Εντός του Οκτωβρίου αναμένεται να εκδώσει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης την υπουργική απόφαση για τις αλλαγές στη χορήγηση του επιδόματος της ανεργίας από τη ΔΥΠΑ. Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες οι αλλαγές αυτές θα ισχύσουν πιλοτικά από τον Δεκέμβριο σε 20.000 νέους άνεργους.
Το νέο επίδομα θα διακρίνεται σε δύο μέρη. Ειδικότερα, το πρώτο μέρος θα είναι σταθερό, καθώς θα το λαμβάνουν όσοι έχουν την ελάχιστη προϋπόθεση ένταξης. Το ύψος του θα εξαρτάται από τον εκάστοτε νόμιμο κατώτατο μισθό όπως τώρα, αλλά θα ξεκινάει από πιο ψηλά και θα μειώνεται ανά τρίμηνο. Το δεύτερο μέρος θα είναι μεταβλητό και θα το λαμβάνουν μόνο όσοι έχουν προϋποθέσεις και άρα θα έχουν συνεισφέρει περισσότερα στο ασφαλιστικό σύστημα σε ένα ευρύτερο χρονικό διάστημα. Ο υπολογισμός του θα συναρτάται από την ασφαλιστική ιστορία και το ύψος των αποδοχών του εκάστοτε δικαιούχου.
Η καθολική εφαρμογή του μέτρου θα γίνει από τις αρχές του 2025 όπου θα ισχύσουν τα εξής:
- Η σύνδεση του νέου επιδόματος ανεργίας θα γίνει άμεσα με τον μισθό αλλά και με τον εργασιακό και ασφαλιστικό βίο του άνεργου. Ενώ δεν αποκλείεται να αγγίξει ακόμη και το 75% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών των τελευταίων 3 ετών.
- Το ποσό του επιδόματος που θα λαμβάνουν οι δικαιούχοι θα είναι κλιμακωτό και θα είναι σε συνάρτηση με τα έτη ασφάλισης-απασχόλησης και το ύψος του μισθού.
Το ύψος του επιδόματος
Πάντως το επίδομα ενδέχεται:
- να φτάσει τα 1.200 ευρώ για τους άνεργους που βρίσκονταν στην αγορά εργασίας για περισσότερα από 4 έτη
- να είναι κάτω των 509 ευρώ για τους ανέργους που ήταν λιγότερα από αυτό το χρονικό διάστημα στην αγορά εργασίας
Παράλληλα, υπάρχει η σκέψη να καταργηθεί το επίδομα μακροχρόνια ανέργων και να συγχωνευθεί με το τακτικό επίδομα ανεργίας. Επιπλέον εξετάζεται να διευρυνθεί το διάστημα καταβολής του επιδόματος για όσους έχουν εργαστεί αρκετά χρόνια και έχουν καταβάλει περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές.
Το νέο σύστημα επιδότησης αλά κάρτ που βασίζεται στις προτάσεις της επιτροπής Πισσαρίδη θα υλοποιηθεί αρχικά πιλοτικά με βάση αντιπροσωπευτικό δείγμα περίπου 20.000 ανέργων ( δεν έχει οριστικοποιηθεί ο αριθμός) σε εθνικό επίπεδο η σε κάποια στοχευμένη γεωγραφική περιοχή. Αυτή τη στιγμή, το επίδομα των 200 ευρώ για τους μακροχρόνια ανέργους καταβάλλεται μετά τους 12 μήνες της τακτικής επιδότησης και για τους επόμενους 12 μήνες, ενισχύοντας τον άνεργο συνολικά για 24 μήνες. Σήμερα την ενίσχυση των 200 ευρώ την λαμβάνουν μόνο 20.000- 25.000 άνεργοι ετησίως λόγω των κριτηρίων που υπάρχουν, όταν οι μακροχρόνια άνεργοι στα μητρώα της ΔΥΠΑ για περισσότερους από 12 μήνες ήταν 488.714 το Σεπτέμβριο φέτος, το 58,4% του συνόλου των ανέργων.
