Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» για τη χορήγηση των χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων σε άτομα ηλικίας 25-39 ετών που επιθυμούν να αγοράσουν κατοικία αναμένεται να ξεκινήσει μέχρι το τέλος του μήνα.
Υπενθυμίζεται πως έχει δημοσιευθεί η ΚΥΑ, στην οποία ορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση των χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων.
Μέχρι το τέλος του Μαρτίου αναμένεται να γίνει η πρόσκληση προς τις τράπεζες προκειμένου να υπογράφουν οι προγραμματικές συμφωνίες.
Ειδικότερα, τα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής πέρασαν ήδη στο στάδιο υλοποίησης του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ύστερα από την ψήφιση του νόμου 5006/2022 «Σπίτι μου - στεγαστική πολιτική για τους νέους, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για κοινωνική κατοικία», που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 239 Α΄/22.12.2022).
Στόχος των εν λόγω προγραμμάτων είναι τόσο η επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής του κράτους, με έμφαση στους νέους, τα νέα ζευγάρια και τις ευάλωτες ομάδες πολιτών, ενώ συγχρόνως αυξάνεται η στεγαστική πολιτική, η απασχόληση και οικονομική δραστηριότητα, ενώ θα αξιοποιηθεί η δημόσια και ιδιωτική περιουσία.
Η ΚΥΑ αναφέρει ότι οι ενδιαφερόμενοι μετά από απόφαση της ΔΥΠΑ υποβάλλουν αίτηση η οποία κρίνεται και επιλέγεται από το πιστωτικό ίδρυμα.
Στην αίτηση υποβάλλονται και συγκεκριμένα δικαιολογητικά όπως αποδεικτικό ηλικίας, οικογενειακής κατάστασης και φορολογική δήλωση. Στην συνέχεια, οι τράπεζες ελέγχουν τις προϋποθέσεις και αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα αυτού που έχει υποβάλει την αίτηση.
Το πιστωτικό ίδρυμα μέσα σε 2 μήνες δίνει την προέγκριση δανείου και ο ενδιαφερόμενος επίσης μέσα σε 2 μήνες καλείται να ενημερώσει την τράπεζα για το ποσό του δανείου, την τιμή του ακινήτου και τα απαραίτητα έγγραφα. Στην περίπτωση που η ημερομηνία παρέλθει τότε η προέγκριση της τράπεζας δεν ισχύει.
Η ΚΥΑ ορίζει τη διαδικασία που θα ισχύσει σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής δόσεων.
Συγκεκριμένα θα ορίζεται ότι σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής της δόσης δανείου πάνω από 30 ημέρες τότε η τράπεζα χαρακτηρίζει τον δανειολήπτη μη συνεργάσιμο εφόσον δεν καταβάλει τη δόση και μετά από 90 ημέρες συνεχούς υπερημερίας καταγγέλλει τη σύμβαση.
Οι ενδιαφερόμενοι μετά από απόφαση της ΔΥΠΑ υποβάλλουν αίτηση η οποία κρίνεται και επιλέγεται από το πιστωτικό ίδρυμα. Στην αίτηση υποβάλλονται και συγκεκριμένα δικαιολογητικά όπως αποδεικτικό ηλικίας, οικογενειακής κατάστασης και φορολογική δήλωση.
Οι δικαιούχοι
Υπενθυμίζεται ότι δικαιούχοι των άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων είναι άτομα ηλικίας 25-39 ετών με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και οι οποίοι δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους.
Τα ακίνητα πρέπει να έχουν αξία έως 200.000 ευρώ, εμβαδόν έως 150 τ.μ. και παλαιότητα τουλάχιστον 15 ετών. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 500 εκατ. ευρώ (με πρόβλεψη για διπλασιασμό σε περίπτωση εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων), ενώ εκτιμάται ότι ωφελούμενοι θα είναι 10.000 νέοι ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών.
Αναφορικά με το πρόγραμμα Κάλυψη το οποίο, υπενθυμίζεται, βασίζεται κατ’ αρχήν στις κατοικίες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Εστία» για τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο σε αστικά διαμερίσματα (το οποίο έχει ολοκληρωθεί), οι εξελίξεις έχουν ως εξής:
- Καταγράφεται η αρχική εκδήλωση ενδιαφέροντος από ιδιοκτήτες ακινήτων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Εστία» προκειμένου να συμμετάσχουν στο νέο πρόγραμμα και καταχωρούνται τα στοιχεία όσων ανταποκρίνονται θετικά.
