Εργασιακό νομοσχέδιο: Οι παρεμβάσεις που αλλάζουν την αγορά εργασίας

Μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το εργασιακό νομοσχέδιο. 

Στο εν λόγω νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται παρεμβάσεις αναφορικά με τις ώρες εργασίας και σε δεύτερο εργοδότη, τη μείωση του χρόνου δοκιμαστικής περιόδου, τα πρόστιμα για την υποδηλωμένη εργασία, τη λειτουργία της ψηφιακής κάρτας καθώς και τις ποινές για συνδικαλιστές που προκαλούν εμπόδια όταν προκηρύσσουν και περιφρουρούν μια απεργιακή κινητοποίηση.

Αναφορικά με τη διάταξη για την κατάργηση της περικοπής στο εισόδημα των συνταξιούχων, οι οποίοι εξακολουθούν να εργάζονται, αναμένεται να ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο προς το τέλος του Σεπτεμβρίου.

Πιο αναλυτικά, οι βασικές παρεμβάσεις είναι οι ακόλουθες:

1. Ωράρια απασχόλησης σε δύο εργοδότες: Πρόκειται για το μοντέλο της παράλληλης απασχόλησης. Εφεξής, όπως θα προβλέπει και η σχετική Κοινοτική Οδηγία, ένας εργοδότης δεν θα μπορεί να απαγορεύει σε κάποιον εργαζόμενο να απασχολείται και σε άλλους εργοδότες, εκτός του προκαθορισμένου ωραρίου εργασίας του. Όμως υπάρχει το δεδομένο των υποχρεωτικών 11 συνεχόμενων ωρών ανάπαυσης ημερησίως. Άρα η όποια πρόσθετη εργασία, δεν θα μπορεί να είναι πάνω από πέντε ώρες σε καθημερινή βάση, πέρα από το οκτάωρο. Επομένως δεν θα επιτρέπεται η παράλληλη απασχόληση, πάνω από 13 ώρες την ημέρα.
2. Ευέλικτες μορφές εργασίας: Αναμένεται να θεσμοθετηθούν με σαφήνεια, όπως ορίζει και η σχετική Κοινοτική Οδηγία, οι συμβάσεις κατά παραγγελία (on demand), καθώς και οι συμβάσεις μηδενικών ωρών απασχόλησης (zero hours contracts). Ουσιαστικά, ο εργοδότης θα μπορεί να καλεί τον εργαζόμενο όποτε τον χρειάζεται, θα τον αξιοποιεί για τις ώρες που επιθυμεί και στη συνέχεια θα τον πληρώνει ανάλογα με βάση το χρόνο που τον αξιοποίησε. Με την κύρωση της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας, πρόκειται να θεσμοθετηθεί στο απαραίτητο προστατευτικό πλαίσιο εφαρμογής των συγκεκριμένων συμβάσεων, ώστε να μην υπάρξουν φαινόμενα κατάχρησης. Με την πρόβλεψη αυτή αντιµετωπίζεται ένα χρόνιο πρόβληµα της ελληνικής αγοράς εργασίας που οδηγεί σε µαύρη και αδήλωτη εργασία, βοηθώντας παράλληλα την εύρεση εργασίας σε οµάδες πληθυσµού που χρειάζονται πιο ευέλικτο πλαίσιο όπως οι μητέρες και οι φοιτητές.
3. Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Θα υπάρχουν απαλλαγές για τις επιχειρήσεις που θα επιλέξουν την εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου καταγραφής του ημερήσιου ωραρίου για όλους τους εργαζόμενούς τους, έτσι ώστε να περιοριστεί η γραφειοκρατία. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι είναι πιθανό να προωθηθεί η μη υποβολή του εντύπου Ε8, που αφορά την προαναγγελία στις υπερωρίες. Επίσης, αναμένεται να παρέχεται το δικαίωμα μόνο στις επιχειρήσεις που θα ενσωματώσουν την Ψηφιακή Κάρτα να δηλώνουν ή όχι το τροποποιητικό ωράριο και τις υπερωρίες, ανά μήνα. Σε κάθε περίπτωση, η υιοθέτηση της Ψηφιακής Κάρτας θα είναι προαιρετική και οι ανωτέρω παρεμβάσεις θα αποτελούν κίνητρα ώστε να προσελκύσουν όσο γίνεται περισσότερους ενδιαφερόμενους – επιχειρηματίες.
4. Πρόστιμα: Θα υπάρχει αύξηση των προστίμων στα 10.500 ευρώ ανά περίπτωση, για παραβάσεις που αφορούν την υποδηλωμένη εργασία. Έως τώρα, εάν εντοπιστεί εργαζόμενος, για παράδειγμα, με σύμβαση τετράωρης απασχόλησης να δουλεύει κανονικό οκτάωρο, το πρόστιμο μπορεί να φτάσει έως τα 2.000 ευρώ. Στο εξής θα εξομειωθεί με το πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία.
