«Πέρασε», με τις ψήφους της κυβέρνησης Μητσοτάκη, παρά τις αντιδράσεις, το νομοσχέδιο του υπουργείο Δικαιοσύνης, στο οποίο περιλαμβάνεται ο νέος ποινικός κώδικας, από την Ολομέλεια της Βουλής.
Ειδικότερα, υπέρ της αρχής του νομοσχέδιου, που έχει τίτλο: «Επιτάχυνση και ποιοτική αναβάθμιση της ποινική δίκης - εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας» τάχθηκε μόνο η ΝΔ, ωστόσο το καταψηφίστηκε από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Τις αλλαγές που προωθούνται στον ποινικό κώδικα νομοσχέδιο υπερασπίσθηκαν σθεναρά ο υπουργός, κ. Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, κ. Γιάννης Μπούγας, κάνοντας, μεταξύ άλλων, λόγο για ένα «σημαντικό μεταρρυθμιστικό βήμα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας, περιορίζει το αίσθημα ατιμωρησίας, ενώ επιτυγχάνει την πραγματική έκτιση της ποινής, καταπολεμά την εγκληματικότητα και ενισχύει την απονομή της δικαιοσύνης με ένα δικαιότερο, ποιοτικότερο και αποτελεσματικότερο σύστημα».
Παράλληλα, ιδιαίτερη έμφαση έδωσαν στην «ενίσχυση του κράτους δικαίου και στη διαφάνεια της δημόσιας ζωής», τονίζοντας ότι: «Για πρώτη φορά θεσμοθετείται στην ελληνική έννομη τάξη, η ποινική ευθύνη και η τιμωρία, με εξοντωτικές ποινές για εταιρίες που δωροδοκούν αλλά κυρίως σε πολιτικούς που δωροδοκούνται οι οποίες από 100.000 ευρώ φθάνουν πλέον στα 4 εκ ευρώ».
Από την πλευρά τους, τα κόμματα της Αντιπολίτευσης καταλόγισαν στην κυβέρνηση «ακραίο ποινικό λαϊκισμό» και την κατηγόρησαν για απαξίωση της επιστημονικής γνώσης, δαιμονοποίηση της αντίθετης άποψης, καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων ενώ απέρριψαν το επιχείρημα της ως εντελώς αβάσιμο, ότι η αυστηροποίηση των ποινών καταπολεμά την εγκληματικότητα.
Γιατί αντιδρούν στο νομοσχέδιο οι δικηγόροι
Σε αντίδραση του νομοσχεδίου οι δικηγόροι απείχαν σήμερα, Πέμπτη, από τα καθήκοντα τους, ενώ συλλογικότητες και οργανώσεις δηλώνουν προβληματισμό και ανησυχία διότι το νομοσχέδιο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση χωρίς να έχει προηγηθεί διαβούλευση με την Κοινωνία των Πολιτών.
Όπως διαπιστώνουν στο νομοσχέδιο εν υπάρχει μια διακριτή, τυποποιημένη ποινική πρόβλεψη για την αφαίρεση της ζωής γυναικών εντός συντροφικής σχέσης, με την αναγνώριση της γυναικοκτονίας ως εγκλήματος με έμφυλα χαρακτηριστικά, παρά την υιοθέτηση αυτής της νομικής θεώρησης από αρκετές άλλες χώρες.
Επιπλέον, η ψυχολογική βία εισάγεται ως μορφή βίας που αφορά μόνο τους ανήλικους. Στον αντίποδα, το νομοσχέδιο δεν θεωρεί αξιόποινες μια σειρά από συμπεριφορές που συνιστούν ενδοοικογενειακή βία, υπό τον διευρυμένο ορισμό της Σύμβασης, δηλαδή την ψυχολογική βία σε βάρος ενηλίκων και την οικονομική βία.
Όσον αφορά στο αδίκημα του βιασμού, παρόλο που ρητά, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, θα θεωρείται πλέον ενδοοικογενειακή βία όταν τελείται σε ενδοοικογενειακό/συντροφικό πλαίσιο, ο νομοθέτης παραλείπει να βελτιώσει νομοτεχνικά τον ορισμό του βιασμού. Αυτό σημαίνει ότι στον υπάρχοντα ορισμό δεν διασαφηνίζεται η έννοια της συναίνεσης και δεν προκύπτει ότι οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη ή συμπεριφορά θα πρέπει να είναι προϊόν ελεύθερης βούλησης.
