Την ενοχή 12 κατηγορούμενων και την απαλλαγή 9 ζήτησε η εισαγγελέας της έδρας του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων, Σταματίνα Περιμένη, στο εφετείο για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι.
Σύμφωνα με την εισήγησή της, μεταξύ αυτών που πρέπει να κηρυχθούν ένοχοι περιλαμβάνονται η τότε περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου, ανώτατοι αξιωματούχοι της Πυροσβεστικής, όπως ο αρχηγός και ο υπαρχηγός του Σώματος, καθώς και ο τότε γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας.
Επιπλέον, στις εισηγήσεις της περιλαμβάνονται οι διοικητές της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Νέας Μάκρης και Αθηνών, ο διευθυντής του τηλεφωνικού κέντρου 199 και ο διευθυντής του Συντονισμού Πολιτικής Προστασίας Ιωάννη Καπάκη αλλά και του Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου, από την αυλή του οποίου ξεκίνησε η πυρκαγιά.
Αντίθετα, η εισαγγελική πρόταση προβλέπει την απαλλαγή εννέα κατηγορουμένων, μεταξύ των οποίων και ο τότε δήμαρχος Μαραθώνα, Ηλίας Ψινάκης.
Στην αγόρευση της εισαγγελέως δεν έλλειψαν οι χαρακτηρισμοί και οι αναφορές στις παραλείψεις των αρμόδιων αρχών, η εισαγγελέας της έδρας,καταλόγισε ευθύνες στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και την τοπική αυτοδιοίκηση.
Όπως μεταδίδει η ΕΡΤ: «Όλοι γνώριζαν τις συνθήκες και την αδυναμία αντιμετώπισης, όφειλαν να σκεφτούν ότι κάτι πρέπει να κάνουν για τους πολίτες. Δεν επρόκειτο για μια απλή φωτιά, αλλά για πυρκαγιά μεγάλης έντασης σε πυκνοκατοικημένη και πευκόφυτη περιοχή», τόνισε χαρακτηριστικά.
Αναλυτικά η πρόταση της εισαγγελέως
- Ένοχος ο τότε Αρχηγός Σωτήρης Τερζούδης διότι όφειλε να έχει αναλάβει τις εντολές. Δεν έπρεπε να έχει επιτρέψει την εκτροπή του ελικοπτέρου από το Μάτι προς τα διυλιστήρια. Με την έναρξη της φωτιάς στο Νταού έπρεπε να έχει φροντίσει να μεταβεί και να αναλάβει ανώτατος αξιωματικός Έπρεπε να έχει ζητήσει συνδρομή από άλλους φορείς πολιτικής προστασίας αλλά και από τον στρατό. Έπρεπε να έχει διατάξει να μεταβούν στην θάλασσα τα πλωτά μέσα της πυροσβεστικής και όχι να θεωρούν ότι διάσωση κάνει μόνο το Λιμενικό.
- Ενοχή για τον τότε υπαρχηγό Βασίλη Ματθαιόπουλο: Ως έμπειρος αξιωματικός γνώριζε ότι μια τέτοια φωτιά με αυτές τις συνθήκες θα οδηγούσε αν δεν κατασβηνοταν σε απώλειες ζωών. Όφειλε ως επιχειρησιακός αρχηγός να έχει τα αυτιά του και τα μάτια του παντού. Υπήρχαν πληροφορίες ακόμη και από το ελικόπτερο ότι η φωτιά πάει προς τους οικισμούς. Δεν μερίμνησε για απομάκρυνση πολιτών ενώ ασχολήθηκε με το αν πρέπει να εκκενωθούν οι κατασκηνώσεις.
- Ενοχή για τον τότε Διοικητή του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) της Πυροσβεστικής Ιωάννη Φωστιέρη διότι δεν αξιολόγησε τις πληροφορίες που έφθαναν για την φωτιά και την επικινδυνότητα της. Επίσης για το ολέθριο λάθος της εκτροπής του ελικοπτέρου καθώς και για την μη κινητοποίηση των Σινουκ ώστε να επιχειρήσουν στο Μάτι.
- Ένοχος ο Διευθυντής του 199 Χρήστος Γκολφίνος διότι δεν αξιοποίησε τις πληροφορίες που λάμβανε από τον κόσμο . Επίσης διότι απομάκρυνε οχήματα κρίσιμα για την πυρκαγιά και γενικά την περιοχή.
- Ένοχος ο Διευθυντής του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολίτικης Προστασίας Πυροσβεστικής Φίλιππος Παντελεάκος γιατί δεν συντόνισε τις υπηρεσίες για την ενημέρωση και ειδοποίηση πολιτών.
- Ένοχος ο Διοικητής του ΠΣ Νέας Μάκρης, πρώτος επιτόπιος επικεφαλής, καθώς δεν ενημέρωσε για την κατάσταση της πυρκαγιάς.
