Στην τελική ευθεία βρίσκεται το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, το οποίο πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή στο τέλος του Οκτωβρίου.
Το νέο σχέδιο νόμου θα περιλαμβάνει την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τη μείωση της κυκλοφορίας μετρητών, τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας αλλά και τους εντατικούς ελέγχους και τις διασταυρώσεις που θα συνθέτουν το «παζλ» των μέτρων που θα λάβει η κυβέρνηση, καθώς μέσω αυτού θα ενισχυθούν τα έσοδα του δημοσίου και θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την κυβερνητική πολιτική στο μέτωπο της στήριξης των εισοδημάτων.
Βασικός καθίσταται ο ρόλος εφαρμογής των ηλεκτρονικών τιμολογίων τα οποία από το νέο έτος καθίστανται υποχρεωτικά, αν και μένει να διευκρινιστεί αν θα υποχρεωθούν να το εφαρμόσουν και οι μικροί επιτηδευματίες δηλαδή να εκδίδουν ηλεκτρονικό τιμολόγιο για τα έσοδά τους και να το αποστέλλουν αυτόματα στην ΑΑΔΕ. Μέσω της εφαρμογής των ηλεκτρονικών τιμολογίων, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα έχει τη δυνατότητα να προχωρά σε διασταυρώσεις των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο.
Εντός του 2024 ξεκινά και η καθολική εφαρμογή του myDΑΤΑ μέσω του οποίου τα έσοδα που δηλώνονται από κάθε φορολογούμενο, δεν θα μπορεί πλέον να είναι λιγότερα από αυτά που γνωρίζει η ΑΑΔΕ ότι προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS). Επίσης, ως τιμολόγια εξόδων που μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα, θα μετράνε μόνον όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Ωστόσο, όπως διευκρινίζουν από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, θα υπάρχει τρόπος να προσμετρώνται και δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν με αποδείξεις λιανικής πώλησης ή απλοποιημένα τιμολόγια όπως για παράδειγμα από πρατήρια υγρών καυσίμων.
Οι δέκα παρεμβάσεις του νομοσχεδίου
Το νομοθέτημα του υπουργείου θα ενσωματώνει δέκα παρεμβάσεις, η πλειονότητα των οποίων αφορά ψηφιακά ζητήματα – όπως η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, η υποχρεωτική επέκταση τους σε όλα τα επαγγέλματα, η καθιέρωση ψηφιακών παραστατικών στη διακίνηση αγαθών, οι νέοι κανόνες στη λειτουργία της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων και ο τρόπος εξόφλησης του τιμήματος στις αγοραπωλησίες ακινήτων.
Οι παρεμβάσεις έχουν προβλεφθεί ήδη στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή την περασμένη Δευτέρα, θα ακολουθήσει η ψήφισή τους, ενώ θα ενεργοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2024. Αυτές αφορούν:
- Στην ολοκλήρωση διασύνδεσης 450.000 ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024.
- Την υποχρεωτική χρήση των ηλεκτρονικών τιμολογίων, έτσι ώστε οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα αυξάνονται, αυτοματοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι έλεγχοι των φορολογικών αρχών.
- Καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων (myDATA). Τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS), ενώ ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Η επέκταση του myDATA βρίσκεται σε εξέλιξη και η πλήρης εφαρμογή θα ολοκληρωθεί εντός του 2024.
- Επέκταση των POS στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν την υποχρέωση. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές οδήγησαν στην αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ και στον περιορισμό της διακίνησης «μαύρου» χρήματος και η επέκτασή τους θα διευρύνει τη φορολογική βάση, θα διευκολύνει το έργο των ελεγκτικών μηχανισμών και θα περιορίσει τα περιθώρια φοροδιαφυγής.
- Ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους) με στόχο να γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real time) η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών.
- Αύξηση του προστίμου χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής, με ενίσχυση των ελέγχων για εφαρμογή του μέτρου μέσω ψηφιακής πληροφόρησης.
- Πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με την διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει την διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.
- Αποκλεισμό των παραβατών λαθρεμπορίας από συνεργασία με όλες τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων.
- Νέοι κανόνες στην λειτουργία της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων με διάρκεια μίσθωσης ή υπεκμίσθωσης μικρότερη των 60 ημερών και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής. Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα ακίνητα θα πρέπει να προβούν σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας πληρώνοντας έτσι ΦΠΑ, ασφαλιστικές εισφορές και άλλα Τέλη, και:
- Απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων.
