Στις 21 Απριλίου 1967, και ενώ είχαν προκηρυχθεί εκλογές για τις 28 Μαΐου, μια ομάδα αξιωματικών του στρατού, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Γεωργίου Παπαδόπουλου, με τη συμμετοχή του ταξίαρχου τεθωρακισμένων Στυλιανού Παττακού και του συνταγματάρχη Νικόλαου Μακαρέζου, όπως και άλλων αξιωματικών του στρατού ξηράς, κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα, το οποίο οι ίδιοι ονόμαζαν «εθνοσωτήριο επανάσταση» ή «Επανάσταση της 21ης Απριλίου».
Την πράξη τους, οι πραξικοπηματίες δικαιολόγησαν ως απαραίτητη προκειμένου να αποφευχθεί αναρχία την οποία σχεδίαζαν κεντροαριστερές ομάδες, υποστηρίζοντας ότι έχουν «τρανταχτές» αποδείξεις.
Το δημοκρατικό πολίτευμα καταλύθηκε και στην χώρα επιβλήθηκε δικτατορία η οποία κράτησε για επτά χρόνια. Στις 20 Ιουλίου 1974, η ξαφνική εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο ανάγκασε το καθεστώς της Χούντας του Ιωαννίδη ο οποίος είχε ανατρέψει τον Παπαδόπουλο, να εγκαταλείψει την εξουσία.
Η Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων, με το Δ΄ ψήφισμα στις 8 Ιανουαρίου 1975 χαρακτήρισε την κίνηση της 21ης Απριλίου 1967 ως πραξικόπημα. Οι τρεις πρωταίτιοι καταδικάστηκαν σε θάνατο ως στασιαστές, ποινή που μετατράπηκε σε ισόβια με απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή.
Τα μηνύματα των πολιτικών αρχηγών και της προέδρου της Δημοκρατίας για τη συμπλήρωση 55 χρονών από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών:
Κυριάκος Μητσοτάκης
«Πενήντα πέντε χρόνια από το ξέσπασμα της δικτατορίας στην Ελλάδα, η 21η Απριλίου 2022 έρχεται να υπογραμμίσει πως η δοκιμασία της Δημοκρατίας μπορεί να αλλάζει μορφές», έγραψε σε ανάρτησή του στο διαδίκτυο ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε: «Ο αυταρχικός δεσποτισμός επιτίθεται σήμερα στην ελεύθερη πολιορκημένη Ουκρανία. Ενώ σ' όλες τις χώρες ο λαϊκισμός διακινεί ξανά δήθεν εύκολες απαντήσεις σε δύσκολες ερωτήσεις. Προτείνοντας ανύπαρκτες λύσεις σε υπαρκτές προκλήσεις.
Η απάντησή μας, λοιπόν, δεν μπορεί να είναι άλλη από την ενότητα της κοινωνίας στη βάση της αλήθειας. Από τη διαρκή αναβάθμιση του κοινοβουλευτισμού. Και από την καθημερινή προσπάθεια να προοδεύει η Ελλάδα και να ευημερούν οι Έλληνες».
Αλέξης Τσίπρας
«Σαν σήμερα επίορκοι συνταγματάρχες υποδούλωσαν την πατρίδα με τα όπλα που εκείνη τους έδωσε για να την προστατεύουν. Και η αγριότητα, ο φόβος, τα βασανιστήρια, οι εξορίες και ο θάνατος, έγιναν καθεστώς για 7 ολόκληρα χρόνια», αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη συμπλήρωση 55 χρονών από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επισημαίνει ότι «χρειάστηκαν πολλοί αγώνες, πολλή γενναιότητα, και πολύ αίμα, για να σπάσουν οι χειροπέδες της δημοκρατίας» και υπογραμμίζει ότι «σε αυτούς τους αγώνες και σε όλους όσοι στάθηκαν απέναντι στα τανκς και έδωσαν τη ζωή τους γι' αυτό που σήμερα όλοι θεωρούμε αυτονόητο, αξίζει σήμερα να αφιερώσουμε μια στιγμή μνήμης και βαθιάς ευγνωμοσύνης». «Γιατί», σημειώνει, «η μνήμη για το χτες της αντίστασης και της εξέγερσης είναι η μήτρα για το αύριο της δικαιοσύνης και της ελευθερίας. Δεν ξεχνάμε!».
Κατερίνα Σακελλαροπούλου
«Η 21η Απριλίου μας επαναφέρει κάθε χρόνο σε μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας μας» τονίζει σε δήλωσή της, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου με αφορμή τη συμπλήρωση 55 χρόνων από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «Η επταετία της δικτατορίας κατέλυσε το πολίτευμα και τους θεσμούς του, όξυνε τον εθνικό διχασμό και κατέληξε στην τραγωδία της Κύπρου. Η πολιτική, πολιτιστική και πνευματική οπισθοδρόμηση που βίωσε τότε η χώρα παραπέμπουν σήμερα σε μνήμες και εμπειρίες μακρινές».
Παράλληλα, σημειώνει ότι «Στην επούλωση του εθνικού μας τραύματος συνέβαλε καθοριστικά η ειρηνική περίοδος και η ευημερία της Μεταπολίτευσης» και προσθέτει ότι «Στον ιστορικό, αξιακό και πολιτικό ορίζοντα των Ελλήνων, η χούντα των συνταγματαρχών προβάλλει ως εντελώς παράταιρη συνθήκη, μια ευθεία και ατιμωτική ρήξη με την πολιτειακή μας παράδοση και συνείδηση».
Όπως αναφέρει η Πρόεδρος «Παράλληλα, μας υπενθυμίζει ότι η δημοκρατία δεν αποτελεί αυτονόητη ή φυσική κατάσταση του πολιτικού και κοινωνικού βίου και ότι η συνεχής υπεράσπισή της είναι χρέος όλων μας. Όχι μόνο με την έννοια του πολιτεύματος και την οργάνωση της εξουσίας, αλλά και ως τρόπου ζωής, καθημερινού και απτού, που βρίσκει τα πιο ισχυρά του θεμέλια στην ελευθερία και την ισότητα, τον πλουραλισμό και τον σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών» και καταλήγει με την επισήμανση ότι «Η αδιαπραγμάτευτη εγγύηση της δημοκρατίας είναι η πηγή της δύναμης του ατομικού και συλλογικού εαυτού μας».