5. Δοκιμαστική εργασία: Μειώνεται στους έξι μήνες, από ένα έτος που είναι έως τώρα, η δοκιμαστική περίοδος εργασίας για κάθε εργαζόμενο που προσλαμβάνεται. Εάν απολυθεί πριν από την πάροδο του εξαμήνου ο εργαζόμενος δεν έχει δικαίωμα αποζημίωσης. Ειδικά για περιπτώσεις όπου υπογράφεται σύμβαση ορισμένου χρόνου, η Κοινοτική Οδηγία ορίζει πως η δοκιμαστική περίοδος θα πρέπει να είναι ανάλογη με τη διάρκεια της σύμβασης και τη φύση της εργασίας. Αν ανανεωθεί η σύμβαση τότε παύει και η δοκιμαστική περίοδος.
6. Κοινοτική Οδηγία: Στόχος είναι η προστασία των εργαζομένων σε ό,τι αφορά τους όρους εργασίας τους. Οι εργοδότες αναλαμβάνουν μια σειρά από υποχρεώσεις για να ενημερώνουν τους εργαζόμενους έγκαιρα για τυχόν μεταβολή στους εργασιακούς όρους (πχ αλλαγή ωραρίου, αλλαγή χώρου εργασίας, είδος εργασίας, απόλυση). Tο χρονοδιάγραμμα γίνεται  αυστηρότερο και η ενημέωση πρέπει να γίνει από  από 1 εβδοµάδα έως 1 µήνα, έναντι των 2 µηνών που ισχύουν σήµερα. Η ενηµέρωση πρέπει να περιλαµβάνει προσωπικά στοιχεία, τόπο εργασίας, είδος σύµβασης (πλήρη - µερική - δοκιµαστική- κατά παραγγελία), ειδικότητα, αµοιβή, χρόνο, ωράρια, ταυτότητα φορέων κοινω νικής ασφάλισης, όπως και την ισχύουσα συλλογική σύµβαση υπαγωγής του εργαζοµένου. Η οδηγία καθιερώνει αυστηρό πλαίσιο για τη µη ενηµέρωση του εργαζοµένου, δίνοντάς του τη δυνατότητα καταγγελίας του παραβάτη εργοδότη στις ελεγκτικές αρχές για τη µη τήρησή της. Καλύπτονται πλέον και οι εργαζόµενοι που εργάζονται προσωρινά στην αλλοδαπή, µε αυστηρό πλαίσιο ενηµέρωσης για τους ουσιώδεις όρους εργασίας τους εκεί.
7. Αντιµετωπίζεται το πρόβληµα της µη προβλέψιµης εργασίας λόγω της οποίας δεν µπορεί να τηρηθεί οργανωµένος σχεδιασµός εκτέλεσής της, όπως για παράδειγµα συµβαίνει στις µεταφορές και φορτώσεις - εκφορτώσεις προϊόντων, στον χώρο της εστίασης και του catering, στις εκδηλώσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος, σε επισκευαστικές εργασίες κ.τ.λ.
8. Απεργίες: Εφεξής, αναμένεται να υπάρχουν ποινικές ευθύνες, σε απεργούς που παρεμποδίζουν από την εργασία τους, άλλους εργαζόμενους. Ουσιαστικά, όποιος εμποδίζει την ελεύθερη προσέλευση ή αποχώρηση από την εργασία ή ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία, θα τιμωρείται. Οι ποινές που προβλέπονται θα είναι τουλάχιστον έξι μήνες φυλάκιση και 5.000 ευρώ πρόστιμο. Αν μάλιστα, διαπιστωθεί υποτροπή οι ποινές ενδέχεται να διπλασιάζονται.
9. Για πρώτη φορά καθιερώνεται ρητά  η προσµέτρηση της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, όταν αυτή είναι εκ του νόµου υποχρεωτική, ως αµειβόµενος χρόνος εργασίας.
10. Καθιερώνεται νοµική βάση αξίωσης κατά του εργοδότη για επανόρθωση της ζηµίας του εργαζοµένου αν δεν τηρήσει ο εργοδότης τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την οδηγία. Επιβάλλονται κυρώσεις σύµφωνα µε την ελληνική νοµοθεσία στην περίπτωση που υπάρχει δυσµενής µεταχείριση των εργαζοµένων, αλλά και των εκπροσώπων τους, αν αυτοί καταγγείλουν τον εργοδότη τους για µη συµµόρφωσή του στα προβλεπόµενα προστατευτικά πλαίσια της οδηγίας. Προβλέπεται ακυρότητα της καταγγελίας απόλυσης αν  αυτή προκλήθηκε λόγω άσκησης από τον εργαζόµενο των νοµίµων δικαιωµάτων του που απορρέουν από την οδηγία.