- Ένοχος και ο δεύτερος επιτόπιος επικεφαλής, τότε Διοικητής της Διοίκησης Πυροσβεστικής Αθηνών γιατί παρέλειψε να ενημερώσει για τις συνθήκες της πυρκαγιάς.
- Ενοχή για τον Χαράλαμπο Χιώνη, τρίτος επιτόπιος επικεφαλής, γιατί δεν ενημέρωσε για την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί από την εξέλιξη της φωτιάς.
- Απαλλαγή Χρήστου Λάμπρη, εναέριου συντονιστή στο ελικόπτερο της Πυροσβεστικής. Δεν βρίσκω αμέλεια ή παράβαση καθηκόντων είπε η Εισαγγελέας. Αντίστοιχα απαλλαγή για τον Χρήστο Δροσόπουλο.
- Για τον Χρήστο Πορτοζουδη, τότε διοικητή Υπηρεσίας Εναέριων Μέσων ΠΣ, απαλλαγή διότι δεν είχε αρμοδιότητα να εισηγηθεί οτιδήποτε.
- Απαλλαγή για τον Στέφανο Κολοκούρη, τότε Διοικητή 1ης ΕΜΑΚ διότι δεν προκύπτει ότι αμέλησε τα καθήκοντα του.
- Απαλλαγή για τον Χαράλαμπο Συρογιάννη, τότε υποδιοικητή της Υπηρεσίας Εναέριων της Αστυνομίας. Ουδέποτε έλαβε χώρα εντολή και δεν την εξετέλεσε.
- Ένοχος ο Ιωάννης Καπάκης τότε Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας καθώς “ουδέν έπραξε” για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Συνετέλεσε αιτιώδως στο αποτέλεσμα που επήλθε.
- Ενοχή για την τότε Περιφερειάρχη Ρένα Δούρου. Είχε αρμοδιότητα Πολιτικής Προστασίας όπως και την αρμοδιότητα σύγκλησης του μηχανισμού. Είχε υποχρέωση να ενημερωθεί και εν συνεχεία να ενημερώσει και να συνεργαστεί με αρμόδιους φορείς και τοπικούς παράγοντες για την Προστασία των πολιτών.
- Ενοχή για τον τότε Δήμαρχο Ραφήνας – Πικερμίου Ευάγγελο Μπουρνούς γιατί παρέλειψε την ενημέρωση πολιτών και την λήψη μέτρων πολιτικής προστασίας.
- Απαλλαγή για τον τότε Δήμαρχο Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη λόγω αοριστίας της κατηγορίας που αφορά καθαρισμούς.
- Με ίδιο σκεπτικό απαλλαγή για τους Βάιο Θανασιά τότε αντιδήμαρχο Μαραθώνα, τότε αντιδήμαρχο του, Αντώνη Παλπατζή και τον τότε Δήμαρχο Πεντέλης Δημήτριο – Στέργιο Καψάλη.
- Τέλος, ενοχή για τον κάτοικο Νταού Πεντέλης, Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου, έξω από το σπίτι του οποίου ξέσπασε η φωτιά.
«Προτεραιότητα δόθηκε στα διυλιστήρια – Η ανθρώπινη ζωή πέρασε σε δεύτερη μοίρα»
Σύμφωνα με την εισαγγελέα, η έλλειψη συντονισμού ήταν εμφανής και μοιραία. «Δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες, υπήρχε έλλειμμα εποπτείας. Η φωτιά δεν περίμενε κανέναν…», ανέφερε, περιγράφοντας τις κρίσιμες στιγμές κατά τις οποίες οι αρμόδιοι δεν αντέδρασαν έγκαιρα.
Μάλιστα, έκανε ειδική αναφορά σε μαρτυρίες που προειδοποιούσαν για την ταχύτητα της φωτιάς και τον κίνδυνο που διέτρεχαν οι πολίτες. «Το πρώτο εναέριο μέσο, ένα Έρικσον, ενημέρωσε ότι η φωτιά θα απειλήσει κατοικημένες περιοχές. Η Πυροσβεστική το άκουσε, αλλά δεν το αξιολόγησε σωστά. Πολίτες που τηλεφωνούσαν στο Κέντρο Πολιτικής Προστασίας προειδοποιούσαν ότι η φωτιά θα καταστρέψει τα πάντα, όμως η απάντηση που λάμβαναν ήταν τουλάχιστον αδιάφορη», σημείωσε.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε η εισαγγελέας στην απόφαση να δοθεί προτεραιότητα στην προστασία των διυλιστηρίων της Motor Oil, αντί για την προστασία των κατοίκων.
