Εάν ο εργοδότης καθυστερεί να καταβάλλει τις αποδοχές που οφείλει στο μισθωτό του σημαντικό χρόνο, τότε αυτός έχει δικαίωμα να προβεί σε επίσχεση της εργασίας του. Δικαιούται δηλαδή, να δηλώσει στον εργοδότη ότι διακόπτει την εργασία του, μέχρις ότου να καταβληθούν οι καθυστερούμενες αποδοχές του.
Αποτέλεσμα της επίσχεσης εργασίας είναι ότι ο εργοδότης βρίσκεται σε κατάσταση υπερημερίας, με όλες τις απορρέουσες για αυτόν απέναντι στο μισθωτό υποχρεώσεις, δηλαδή να του καταβάλει τις αποδοχές και για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η επίσχεση της εργασίας του.
Το χρόνο της υπερημερίας του εργοδότη, ο μισθωτός μπορεί να απασχοληθεί σε άλλο ωράριο εργασίας. Βέβαια νοείται ότι πρέπει παράλληλα να είναι σε κάθε στιγμή έτοιμος προς εργασία στη διάθεση του εργοδότη, σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο αρθεί η υπερημερία του
Το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ (ΚΕ.Π.Ε.Α / ΓΣΕΕ) δημοσίευσε δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις για την άσκηση επίσχεσης εργασίας:
Δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις
1: Ο εργοδότης μου καθυστερεί συστηματικά να με πληρώνει. Μπορώ να κάνω επίσχεση εργασίας;
Όταν ο εργοδότης καθυστερεί να καταβάλλει στον εργαζόμενο τις αποδοχές που του οφείλει τότε ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να προβεί σε επίσχεση της εργασίας του, δηλαδή μπορεί να δηλώσει στον εργοδότη ότι σταματά να εργάζεται μέχρι να καταβληθούν οι οφειλόμενες αποδοχές του.
2: Πώς μπορώ να κάνω επίσχεση;
Για να είναι έγκυρη η διαδικασία της επίσχεσης θα πρέπει να γίνει σαφής και ατομική δήλωση του εργαζόμενου προς τον εργοδότη του. Η δήλωση απευθύνεται στην επιχείρηση, κοινοποιείται στο αρμόδιο τμήμα της Επιθεώρησης Εργασίας και επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή. (Υπόδειγμα δήλωσης επίσχεσης εργασίας)
Προσοχή! Επίσχεση δεν σημαίνει ότι απλώς σταματάω να πηγαίνω στη δουλειά μου. Πρέπει, οπωσδήποτε, να ενημερώσετε γραπτώς τον εργοδότη σας όπως αναφέρεται παραπάνω. Εάν δεν κάνετε γραπτή ενημέρωση μπορεί να θεωρηθεί ότι παραιτείστε οικειοθελώς (ειδοποίηση με απλό e-mail δεν αρκεί).
3:Πόσο καιρό πρέπει να είμαι απλήρωτος ώστε να μπορώ να κάνω επίσχεση εργασίας:
Η επίσχεση δεν πρέπει να γίνεται καταχρηστικά. Αυτό σημαίνει ότι ο εργοδότης ή η επιχείρηση έχει καθυστερήσει αρκετές ημέρες, μήνα ή μήνες κι αυτό να οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργοδότης και όχι σε απρόβλεπτες περιστάσεις.
Πάντως, το ποιο είναι κάθε φορά το εύλογο χρονικό διάστημα καθυστέρησης πληρωμής του εργαζόμενου που να δικαιολογεί την επίσχεση κρίνεται κατά περίπτωση και ελέγχεται από τα δικαστήρια.
4:Η επίσχεση διακόπτει την εργασιακή σχέση; Εξακολουθώ να θεωρούμαι εργαζόμενος;
Η επίσχεση δεν διακόπτει την εργασιακή σχέση. Ο εργοδότης σας εξακολουθεί να έχει την υποχρέωση να σας καταβάλλει όχι μόνο τις οφειλόμενες αποδοχές αλλά και εκείνες τις αποδοχές που αφορούν το χρονικό διάστημα της επίσχεσης και μάλιστα εντόκως.
5: Η επίσχεση διακόπτει την ασφάλιση; Καλύπτομαι ασφαλιστικά στο διάστημα της επίσχεσης;
Εφόσον η επίσχεση εργασίας είναι νόμιμη (δηλαδή δεν έχει ασκηθεί καταχρηστικά), η ασφάλιση συνεχίζεται, σύμφωνα με τα στοιχεία των ασφαλιστικών οργάνων, όχι όμως πέραν ενός εύλογου χρόνου διάρκειας αυτής, κατά τον οποίο οφείλονται αποδοχές, ο οποίος (εύλογος χρόνος) δεν είναι δυνατό να υπερβεί τους πέντε μήνες, εκτός εάν προσκομισθεί αντίθετη δικαστική Απόφαση για μη λύση της εργασιακής σχέσης και συνέχιση της επίσχεσης και πέραν του πενταμήνου αυτού.
