Παρά το κύμα λαϊκής δυσαρέσκειας που φουσκώνει ενάντια στην πολιτική ελίτ —με αιχμές όπως οι υποκλοπές, η διαχείριση του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη, η κακοδιαχείριση κονδυλίων της ΕΕ και η γενικευμένη θεσμική ανυποληψία— η Νέα Δημοκρατία διατηρεί σαφές προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, γράφει το Politico.
Το πολιτικό τοπίο θυμίζει απόγνωση: οι πολίτες δηλώνουν εξοργισμένοι αλλά χωρίς πολιτικό προσανατολισμό. Η Νέα Δημοκρατία παραμένει το ισχυρότερο κόμμα, κι αυτό παρά τις συνεχείς πολιτικές κρίσεις και τις μαζικές κινητοποιήσεις που κορυφώθηκαν τον Φεβρουάριο.
Σύμφωνα με το Poll of Polls του Politico —που συγκεντρώνει και σταθμίζει όλα τα αξιόπιστα δημοσκοπικά δεδομένα— η Νέα Δημοκρατία διατηρεί περίπου το 29-30% της υποστήριξης, την ώρα που η κοινωνική εμπιστοσύνη στους θεσμούς έχει καταρρεύσει. Όπως επισημαίνεται στο άρθρο, η μεθοδολογία συνδυασμού των αποτελεσμάτων «αμβλύνει τον αντίκτυπο ακραίων τιμών και δείχνει πιο καθαρά τις τάσεις».
Έλλειμμα εμπιστοσύνης, έλλειψη επιλογών
Η ελληνική κοινή γνώμη δείχνει εξαιρετικά επιφυλακτική έναντι των πολιτικών, της Δικαιοσύνης και των ΜΜΕ. Ενδεικτικό είναι πως για την υπόθεση των Τεμπών, σχεδόν 3 στους 4 πολίτες πιστεύουν πως «υπάρχει κυβερνητική προσπάθεια συγκάλυψης ευθυνών».
«Έχουμε ένα ρευστό πολιτικό περιβάλλον, ένα ολόκληρο σύστημα σε μετάβαση», λέει στο Politico ο Κώστας Ελευθερίου, επίκουρος καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. «Το κυρίαρχο κόμμα έχει αποσταθεροποιηθεί, ενώ η αντιπολίτευση είναι κατακερματισμένη. Οι πολίτες δεν εμπιστεύονται κανέναν και δεν ξέρουν τι να ψηφίσουν».
Και όμως, η Νέα Δημοκρατία —αν και χωρίς δυναμική αυτοδυναμίας— προηγείται. Αν γίνονταν εκλογές σήμερα, θα λάμβανε περίπου 29% των ψήφων. Ο πήχης για αυτοδυναμία είναι το 38%.
Αντιπολίτευση σε αμηχανία
Η δεύτερη θέση παραμένει αμφίρροπη, με το ΠΑΣΟΚ να προηγείται οριακά του ΣΥΡΙΖΑ — του κόμματος που ανέδειξε τον Αλέξη Τσίπρα στην εξουσία το 2015, στην κορύφωση της κρίσης χρέους.
Ωστόσο, και τα δύο κόμματα βρίσκονται υπό πίεση. Η ακροδεξιά Ελληνική Λύση και η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου ενισχύονται, διεκδικώντας τον ρόλο της «γνήσιας αντιπολίτευσης». Η Πλεύση, μάλιστα, πρωτοστατεί στη διεκδίκηση δικαιοσύνης για τα Τέμπη, με την Κωνσταντοπούλου —δικηγόρο οικογενειών θυμάτων— να γίνεται «μαγνήτης για απογοητευμένους και αντισυμβατικούς ψηφοφόρους», σύμφωνα με τον αναλυτή Άγγελο Σεριάτο της Prorata.
