Στο προεδρικό Μέγαρο προκειμένου να συναντηθεί με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα μεταβεί σήμερα στις 11 το πρωί ο Αλέξης Τσίπρας για να λάβει τη δεύτερη διερευνητική εντολή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 37 παρ. 2 του Συντάγματος, καθώς χθες ο πρωθυπουργός την επέστρεψε την πρώτη εφόσον όπως είπε, δεν υπάρχει προϋπόθεση για σχηματισμό κυβέρνησης, από την παρούσα Βουλή.
Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να επιστρέψει επί τόπου τη διερευνητική εντολή.
Αν αυτό επιβεβαιωθεί, την εντολή θα κληθεί να λάβει ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης. Μετά η Κατερίνα Σακελλαροπούλου έχει το δικαίωμα να καλέσει όλους τους πολιτικούς αρχηγούς προκειμένου να συζητηθεί ενδεχόμενο κυβέρνησης συνεργασίας.
Αν και αυτή η προσπάθεια δεν τελεσφορήσει, τότε σχηματίζεται υπηρεσιακή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό έναν εκ των προέδρων των τριών ανώτατων δικαστηρίων της χώρας (Συμβούλιο Επικρατείας, Άρειος Πάγος, Ελεγκτικό Συνέδριο), όπως προβλέπει το άρθρο 37 του Συντάγματος.
Οι τρεις υποψήφιοι υπηρεσιακοί πρωθυπουργοί είναι οι εξής
- Μαρία Γεωργίου, πρόεδρος του Αρείου Πάγου (επιλέχθηκε το 2021 εισήχθη στο σώμα το 1983)
- Ευαγγελία Νίκα, πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας (επιλέχθηκε το 2022 εισήχθη στο σώμα το 1983)
- Ιωάννης Σαρμάς, πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου (επιλέχθηκε τον Νοέμβριο του 2019 εισήχθη στο σώμα το 1987)
Αξίζει να σημειωθεί πως η αποδοχή της εντολής από τον ανώτατο δικαστικό λειτουργό συνιστά υπηρεσιακό καθήκον που του επιβάλλεται από το Σύνταγμα. Η ιδιάζουσα κατάσταση της ανάθεσης της πρωθυπουργίας της υπηρεσιακής κυβέρνησης σε δικαστικό λειτουργό έγκειται στο ότι αυτή διενεργείται μέσα σε κλίμα πολιτικής έντασης (αφού έχει προηγηθεί μια σειρά ατελέσφορων διερευνητικών εντολών και προσπαθειών συγκρότησης κυβέρνησης) και κατά συνέπεια αναλαμβάνει υπό αυτές τις συνθήκες την οργάνωση και την ομαλή διεξαγωγή των εκλογών.
Οι ημερομηνίες σταθμοί μέχρι τις νέες κάλπες
Αφού λάβει την διερευνητική εντολή και ο κ. Ανδρουλάκης και την παραδώσει στην πρόεδρο της Δημοκρατίας, τότε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα πρέπει μέχρι και την Κυριακή 28 Μαϊου να συγκαλέσει συμβούλιο πολιτικών αρχηγών, είτε δια ζώσης, είτε τηλεφωνικά.
Κατόπιν τούτου, η πρόεδρος δρομολογεί τις συνταγματικές διαδικασίες συγκρότησης υπηρεσιακής κυβέρνησης, με επικρατέστερο υπηρεσιακό πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κ. Σαρμά, καθώς είναι ο αρχαιότερος εκ των τριών προέδρων των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων.
Εφόσον οριστεί η υπηρεσιακή κυβέρνηση, την Κυριακή 28 Μαΐου αναμένεται η ορκωμοσία της νέας Βουλής, η οποία προέκυψε από την κάλπη της 21ης Μαΐου, τη Δευτέρα 29 Μαΐου θα γίνει η εκλογή του προεδρείου της και την Τρίτη 30 Μαΐου η διάλυσή της, προκειμένου να δρομολογηθούν οι διαδικασίες για τη διενέργεια νέων εκλογών με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.
Μετά από τις διαδικασίες αυτές μέχρι τις 7 Ιουνίου θα έχει γίνει η ανακήρυξη των εκλογικών συνδυασμών από τον Άρειο Πάγο. Στόχος είναι οι επόμενες εθνικές εκλογές να γίνουν στις 25 του ίδιου μήνα.
Ποιο σύστημα θα ισχύσει στις επόμενες κάλπες
Οι επόμενες εκλογές αναμένεται να γίνουν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Στην περίπτωση αυτή ισχύει το όριο του 3% για την είσοδο στην Βουλή, όμως το πρώτο κόμμα λαμβάνει μπόνους μέχρι και 40 έδρες. Ως εκ τούτου, ο σχηματισμός αυτοδύναμης κυβέρνησης γίνεται ευκολότερος καθώς αρκεί ένα ποσοστό γύρω στο 37%.
Όσες έδρες παραμείνουν αδιάθετες, κατανέμονται αναλογικά στα κόμματα που έχουν περάσει το όριο του 3% και έχουν εξασφαλίσει την είσοδό τους στη Βουλή. Ασχέτως του αποτελέσματος σχηματισμού Κυβέρνησης (μονοκομματικής, συνεργασίας, ανοχής ή υπηρεσιακής για την διενέργεια νέων εκλογών), η Βουλή που έχει προκύψει από τις κάλπες θα συνέλθει στις 11:00 το πρωί της Πέμπτης 1ης Ιουνίου για την ορκωμοσία της.