Γίνεται εμπροσθοβαρές
Επιπλέον, το επίδομα ανεργίας θα είναι μεγαλύτερο τους πρώτους μήνες και θα μειώνεται όσο κάποιος παραμένει άνεργος και δεν εντάσσεται πάλι στην αγορά εργασίας. Να σημειωθεί ότι το συνολικό ετήσιο ποσό του επιδόματος ανεργίας, όπως προκύπτει σήμερα από τον κατώτατο μισθό, δεν θα αυξηθεί αλλά θα καταβάλλεται εμπροσθοβαρώς. Δηλαδή μεγαλύτερο επίδομα τους πρώτους μήνες και μικρότερο στη συνέχεια.
Οι βασικότερες αλλαγές
Οι βασικότερες αλλαγές στο επίδομα ανεργίας είναι οι ακόλουθες:
- Ένα σταθερό μέρος, το οποίο θα λαμβάνουν όλοι όσοι έχουν την ελάχιστη προϋπόθεση ένταξης. Το ύψος του θα εξαρτάται από το εκάστοτε νόμιμο κατώτατο μισθό, σήμερα το ποσοστό του επιδόματος ανέρχεται στο 55% του κατώτατου μισθού, 509 ευρώ το μήνα. Το επίδομα μπορεί να φτάνει και το 70% του κατώτατου μισθού το πρώτο τρίμηνο και να βαίνει μειούμενο μέχρι ο άνεργος να συμπληρώσει τους 12 μήνες.
- Ένα μεταβλητό μέρος, το οποίο θα λαμβάνουν για 12 μήνες κατ’ ανώτατο όριο μόνο όσοι έχουν περισσότερες ασφαλιστικές προϋποθέσεις και άρα θα έχουν συνεισφέρει περισσότερα στο ασφαλιστικό σύστημα σε ένα ευρύτερο χρονικό διάστημα. Ο υπολογισμός του θα συναρτάται με την ασφαλιστική ιστορία και το ύψος των προηγούμενων αποδοχών, ώστε να είναι πιο δίκαιο και ανταποδοτικό.
- Η χρονική διάρκεια καταβολής του επιδόματος αναμένεται να επιμηκυνθεί και να φτάσει έως και 24 μήνες ανάλογα με τις ημέρες απασχόλησης. Σήμερα το επίδομα ανεργίας χορηγείται για 5 έως 12 μήνες.
- Η καταβολή του επιδόματος θα συνδυαστεί με την υποχρέωση των ανέργων να ενταχθούν σε πρόγραμμα κατάρτισης ώστε να αποκτήσουν την εξειδίκευση που χρειάζονται για να τοποθετηθούν σε θέση εργασίας. Η κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης της κατάρτισης θα λαμβάνει το επίδομα κατάρτισης και όχι το επίδομα ανεργίας.
- Επιπλέον επιπρόσθετες παροχές σε συγκεκριμένες ομάδες ανέργων, όπως: δώρα Χριστουγέννων/Πάσχα, προσαυξήσεις ανά προστατευόμενο μέλος, προσαυξήσεις για μονογονεϊκές οικογένειες.
- Τα κριτήρια των ελάχιστων ημερών απασχόλησης που απαιτούνται για την επαναλαμβανόμενη λήψη επιδόματος ανεργίας θα αλλάξουν για τους εποχικά εργαζόμενους. Έχουν ήδη ξεκινήσει μελέτες για την αναμόρφωση και του εποχικού επιδόματος ανεργίας με στόχο την επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ανταποδοτικότητας και τη συσχέτισή του με τον πραγματικό χρόνο εργασίας.
- Το επίδομα θα είναι μειωμένο για όσους εργάζονται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Ο άνεργος που εργάζεται σήμερα με μερική απασχόληση ή εκ περιτροπής απασχόληση λαμβάνει επίδομα ανεργίας 509 ευρώ. Ποσό που είναι υψηλότερο από τις μηνιαίες αποδοχές του όταν εργάζεται.
- Ταυτόχρονα με τη λήψη του επιδόματος, ο άνεργος σε συνεργασία με την ΔΥΠΑ θα καταρτίζει το ψηφιακό ατομικό σχέδιο δράσης για την ταχύτερη επανένταξη του στην αγορά εργασίας. Στην περίπτωση που κάποιος άνεργος απορρίψει τρεις θέσεις εργασίας τότε διακόπτεται και η χορήγηση του επιδόματος ανεργίας.
