Στην παρουσίαση του νομοσχεδίου για την ασφάλεια και τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων προχώρησε σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης. Ένα νομοσχέδιο που, όπως φαίνεται, ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη ιδιωτικοποίηση της σιδηροδρομικής διαχείρισης, δύο χρόνια μετά την τραγωδία στα Τέμπη που συγκλόνισε τη χώρα.
Κεντρικός άξονας του σχεδίου είναι η δημιουργία της εταιρείας «Νέοι Σιδηρόδρομοι Ελλάδος», με τη συγχώνευση του ΟΣΕ, της ΓΑΙΑ ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ. Η νέα εταιρεία θα λειτουργεί με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, στο πρότυπο της ΔΕΗ. Ένα μοντέλο που, κατά την κυβέρνηση, αποτελεί παράδειγμα «επιτυχημένης μετάβασης», παρά το γεγονός ότι χιλιάδες πολίτες βιώνουν τις συνέπειες των ενεργειακών ανατιμήσεων και της απορρύθμισης.
«Σκοπός μας είναι ο ΟΣΕ να γίνει η νέα ΔΕΗ», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προσθέτοντας ότι «ο νέος ΟΣΕ θα ενσωματώνει το σύνολο των συστάσεων της ΕΕ γιατί έχει σημασία η πρόληψη των κινδύνων και όχι μόνο η αντιμετώπισή τους». Ένα όψιμο ενδιαφέρον για την πρόληψη, την ώρα που οι οικογένειες των θυμάτων των Τεμπών ακόμη αναζητούν δικαίωση.
Στις 16:00, ο κ. Κυρανάκης θα παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου για την εξειδίκευση των μέτρων άμεσης εφαρμογής που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο για τον σιδηρόδρομο, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας και αξιολόγηση του προσωπικού
Αναφορικά με τα νέα μέτρα ασφαλείας, ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε ότι σε τρεις μήνες θα είναι διαθέσιμο το σύστημα ακριβούς γεωεντοπισμού HEPOS, το οποίο θα τοποθετηθεί υποχρεωτικά σε κάθε τρένο και θα επιτρέπει τον άμεσο εντοπισμό τους μέσω του railway.gov.gr. Παράλληλα, υποσχέθηκε πλήρη τηλεδιοίκηση, εγκατάσταση συστήματος ETCS και ενιαίο κέντρο εποπτείας.
«Θα αλλάξουν όσα δεν άλλαξαν εδώ και δεκαετίες», δήλωσε ο πρωθυπουργός, αναγγέλλοντας μέτρα αυστηρής αξιολόγησης προσωπικού, ψυχομετρικά τεστ σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις και κέντρα εκπαίδευσης με σύγχρονους προσομοιωτές. «Όσοι είναι σωστοί στη δουλειά τους δεν έχουν να ανησυχούν για τίποτα. Όσοι είναι αποδεδειγμένα ακατάλληλοι, δεν έχουν θέση στον νέο ΟΣΕ», υπογράμμισε, στέλνοντας σαφές μήνυμα για τη λογική του «ατομικού λάθους» που επανέρχεται διαρκώς στο κυβερνητικό αφήγημα.
Η κυβέρνηση αξιώνει, μάλιστα, και από την Hellenic Train – τον ιδιωτικό φορέα που διαχειρίζεται την επιβατική κίνηση – να επενδύσει σε νέα τρένα και καλύτερες υπηρεσίες. Ένα αίτημα που έρχεται αφού πρώτα παραδόθηκαν στα ιδιωτικά συμφέροντα, χωρίς τις απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα.
«Ως πολιτεία πρέπει να δώσουμε απάντηση στο συλλογικό πένθος με ένα έργο που θα φέρει αποτελέσματα. Έχουμε τη δύναμη να γυρίσουμε τη σελίδα από ένα χθες που πλήγωσε την ελληνική κοινωνία».», κατέληξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι η απάντηση αυτή άργησε δύο ολόκληρα χρόνια, με τις πληγές των Τεμπών ακόμη νωπές και το αίτημα για δικαιοσύνη να παραμένει εκκρεμές.
Ολόκληρη η εισαγωγική τοποθέτηση του πρωθυπουργού
«Καλημέρα και καλή εβδομάδα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι.
Η σημερινή μας συνεδρίαση επικεντρώνεται σε μία από τις πιο κρίσιμες κυβερνητικές προτεραιότητες, που δεν είναι άλλη από τη δραστική αναβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας αλλά και ποιότητας των τρένων στη χώρα.