Διαλυμένοι δεξιά και αριστερά
Στις τελευταίες ευρωεκλογές, το 20% των ψηφοφόρων ψήφισε ακροδεξιά. Τα ποσοστά τους παραμένουν υψηλά, αλλά η πολιτική τους επιρροή είναι διάσπαρτη. «Η στήριξη στα κόμματα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας είναι κατακερματισμένη», δηλώνει ο αναλυτής Πέτρος Ιωαννίδης (Aboutpeople). «Στηρίζονται στον καταγγελτικό λόγο χωρίς σχέδιο διακυβέρνησης».
Η αριστερά, επίσης, εμφανίζεται κατακερματισμένη. Μόνο από τις διασπάσεις του ΣΥΡΙΖΑ έχουν προκύψει έξι νέα κόμματα. Οι εκκλήσεις για έναν ευρύ προοδευτικό συνασπισμό στα πρότυπα της Γαλλίας παραμένουν χωρίς αντίκρισμα.
«Αυτό που ενώνει την αριστερά και την κεντροαριστερά είναι το μέτωπο κατά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά αυτό δεν αρκεί για πρόταση διακυβέρνησης», τονίζει ο Ιωαννίδης.
Όσο για τον Αλέξη Τσίπρα, παρότι έχει πυκνώσει τις δημόσιες εμφανίσεις του, συνεργάτες του επιμένουν πως δεν σκοπεύει να επιστρέψει — τουλάχιστον πριν τις επόμενες εκλογές.
Εσωτερική φθορά και δελφίνοι στη Νέα Δημοκρατία
Η κυβέρνηση γνωρίζει την εύθραυστη στήριξή της. Ανακοινώνει μέτρα στήριξης και επιδιώκει να μεταβάλει το πολιτικό κλίμα, όμως η εσωτερική αντιπολίτευση εντός Νέας Δημοκρατίας εντείνεται.
Σενάρια διαδοχής κυκλοφορούν στα ΜΜΕ. Πιθανοί «δελφίνοι» περιλαμβάνουν τον Νίκο Δένδια (υπουργό Άμυνας), τον Κωστή Χατζηδάκη (αντιπρόεδρο κυβέρνησης και επιλογή του Μητσοτάκη), τον Κυριάκο Πιερρακάκη (υπουργό Οικονομικών) και τον Άδωνι Γεωργιάδη (προερχόμενο από το ακροδεξιό ΛΑΟΣ).
Ο ίδιος ο Μητσοτάκης δηλώνει ότι θα διεκδικήσει τρίτη θητεία. Ωστόσο, η απόφασή του να απομακρύνει τον Αντώνη Σαμαρά από το κόμμα και η ενίσχυση της δεξιάς πτέρυγας μέσω προσώπων όπως ο Μάκης Βορίδης (υπουργός Μετανάστευσης) δείχνουν μετατόπιση προς τα δεξιά.
«Ο Μητσοτάκης δεν μπορεί πια να κρατήσει την ισορροπία ανάμεσα σε συντηρητική και φιλελεύθερη κεντροδεξιά», λέει ο Ελευθερίου. «Ζητήματα όπως ο πληθωρισμός, η ποιότητα ζωής, η κρατική πρόνοια, οι υποδομές και η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη βγαίνουν στην επιφάνεια. Υπάρχει αίσθηση ότι το κράτος είναι απών και δεν εξυπηρετεί τους πολίτες του».
Το πολιτικό ερώτημα των επόμενων χρόνων
Με τις επόμενες εκλογές πιθανότατα δύο χρόνια μακριά, η κατάσταση παραμένει ρευστή. Το κενό αντιπροσώπευσης είναι βαθύ, και η δυνατότητα να το καλύψει κάποιος υπάρχει.
«Το ερώτημα είναι αν ο μη-συντηρητικός πολιτικός χώρος μπορεί να πείσει τον κόσμο ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν διαφορετικά και πιο δίκαια», καταλήγει ο Άγγελος Σεριάτος. «Και να σταματήσει να κατηγορεί τους ανθρώπους επειδή έκαναν τις λάθος επιλογές».