- Έχει ξεκινήσει μια πρώτη συνεννόηση με τους Δήμους και τους φορείς που λειτούργησαν ως εταίροι στο πρόγραμμα Εστία προκειμένου να συνεχιστεί η συνεργασία στο νέο πρόγραμμα. Τις επόμενες ημέρες θα οριστεί και επίσημη συνάντηση.
- Έως το τέλος Ιανουαρίου θα υπογραφεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση που ρυθμίζει τις λεπτομέρειες εφαρμογής του προγράμματος.
- Το Φεβρουάριο θα αναπτυχθεί η ψηφιακή πλατφόρμα για τους ιδιοκτήτες και τους δυνητικούς ωφελούμενους, προκειμένου οι πρώτοι να δηλώσουν επίσημα τη διαθεσιμότητα του ακινήτου τους και οι δεύτεροι να υποβάλουν αιτήσεις συμμετοχής.
- Η παράδοση των κατοικιών στους δικαιούχους εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει στα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου.
Στόχος είναι η αξιοποίηση σε πρώτη φάση τουλάχιστον 1.000 ακινήτων, στα οποία θα στεγαστούν 2.500 ωφελούμενοι 25-39 ετών, δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Διαδικασία
- Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από σειρά δικαιολογητικών για το καθένα από τα κριτήρια επιλεξιμότητας. Οι τράπεζες ελέγχουν την πλήρωση των προϋποθέσεων (ηλικιακό όριο, εισόδημα, έλλειψη ακινήτου κατάλληλου προς κατοικία) για κάθε αιτούντα. Εάν αυτές πληρούνται, τότε αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα του ενδιαφερομένου με βάση τους εσωτερικούς τους κανονισμούς και αποφασίζουν για την προέγκριση η όχι δανείου και τα κριτήρια πιστοδότησης εντός 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Η προέγκριση ισχύει για 60 ημέρες από τη γνωστοποίησή της στον αιτούντα.
- Η τράπεζα ενημερώνει τον αιτούντα για την προέγκριση και αυτός εντός της προθεσμίας των 60 ημερών οφείλει να γνωστοποιήσει στην τράπεζα το αιτούμενο ποσό δανείου (που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ), το ακίνητο που προτίθεται να αγοράσει και την τιμή του (που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ σύμφωνα με το συμβόλαιο αγοράς) και να προσκομίσει τα έγγραφα που απαιτούνται ώστε η τράπεζα να κάνει τον απαραίτητο έλεγχο. Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η οικονομική προέγκριση παύει να ισχύει. Εάν προσκομιστούν εμπρόθεσμα όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τότε σε συνέχεια επικοινωνίας της τράπεζας με την ΕΑΤ, η ΕΑΤ δεσμεύει το ποσό του αιτούμενου δανείου μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία τελικής έγκρισης ή εν μέρει έγκρισης ή απόρριψης του δανείου από την τράπεζα και εντάσσει την συγκεκριμένη αίτηση στο Πρόγραμμα.
- Στη συνέχεια η τράπεζα διενεργεί νομικό και τεχνικό έλεγχο επί του ακινήτου και γνωστοποιεί τα αποτελέσματα στην ΕΑΤ. Εάν από τον έλεγχο προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις ως προς το ακίνητο για τη λήψη δανείου, υποβάλλει στην ΕΑΤ τη σχετική δανειακή σύμβαση. Η ΕΑΤ ελέγχει τα στοιχεία που υποβλήθηκαν και εγκρίνει τη σύμβαση εκτός και:
α) ο υποψήφιος δανειολήπτης έχει αιτηθεί δάνειο ή έχει καταρτίσει σύμβαση με άλλη τράπεζα στο πλαίσιο του Προγράμματος ή
β) το ποσό που αναγράφεται στη σύμβαση υπερβαίνει το ποσό που είχε δεσμευθεί ή το 90% του συμβολαίου αγοράς
ή γ) τα καταχωρημένα στοιχεία είναι λανθασμένα.