Προφανώς δεν είναι μία διαδικασία η οποία ξεκινά τώρα, είναι όμως μία διαδικασία η οποία επιταχύνεται, και μέσα στην ημέρα, μάλιστα, στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών υπογράφονται οι συμβάσεις για την αποκατάσταση των υποδομών στη Θεσσαλία τις οποίες κατέστρεψε o «Daniel» λίγο μετά την ολοκλήρωση της σύμβασης 717, τον Σεπτέμβριο του 2023.
Το χρονοδιάγραμμα του έργου είναι «σφιχτό», είναι 15 μήνες και στο τέλος της υλοποίησής του όλος ο βασικός εθνικός σιδηροδρομικός άξονας δεν θα διαθέτει απλά πλήρη τηλεδιοίκηση και σηματοδότηση, αλλά και επιπλέον αυτόματη πέδηση.
Ήδη το συγκεκριμένο σύστημα, το ETCS, το οποίο φρενάρει ή και ακινητοποιεί τους συρμούς όταν παραβιάζονται οι κανόνες κίνησης, δοκιμάστηκε με επιτυχία και μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα έχει τοποθετηθεί σε κάθε αμαξοστοιχία η οποία θα ταξιδεύει στην κεντρική γραμμή της χώρας.
Παράλληλα, προωθείται μια ακόμα σημαντική πρωτοβουλία, που δεν είναι άλλη από μία νέα μέθοδο για τον ακριβή γεωεντοπισμό των τρένων σε πραγματικό χρόνο. Πρόκειται για μία πρόσθετη δικλίδα ασφαλείας, η οποία ουσιαστικά θα αποκλείει στο εξής τη σύγκρουση δύο τρένων.
Και αυτό διότι ενώ τα συμβατικά συστήματα GPS δίνουν πληροφορίες με απόκλιση έως και 15 μέτρα, το Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας, το οποίο ιδρύεται χρησιμοποιώντας αυτή τη νέα τεχνολογία, θα παρακολουθεί τους συρμούς με απόκλιση εκατοστών. Έτσι θα εντοπίζεται εξ αρχής κάθε πιθανό πρόβλημα, τόσο σε μονή όσο και σε διπλή γραμμή.
Και γρήγορα επίσης αυτή η νέα πλατφόρμα, την οποία ονομάζουμε railway.gov.gr, θα μπορεί να είναι ανοιχτή σε όλους τους πολίτες, ώστε να διαπιστώνεται και η αξιοπιστία στον χρόνο εκτέλεσης των δρομολογίων.
Με άλλα λόγια, μιλάμε για πολλές συνδυαστικές κινήσεις, οι οποίες έχουν ως κύριο σκοπό να αποκαταστήσουν το αίσθημα εμπιστοσύνης των επιβατών στα ελληνικά τρένα.
Γι’ αυτό και οι παρεμβάσεις που θα συζητήσουμε σήμερα είναι τολμηρές, με ένα πλαίσιο το οποίο είναι πολύ πιο αυστηρό, με μεγαλύτερη ευελιξία στις προσλήψεις αλλά και στις απολαβές των εργαζόμενων, αλλά και μία πιο αποτελεσματική διοίκηση η οποία θα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει και στελέχη από τη διεθνή αγορά.
Για να το πούμε διαφορετικά, ο σκοπός μας είναι ο συγκεκριμένος Οργανισμός να εξελιχθεί ουσιαστικά σε μια νέα ΔΕΗ, την οποία θυμίζω ότι παραλάβαμε το 2019 πρακτικά χρεοκοπημένη για να είναι σήμερα μία υγιής και δυναμική επιχείρηση, αναπτυσσόμενη, πρωταγωνίστρια στην αγορά ενέργειας στη νοτιοανατολική Ευρώπη και όχι μόνο στην πατρίδα μας.
Αυτός ο νέος ΟΣΕ, λοιπόν, θα ενσωματώνει στη λειτουργία του το σύνολο των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των επιστημονικών πορισμάτων, τόσο ως προς τις υποδομές και τις σιδηροδρομικές δραστηριότητες όσο και προς τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, αλλά και ως προς τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο οποίος επίσης ενισχύεται περαιτέρω, γιατί έχει ζωτική σημασία η πρόληψη δυνητικών κινδύνων και όχι η διαπίστωσή τους.