6: Είμαι σε επίσχεση εργασίας. Μπορώ να εργαστώ ταυτοχρόνως και σε άλλη επιχείρηση;
Κατά τη διάρκεια της επίσχεσης μπορείτε να απασχοληθείτε και σε άλλη επιχείρηση. Ωστόσο, θα πρέπει να είσαστε ανά πάσα στιγμή έτοιμος προς εργασία, δηλαδή στη διάθεση του εργοδότη σε περίπτωση που αυτός καταβάλλει τα οφειλόμενα.
7: Δικαιούμαι κάποιο επίδομα κατά τη διάρκεια της επίσχεσης και πόσο είναι το ποσό;
Η ΔΥΠΑ παρέχει επίδομα επίσχεσης. Δικαιούχοι είναι οι ασφαλισμένο που δεν συγκεντρώνουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης σε περίπτωση διακοπής των εργασιών της επιχείρησης –εκμετάλλευσης και αδυναμίας για οποιοδήποτε λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη, ή σε περίπτωση άσκησης από τον μισθωτό του δικαιώματος της επίσχεσης εργασίας (άρθρο 325 του Αστικού Κώδικα).
8: Είμαι σε επίσχεση εργασίας και θέλω να μπω στο ταμείο ανεργίας. Όμως στο σύστημα εμφανίζομαι ως εργαζόμενος. Ο εργοδότης δεν είναι συνεργάσιμος και δεν καταγγέλλει τη σύμβασή μου. Πώς μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα;
Εφόσον βρίσκεστε σε επίσχεση εργασίας μπορείτε να απεγκλωβιστείτε και να λάβετε τακτική επιδότηση ανεργίας ανάλογα με την κατηγορία στην οποία υπάγεστε, δηλαδή εάν ανήκετε στους κοινούς άνεργους ή στους εποχικούς. Οι προϋποθέσεις και η διαδικασία που ακολουθείται είναι ίδια με αυτήν της τακτικής επιδότησης με τις εξής διαφορές:
- Δεν εκδίδεται δελτίο ανεργίας, γιατί η εργασιακή σχέση των ασφαλισμένων δεν έχει πάψει να υφίσταται, αλλά έχει ανασταλεί
- Απαιτείται η προσκόμιση της εξώδικης δήλωσης άσκησης του δικαιώματος της επίσχεσης, η οποία πρέπει να έχει επιδοθεί στον εργοδότη (αντικαθιστά την έντυπη καταγγελία σύμβασης)
9: Είμαι σε επίσχεση εργασίας κι έχω βρει καινούργια δουλειά και επομένως θέλω να διακόψω την εργασιακή σχέση με τον προηγούμενο εργοδότη χωρίς, όμως, να παραιτηθώ. Ο εργοδότης αρνείται να με απολύσει καταγγέλλοντας τη σύμβαση και δεν μπορώ να τον συναντήσω γιατί είναι εξαφανισμένος. Πώς μπορώ να απεγκλωβιστώ από αυτό το αδιέξοδο;
Η καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων πέραν των δύο μηνών θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας του εργαζομένου και σας δίνει το δικαίωμα να καταγγείλετε ο ίδιος τη σύμβασή του (άρθρο 58, Ν.4635/2019).
Η προσθήκη αυτής της διάταξης έχει ιδιαίτερη σημασία για τις περιπτώσεις εργαζομένων οι οποίοι παρέμεναν εγκλωβισμένοι στις συμβάσεις εργασίας τους, αν και ήταν απλήρωτοι για πολλούς μήνες ή και για χρόνια. Με την εν λόγω διάταξη δίδεται πλέον η δυνατότητα να θέσουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι τέλος στη σύμβαση εργασίας, με εξώδικη δήλωση ή αγωγή σε βάρος του εργοδότη σας και να μπορέσετε είτε να εγγραφείτε στην ΔΥΠΑ, είτε να βρείτε άλλο εργοδότη, χωρίς η ενέργεια αυτή να θεωρηθεί ως παραίτησή σας.
10:Βρίσκομαι σε επίσχεση εργασίας. Ο εργοδότης μου μπορεί να με απολύσει;
Ο εργοδότης μπορεί να σας απολύσει κατά τη διάρκεια της επίσχεσης εργασίας αφού βεβαίως σας καταβάλλει τη νόμιμη αποζημίωση και όλα τα οφειλόμενα (μισθοί, άδειες, δώρα, επιδόματα).
