Νέες αλλαγές στα εργασιακά προωθεί η κυβέρνηση με το νέο σχέδιο νόμου που προβλέπει, μεταξύ άλλων, νέες, ευέλικτες μορφές απασχόλησης, μέσα από την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο ευρωπαϊκής οδηγίας (2019/1152).
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται αλλαγές στον τρόπο εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας, στα πρόστιμα που προβλέπονται για την υποδηλωμένη εργασία, η θέσπιση της εργασίας σε πολλαπλούς εργοδότες, οι συμβάσεις «μηδενικής εργασίας» ή η κατά παραγγελία απασχόληση, αλλά και η δοκιμαστική περίοδος έξι μηνών για τους νεοπροσλαμβανόμενους εργαζομένους.
Πρόκειται για το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, το οποίο αναμένεται να δοθεί – άμεσα – σε δημόσια διαβούλευση και να ψηφιστεί από τη Βουλή τον ερχόμενο μήνα. «Το Βήμα της Κυριακής» σε 13 ερωτήσεις - απαντήσεις αποκωδικοποιεί τις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου.
Ερωτήσεις – Απαντήσεις
1. Θεσπίζονται νέες μορφές απασχόλησης με το νομοσχέδιο;
Ναι. Πρόκειται για τις «συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης» καθώς και την «κατά παραγγελία απασχόληση». Δύο ειδικές μορφές ευέλικτης απασχόλησης που θεσπίζονται για πρώτη φορά στη χώρα μας. Πρόκειται για ένα μοντέλο απασχόλησης όπου ο εργοδότης μπορεί να καλεί τον απασχολούμενο όποτε τον χρειάζεται και να τον πληρώνει ανάλογα με την ώρα που έχει εργαστεί. Τέτοιες μορφές απασχόλησης είναι πολύ συχνές στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
2. Πώς λειτουργούν;
Η εργασία παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, οι οποίες πρέπει να γνωστοποιούνται υποχρεωτικά στον εργαζόμενο. Ο εργαζόμενος έχει ειδοποιηθεί εγγράφως από τον εργοδότη του (γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου – SMS , μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.ά.) για την ανάληψη εργασίας σε εύλογο χρόνο, που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των 24 ωρών, πριν από την πραγματοποίησή της.
Εάν η ανάληψη εργασίας ακυρωθεί από τον εργοδότη μέσα στις τελευταίες 24 ώρες, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στην αμοιβή της εργασίας που ακυρώθηκε.
3. Υπάρχει θεσμοθετημένο προστατευτικό πλαίσιο για τον εργαζόμενο;
Όχι. Υπάρχουν πολλά θολά σημεία σε σχέση με τα δικαιώματα των εργαζομένων, το ύψος των αμοιβών αλλά και τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας.
4. Πώς προέκυψαν οι νέες μορφές απασχόλησης;
Περιλαμβάνονται στο προστατευτικό πλαίσιο της κοινοτικής οδηγίας 2019/1152 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας, που οφείλει να κυρώσει η χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό, θεσμοθετούνται μορφές εργασίας που ισχύουν εδώ και χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο να βγουν από την περιοχή της «μαύρης» εργασίας, όπου εφαρμόζονται χωρίς κανέναν έλεγχο και καμία προστασία.
5. Τι άλλο περιλαμβάνει η ευρωπαϊκή οδηγία;
Πρόκειται για νομοθέτημα με θετικό πρόσημο για τους εργαζομένους. Περιλαμβάνει συγκεκριμένες υποχρεώσεις των εργοδοτών για τακτική, γραπτή και έγκαιρη ενημέρωση του εργαζομένου για την εξέλιξη της εργασιακής σύμβασης όπως και για κάθε αλλαγή των όρων εργασίας. Θεσπίζει ελάχιστα δικαιώματα που ισχύουν για όλους τους εργαζομένους στην Ένωση που έχουν σύμβαση εργασίας ή σχέση εργασίας, όπως αυτές ορίζονται από τη νομοθεσία, τις συλλογικές συμβάσεις ή τις πρακτικές που ισχύουν σε κάθε κράτος-μέλος, λαμβανομένης υπ’ όψιν και της νομολογίας των δικαστηρίων.
6. Τι αλλάζει σε ό,τι αφορά την εργασία σε πολλαπλούς εργοδότες;
Το νομοσχέδιο επιτρέπει – υπό προϋποθέσεις – την παροχή εργασίας σε πολλαπλούς εργοδότες. Θα πρέπει στις περιπτώσεις αυτές να τηρούνται οι διατάξεις για τον ελάχιστο χρόνο ανάπαυσης ανά ημέρα. Η σχετική διάταξη του νομοσχεδίου «απελευθερώνει» τη δυνατότητα απασχόλησης σε δεύτερη εργασία – πέραν του νόμιμου ωραρίου σε έναν εργοδότη. Η δυνατότητα μερικής απασχόλησης σε δεύτερο εργοδότη είναι δυνατή, αρκεί – συνολικά – η εργασία να μην εκτείνεται πέραν των 13 ωρών ημερησίως.