Γι’ αυτό και μαζί με τα τεχνολογικά μέσα ενισχύεται, με πρωτοβουλία του Αναπληρωτή Υπουργού, και η βιντεοεπιτήρηση κρίσιμων σιδηροδρομικών δομών. Όλες οι ενδοεπικοινωνίες θα καταγράφονται σε ψηφιακή βάση δεδομένων και με αυτόν τον τρόπο, άλλωστε, θα μπορεί να αξιολογείται και πιο εύκολα και η απόδοση των εργαζόμενων, ιδίως όσων είναι σε θέσεις ευθύνης και διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές.
Και εκεί η επιλογή θα πρέπει να γίνεται πια με πολύ πιο αυστηρά κριτήρια και με τακτικά ψυχομετρικά τεστ του προσωπικού, αλλά και με πρακτική εκπαίδευση η οποία θα συμπεριλαμβάνει πλέον και προσομοιωτές, όπως γίνεται και στην αεροπορική εκπαίδευση.
Παράλληλα, είναι εισήγηση του Υπουργείου, σωστή κατά την εκτίμησή μας, να επαναφέρουμε τον προϊστάμενο αμαξοστοιχίας, ο οποίος με βάση τη δική του εμπειρία θα μπορεί να εντοπίζει κινδύνους, βεβαίως προληπτικά, και ταυτόχρονα δημιουργείται και μια ειδική μονάδα επιθεωρητών για την τήρηση του Γενικού Κανονισμού Κίνησης. Αυτή θα αποτελεί και το όργανο το οποίο θα εισηγείται τυχόν κυρώσεις σε περίπτωση που παραβιάζεται το πρωτόκολλο.
Σκοπός μας είναι να εμπεδωθεί μια νέα κουλτούρα ασφάλειας και επαγγελματισμού σε όλα τα επίπεδα, με κίνητρα για καλές επιδόσεις, όσο και αυστηρούς κανόνες, αυστηρότατες διαδικασίες, που θα αποτρέπουν ολέθριες παραλείψεις και τραγικά λάθη, ώστε η ευθύνη του κράτους να συνδυάζεται καθημερινά και με την ευσυνειδησία των ίδιων των εργαζόμενων.
Ο αρμόδιος Υπουργός θα παρουσιάσει σε λίγο αναλυτικότερα τις νέες ρυθμίσεις.
Εκείνο το οποίο προσωπικά θα ήθελα να τονίσω είναι ότι συνεχίζεται και επιταχύνεται μία τεράστια πρωτοβουλία εκσυγχρονισμού του ελληνικού σιδηρόδρομου, αξιοποιώντας τόσο την ευρωπαϊκή συνδρομή όσο και τα δικά μας διδάγματα από την ανάταξη άλλων προβληματικών επιχειρήσεων.
Πρόκειται, επίσης, για ένα εγχείρημα το οποίο θα απαιτήσει συνέπεια και προφανώς κάποιο χρόνο. Αλλά είναι ένα εγχείρημα το οποίο καθίσταται πια απολύτως απαραίτητο, έστω και αν τώρα θα χρειαστεί να αλλάξουν πολλά, όσα δεν άλλαξαν εδώ και δεκαετίες.
Να επισημάνω ότι αυτόν τον σχεδιασμό τον πλαισιώνει, προφανώς, και η Hellenic Train, η οποία πολύ σύντομα θα κληθεί να προχωρήσει και εκείνη στις δικές της επενδύσεις, με αιχμή την προμήθεια ενός νέου τροχαίου υλικού.
Να κλείσω λέγοντας και πάλι ότι, ως πολιτεία, οφείλουμε να δώσουμε απάντηση στο συλλογικό πένθος των Τεμπών, καταπολεμώντας ουσιαστικά τα αίτια που προκάλεσαν αυτή την τραγωδία. Όχι με εύκολα λόγια και θολά σενάρια, αλλά με ένα δύσκολο έργο το οποίο θα φέρει σύντομα ορατό αποτέλεσμα. Αντιμετωπίζοντας τον σιδηρόδρομο της χώρας ως ένα ακόμα πεδίο αναμέτρησης με ένα κακό παρελθόν, το οποίο θέλουμε να αφήσουμε οριστικά πίσω μας και αποδεικνύοντας στους πολίτες ότι έχουμε τη δύναμη να γυρίσουμε τη σελίδα από ένα χθες το οποίο πλήγωσε βαθιά την ελληνική κοινωνία.
Θα το καταφέρουμε, όπως καταφέραμε να κάνουμε πράξη και πολλά από όσα ορισμένοι επέμεναν ότι «αυτά δεν γίνονται στην Ελλάδα.»
