. Αντίθετα, χαμηλότερα όρια ισχύουν σε χώρες όπως η Τσεχία, η Λιθουανία, η Εσθονία και η Μάλτα.