- Η υπογραφή σύμβασης με τον τελικό αποδέκτη, η εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης επί του ακινήτου που θα διασφαλίζει το δάνειο και η εκταμίευση του συνολικού ποσού της σύμβασης πραγματοποιείται εντός 6 μηνών από την έγκριση της ΕΑΤ. Η παραπάνω προθεσμία παρατείνεται κατά 2 μήνες αν ηαίτηση για εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης έχει υποβληθεί εντός του εξαμήνου. Εάν οι προθεσμίες αυτές δεν τηρηθούν με υπαιτιότητα του αιτούντος, η αίτηση απορρίπτεται.
Δικαιολογητικά
Αναφορικά με τα απαραίτητα δικαιολογητικά προβλέπεται ότι:
1.Η ηλικία του αιτούντος αποδεικνύεται με πιστοποιητικό γέννησης ή αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας
2.Η οικογενειακή κατάσταση (σε περίπτωση π.χ. μονογονεϊκής οικογένειας ή οικογένειας πολυτέκνων) αποδεικνύεται με πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης που έχει εκδοθεί όχι νωρίτερα από 1 μήνα πριν την υποβολή της αίτησης για χορήγηση δανείου. Ειδικά ως προς την απόδειξη της ιδιότητας του μονογονέα, ο αιτών πρέπει να προσκομίσει πρόσθετα δικαιολογητικά κατά περίπτωση (χηρεία, διαζύγιο, λύση συμφώνου συμβίωσης, ανικανότητα του άλλου γονέα για την άσκηση γονικής μέριμνας, υιοθεσία από ένα μόνο γονέα κ.α.)
3.Για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων των αιτούντων χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, του τελευταίου φορολογικού έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό τους εισόδημα, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δυο. Ως δικαιολογητικά έγγραφα για το στοιχείο αυτό μπορεί να υποβληθεί είτε η Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (Ε1) του τελευταίου φορολογικού έτους, είτε το Εκκαθαριστικό Σημείωμα/Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου Φυσικών Προσώπων του τελευταίου
φορολογικού έτους.
Αντίστοιχα, σε περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, τα ως άνω έγγραφα υποβάλλονται και από τους δυο, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δυο.
4.Για τη διαπίστωση ύπαρξης ή μη ακινήτου κατάλληλου για την κατοικία τους, οι αιτούντες υποβάλλουν τη Δήλωση στοιχείων ακινήτου (Ε9) του τελευταίου έτους και Πιστοποιητικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ.) του τελευταίου έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, υποβάλλονται και τα αντίστοιχα έγγραφα των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, ανεξάρτητα εάν η αίτηση για τη χορήγηση του δανείου υποβάλλεται από κοινού ή από τον έναν εκ των δυο.
Στην περίπτωση που από τα ως άνω δικαιολογητικά προκύπτει η ύπαρξη ακινήτου, για να κριθεί εάν αυτό είναι κατάλληλο για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκώντων αιτούντων, λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:
Α) Το ακίνητο να έχει εμβαδό ίσο ή μεγαλύτερο από 50 τ.μ., το οποίο προσαυξάνεται κατά 10 τ.μ. για κάθε μέλος της οικογένειας που συγκατοικεί με τον αιτούντα
Β) Ο αιτών διαθέτει πλήρη κυριότητα ή επικαρπία επί του ακινήτου κατά ποσοστό άνω του 50%.
Γ) Το ακίνητο βρίσκεται στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα με τον τόπο εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος.
Δ) Το ακίνητο έχει χρήση κατοικίας.
Η υποβολή των δικαιολογητικών συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση με την οποία ο αιτών βεβαιώνει ότι τα στοιχεία που δηλώνονται είναι αληθή και πλήρη, τα δικαιολογητικά γνήσια και ότι έχει λάβει γνώση των όρων του Προγράμματος τους οποίους αποδέχεται πλήρως. Οι τράπεζες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν πρόσθετα δικαιολογητικά η να διερευνήσουν περαιτέρω την πιστοληπτική ικανότητα του αιτούντος.
Μετά την έγκριση του δανείου και πριν την εκταμίευσή του, η τράπεζα υποχρεούται να ενημερώσει την Ε.Α.Τ. και τη Δ.ΥΠ.Α. για τον έλεγχο που διενήργησε σε σχέση με με την επιλεξιμότητα του δικαιούχου και του προς απόκτηση ακινήτου.
Διαβάστε αναλυτικά την ΚΥΑ, εδώ.