7. Και με την εξαήμερη εβδομαδιαία απασχόληση;
Δίνεται η δυνατότητα σε βιομηχανικές επιχειρήσεις – που εφαρμόζουν πενθήμερη απασχόληση – να απασχολούν το προσωπικό την έκτη ημέρα με αυξημένο ημερομίσθιο κατά 40%.
8. Υπάρχουν αλλαγές και στον τρόπο εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας;
Οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν οικειοθελώς την κάρτα δεν θα έχουν την υποχρέωση να καταχωρίζουν εκ των προτέρων τις αλλαγές στο ωράριο ή στην υπερωριακή απασχόληση. Οι επιχειρήσεις αυτές θα απαλλάσσονται από το 90% των γραφειοκρατικών διαδικασιών που προβλέπονται στην εφαρμογή της κάρτας εργασίας.
9. Ωστόσο θα υπάρχουν και αυστηρά πρόστιμα για παραβάσεις.
Πράγματι. Σε περίπτωση που εντοπιστούν εργαζόμενοι να απασχολούνται και να μην καταγράφονται στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, το πρόστιμο που θα επιβάλλεται είναι 10.500 ευρώ. Επίσης αντίστοιχο πρόστιμο (10.500 ευρώ) προβλέπονται για εργοδότες που υποδηλώνουν τους απασχολουμένους στην επιχείρησή τους. Δηλαδή δηλώνουν έναν εργαζόμενο ότι απασχολείται με τετράωρη εργασία και στην πραγματικότητα εργάζεται κανονικά οκτάωρο.
10. Τι προβλέπεται για τη δοκιμαστική περίοδο των εργαζομένων;
Μειώνεται το διάστημα της δοκιμαστικής περιόδου για έναν εργαζόμενο από τους δώδεκα στους έξι μήνες. Μετά το πέρας των έξι μηνών, εφόσον ο εργοδότης αποφασίσει να προσλάβει τον εργαζόμενο, λαμβάνεται ως ημερομηνία πρόσληψης η αρχική ημερομηνία έλευσης στην επιχείρηση.
11. Υπάρχουν άλλες διατάξεις υπέρ των εργαζομένων;
Υπάρχουν δύο ακόμη διατάξεις. Η πρώτη απαγορεύει την απόλυση εργαζομένου επειδή άσκησε τα νομικά του δικαιώματα. Σε περίπτωση απόλυσης, οι εργοδότες θα πρέπει να δικαιολογούν πλήρως και γραπτώς στον εργαζόμενο τους λόγους απόλυσής του, χωρίς αυτοί οι λόγοι να συνδέονται με την άσκηση των νόμιμων δικαιωμάτων και τη διεκδίκηση αυτών από πλευράς των εργαζομένων.
12. Και η δεύτερη;
Προβλέπει την υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει κατάρτιση στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της εργασίας του. Η κατάρτιση αυτή παρέχεται δωρεάν, υπολογίζεται ως χρόνος εργασίας και μπορεί να πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας.
13. Ωστόσο στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και διάταξη που αφορά τις απεργίες.
Ναι. Με τη διάταξη αυτή απαγορεύεται η παρεμπόδιση της ελεύθερης προσέλευσης ή αποχώρησης από την εργασία όσων επιθυμούν να εργαστούν σε περιόδους απεργιακών κινητοποιήσεων. Οποιος ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία εις βάρος τους ή συμμετέχει σε κατάληψη χώρων εργασίας ή εισόδων, ιδίως κατά τη διάρκεια απεργίας, θα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον 5.000 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής, τα πρόστιμα διπλασιάζονται.
Ψηφιακή πλατφόρμα εύρεσης εργασίας
Για πρώτη φορά δημιουργείται ψηφιακή πλατφόρμα εύρεσης εργασίας σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με την επωνυμία «REBRAIN GREECE». Η πλατφόρμα θα αφορά επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων και εξειδίκευσης για Έλληνες που ζουν στη χώρα μας, αλλά και για αυτούς που έχουν φύγει και εργάζονται στο εξωτερικό.
Η ψηφιακή αυτή πλατφόρμα θα διαλειτουργεί με τον μηχανισμό διάγνωσης αναγκών για την αγορά εργασίας, το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, καθώς και με οποιονδήποτε άλλον φορέα κρίνεται απαραίτητο για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της.