«Το Έρικσον έκανε μία ρίψη και αμέσως ανακλήθηκε με εντολή να κατευθυνθεί προς τα διυλιστήρια. Αναμφίβολα πρόκειται για κρίσιμη υποδομή, αλλά όταν λαμβάνονται αποφάσεις σε τόσο κρίσιμες στιγμές, πρέπει να σταθμίζονται σωστά οι προτεραιότητες. Το διυλιστήριο διαθέτει σύστημα πυρασφάλειας. Οι εναέριες δυνάμεις θα έπρεπε να είχαν διατεθεί για την προστασία των ανθρώπων. Η ιεράρχηση αυτή παραβιάστηκε, με αποτέλεσμα να χαθούν ζωές», υπογράμμισε.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην καθυστερημένη εντολή γενικής επιφυλακής για την Πυροσβεστική. «Ο αρχηγός όφειλε να τη διατάξει από το μεσημέρι, ώστε να υπάρχει χρόνος να επιστρέψουν οι επιτασσόμενοι στην υπηρεσία τους. Όταν δόθηκε η εντολή στις 16:00, η Μαραθώνος είχε ήδη κλείσει», επισήμανε.
«Δεν αναρωτήθηκε κανείς τι θα γίνει με τον κόσμο»
Στο ζήτημα της εκκένωσης, η εισαγγελέας τόνισε πως κανείς από τους αρμόδιους φορείς δεν ανέλαβε την ευθύνη να δώσει σαφή εντολή. «Έπρεπε να μείνει ο κόσμος στα σπίτια του ή να φύγει; Για να αποφασίσεις, πρέπει πρώτα να σε απασχολήσει το ζήτημα. Η απόφαση ήταν ευθύνη του δημάρχου, του περιφερειάρχη και του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, αλλά κανείς δεν άσκησε την αρμοδιότητά του. Κανείς δεν αναρωτήθηκε προς τα πού κινείται η φωτιά και αν οι πολίτες κινδυνεύουν», είπε χαρακτηριστικά.
Όπως ανέφερε, τα επιχειρησιακά σχέδια θα μπορούσαν να τροποποιηθούν σύμφωνα με τις εξελίξεις, κάτι που δεν έγινε. «Οι υπεύθυνοι δεν ακολούθησαν ούτε καν τις διαταγές που υπήρχαν. Όσοι δεν τηρούν τις διαταγές, πρέπει να υφίστανται τις συνέπειες», δήλωσε με έμφαση.
«Αν είχαν κινητοποιηθεί νωρίτερα, οι πνιγμοί θα ήταν λιγότεροι» - «Η Περιφέρεια είχε ευθύνη για την πρόληψη»
Αναφερόμενη στους ανθρώπους που κατέφυγαν στη θάλασσα για να σωθούν, η εισαγγελέας υπογράμμισε ότι η πληροφόρηση για την παρουσία τους εκεί ήταν τυχαία και καθυστερημένη. «Αν υπήρχε συντονισμός, ο κόσμος θα μπορούσε να έχει μεταφερθεί ασφαλώς σε άλλο σημείο. Δεν θα χρειαζόταν να καταλήξουν στη θάλασσα χωρίς βοήθεια», είπε και πρόσθεσε:
«Αν κάποιος τους είχε προειδοποιήσει να μην απομακρυνθούν από την ακτή, αν είχαν ειδοποιηθεί οι αρμόδιες αρχές, οι πνιγμένοι θα ήταν λιγότεροι. Μάθαμε για τους ανθρώπους στο Μάτι μέσω της Δανίας! Κανείς δεν σκέφτηκε να αναζητήσει αν υπήρχαν κι άλλοι άνθρωποι στη θάλασσα. Ο αρχηγός όφειλε να ζητήσει τη συνδρομή του Λιμενικού για τον εντοπισμό και τη διάσωσή τους. Αυτή είναι η ουσία της Πολιτικής Προστασίας», τόνισε.
Η εισαγγελέας δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις ευθύνες της Περιφέρειας, επισημαίνοντας ότι δεν έγιναν έγκαιρα καθαρισμοί οικοπέδων και δρόμων, κάτι που θα μπορούσε να είχε επιβραδύνει την εξάπλωση της φωτιάς.
Ένταση στην αίθουσα – Αντιδράσεις από τους συγγενείς των θυμάτων
Η συνεδρίαση δεν έλειψε από στιγμές έντασης, όταν αρχικά δεν επετράπη στους συγγενείς των θυμάτων να καθίσουν στις πρώτες σειρές των εδράνων για λόγους ασφαλείας.
«Δεν είμαστε τρομοκράτες, ούτε ταραχοποιοί», φώναξαν αγανακτισμένοι, θεωρώντας ότι η απόφαση αυτή ήταν προσβλητική. Τελικά, τους επετράπη να καθίσουν στην πρώτη σειρά, χωρίς να υπάρξουν περαιτέρω προβλήματα.