Επιπλέον, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την επιτάχυνση των διαδικασιών και την κατά προτεραιότητα εκδίκαση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, ενώ τα πλημμελήματα της ενδοοικογενειακής βίας, όπως και το σύνολο σχεδόν των πλημμελημάτων του ΠΚ, από εδώ και στο εξής θα εκδικάζονται από μονομελή πλημμελειοδικεία.
Οι βασικές αλλαγές
Στο νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται:
- Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης για κακουργήματα από τα 15 στα 20 έτη.
- Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης επί συρροής κακουργημάτων στα 25 έτη (από 20). Αντίστοιχα και επί συρροής πλημμελημάτων στα 10 έτη (από 8).
- Η αναστολή της ποινής για πλημμελήματα μετατρέπεται από κανόνα σε εξαίρεση. Θα μπορεί να χορηγηθεί σε ποινές φυλάκισης έως ένα έτος όταν οι αμετάκλητες προηγούμενες καταδίκες δεν υπερβαίνουν το ένα έτος.
- Για ποινές φυλάκισης έως 2 έτη, προτεραιότητα αποτελεί η έκτιση ποινών με τους εναλλακτικούς τρόπους κοινωφελούς εργασίας ή μετατροπής της ποινής σε χρήμα ή σε κατ’ οίκον έκτιση με ηλεκτρονική επιτήρηση.
- Για ποινές φυλάκισης από 2 έως 3 έτη προβλέπεται έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα του συνόλου ή μέρους της ποινής από 30 ημέρες έως 6 μηνών, κατά την κρίση του δικαστηρίου.
- Για ποινές φυλάκισης άνω των 3 ετών προβλέπεται έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα του συνόλου ή μέρους της ποινής από το 1/5 έως τα 2/5 αυτής, κατά την κρίση του δικαστηρίου.
- Αυστηροποίηση ποινών και προϋποθέσεων για υφ’ όρον απόλυση κρατουμένων
- Κοινωφελήςεργασία ή μετατροπή σε χρηματικές για ποινές έως 2 έτη
- Πραγματική έκτιση μέρους ποινών από 2 έως 3 έτη
- Πραγματική έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα για ποινές άνω των 3 ετών
- Επιτάχυνση και απλοποίηση δικαστικών διαδικασιών
- Κατάργηση Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων και ενίσχυση της αρμοδιότητας των Μονομελών Δικαστηρίων
- Υψηλά χρηματικά πρόστιμα για τους δικομανείς και περιορισμός των αναβολών
Ενδοοικογενειακή βία
- Αυστηροποίηση ποινών για ενδοοικογενειακή βία εις βάρος αλλά και ενώπιον ανηλίκου.
- Ποινική διαπραγμάτευση με πρωτοβουλία του Εισαγγελέα
- Αυτεπάγγελτη δίωξη για το γονέα που δεν καταβάλει διατροφή
Ποινικό αδίκημα οι προπηλακισμοί σε βάρος γιατρών, εκπαιδευτικών
Περισσότερο προσεκτικοί θα πρέπει να είναι εφεξής «θερμόαιμοι» πολίτες μέσα σε σχολεία, νοσοκομεία και άλλες δομές υγείας. Στο νομοσχέδιο, έχει περιληφεί άρθρο που ορίζει ότι «όποιος εισέρχεται σε δοµές παροχής υπηρεσιών υγείας, συµπεριλαµβανοµένων των κινητών µονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας ή προσεγγίζει κινητές µονάδες παροχής υγειονοµικών υπηρεσιών άµεσης βοήθειας και µε οποιονδήποτε τρόπο, ιδίως µε φωνασκίες, θόρυβο, ύβρεις ή απειλές κατά του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, εργαζοµένων, υπαλλήλων ή ασθενών διαταράσσει τη λειτουργία τους, τιµωρείται µε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηµατική ποινή και αν η πράξη συνδέεται µε πρόκληση βιαιοπραγίας, µε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηµατική ποινή.
