Στο πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρική ενέργειας «Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν» στη σημερινή Ουκρανία, γνωστό και ως Τσερνόμπιλ, λειτουργούσαν τέσσερις πυρηνικοί αντιδραστήρες RBMK, ενώ ακόμα δύο θα άρχιζαν να λειτουργούν λίγους μήνες αργότερα.
Η αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση που προκάλεσε την καταστροφή, άρχισε από τον αντιδραστήρα Νο 4 του εργοστασίου, του οποίου το πάνω μέρος του εξερράγη.
Οι δύο διαδοχικές εκρήξεις προκλήθηκαν από μια δοκιμή που πραγματοποιούσαν τη μοιραία εκείνη νύχτα οι χειριστές του πυρηνικού αντιδραστήρα για να βεβαιωθούν ότι το σύστημα ψύξης θα εξακολουθούσε να λειτουργεί σε περίπτωση μιας αναγκαστικής διακοπής.
Όπως απέδειξε έρευνα για την καταστροφή που πραγματοποιήθηκε το 1991 στη Σοβιετική Ένωση, την έκρηξη δεν προκάλεσαν οι χειριστές του αντιδραστήρα με κάποια δική τους ενέργεια, όπως είχε γίνει αρχικά γνωστό, αλλά κάποια ατέλεια στην αρχική σχεδίαση του αντιδραστήρα RBMK και των διαδικασιών λειτουργίας του. Ίσως οι χειριστές να μεγέθυναν το πρόβλημα στην προσπάθειά τους να κλείσουν τον αντιδραστήρα.
Ποια Χιροσίμα και ποιο Ναγκασάκι;
Η ποσότητα ραδιενέργειας που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα ήταν σχεδόν 200 φορές μεγαλύτερη από τη ραδιενέργεια που απελευθερώθηκε από τις δύο ατομικές βόμβες του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα μαζί!
Το Πριπιάτ, η κοντινότερη πόλη, εκκενώθηκε δύο μέρες μετά την καταστροφή, όταν πολλοί άνθρωποι είχαν ήδη εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας. Η ραδιενεργή βροχή έφτασε μέχρι την Ιρλανδία. Η Ουκρανία, η Λευκορωσία και η Ρωσία ήταν οι χώρες που επηρεάστηκαν περισσότερο, αφού απορρόφησαν το 63% της ρύπανσης από το ατύχημα.
Επίσημα, όπως αναφέρει το περιοδικό TIME, 31 άνθρωποι έχασαν άμεσα τη ζωή τους: Δύο από την έκρηξη στον πυρήνα (εργάτες στον αντιδραστήρα) και άλλοι 29 (μέσα σε 3 μήνες) επειδή βρέθηκαν κοντά στον αντιδραστήρα εκείνο το βράδυ (εργάτες πυροσβέστες κλπ). Συνολικά 237 άνθρωποι διακομίστηκαν στη Μόσχα για να νοσηλευτούν σε ειδική κλινική τις επόμενες ημέρες. Επιπλέον, 50 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από σύνδρομο οξείας ακτινοβολίας, ενώ ακόμα τουλάχιστον 4.000 μελλοντικοί θάνατοι προκλήθηκαν από αίτια που σχετίζονταν με την ακτινοβολία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, οι συνολικοί θάνατοι από το Τσερνόμπιλ είναι πολύ περισσότεροι. Η Greenpeace υποστήριξε πως κυμαίνονται γύρω στους 90.000, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί. Αυτό που είναι σίγουρο όμως είναι πως μετά την καταστροφή, οι παιδικοί καρκίνοι στην Ουκρανία αυξήθηκαν κατά 90% ενώ στην Ανατολική Ευρώπη παρουσιάστηκαν περίπου 4.000 καρκίνοι του θυρεοειδούς που πιθανότατα σχετίζονταν με τη ραδιενέργεια. Μέχρι το 2005 στην Ουκρανία 19.000 οικογένειες λάμβαναν κρατική βοήθεια διότι κάποιο μέλος τους είχε χαθεί από τις παρενέργειες του Τσερνόμπιλ.
Η Σουηδία ήταν η πρώτη χώρα που ενημέρωσε τον κόσμο για την καταστροφή, αφού αρχικά η σοβιετική κυβέρνηση είχε αποφασίσει να κρατήσει μυστική την έκρηξη στο Τσερνόμπιλ.
Σήμερα, περίπου 5 εκατ. άνθρωποι ζουν ακόμα σε περιοχές εκτεθειμένες σε ραδιενέργεια, ενώ κάποιος μπορούσε να ταξιδέψει στην αποκλεισμένη ζώνη του Τσερνόμπιλ! Τα ταξιδιωτικά πρακτορεία οργάνωναν ημερήσιες εκδρομές (πριν από τη ρωσική εισβολή) στην εγκαταλελειμμένη πόλη του Πριπιάτ! Να σημειώσουμε, τέλος, πως οι υπόλοιποι τρεις αντιδραστήρες του εργοστασίου λειτούργησαν για τα επόμενα 13 χρόνια!
Διαβάστε ακόμα στο ethnos.gr
