Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε την Τρίτη 8 Ιουλίου 2025 το νέο σχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, φέρνοντας στο προσκήνιο μια σειρά διατάξεων που πυροδοτούν ήδη έντονες αντιδράσεις στην πανεπιστημιακή κοινότητα.
Το νομοσχέδιο που φέρει τίτλο: «Ελληνορθόδοξη Ιερά Βασιλική Αυτόνομη Μονή του Αγίου και Θεοβάδιστου όρους Σινά στην Ελλάδα», ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων, ενίσχυση της ασφάλειας στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, διατάξεις για τον αθλητισμό και λοιπές ρυθμίσεις», θα παραμένει σε ηλεκτρονική διαβούλευση έως την Τρίτη, 22 Ιουλίου 2025 και ώρα 10:00 π.μ., δίνοντας περιθώριο σε φοιτητές, πανεπιστημιακούς και πολίτες να καταθέσουν τις απόψεις τους.
Ωστόσο, πολλοί εκτιμούν πως οι διαγραφές φοιτητών είναι ήδη ειλημμένη απόφαση και η «διαβούλευση» εξαντλείται στον τύπο, όχι στην ουσία.
«Τελευταία ευκαιρία» για τους φοιτητές μέσω κατατακτηρίων
Ανάμεσα στις προβλέψεις του νομοσχεδίου, ξεχωρίζει μια διάταξη που επιχειρεί να παρουσιαστεί ως «δεύτερη ευκαιρία» για χιλιάδες φοιτητές που απειλούνται με διαγραφή. Η κυβέρνηση προτείνει την επιστροφή στα πανεπιστήμια μέσω… κατατακτηρίων εξετάσεων, για όσους έχουν κατοχυρώσει τουλάχιστον 120 πιστωτικές μονάδες και έχουν ήδη διαγραφεί λόγω υπέρβασης της ανώτατης διάρκειας φοίτησης.
Συγκεκριμένα, η ρύθμιση προβλέπει:
- Αύξηση του ποσοστού εισαγωγής μέσω κατατακτηρίων από 12% σε 20%
- Για τα περιφερειακά ΑΕΙ και τις Θεολογικές Σχολές, το ποσοστό φτάνει έως και 30%
- Δικαίωμα συμμετοχής δίνεται και σε φοιτητές που έχουν διαγραφεί λόγω υπέρβασης του προβλεπόμενου χρόνου σπουδών, εφόσον έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 120 ECTS
Τι είναι οι κατατακτήριες εξετάσεις
Να θυμίσουμε εδώ τι ακριβώς είναι οι κατατακτήριες εξετάσεις:
Πρόκειται για γραπτές εξετάσεις που διενεργούνται από τα πανεπιστημιακά τμήματα και δίνουν τη δυνατότητα σε πτυχιούχους ΑΕΙ και πρώην ΤΕΙ να αποκτήσουν δεύτερο πτυχίο σε διαφορετικό γνωστικό αντικείμενο. Οι εξετάσεις διεξάγονται συνήθως κάθε Δεκέμβριο, με αιτήσεις τον Νοέμβριο.
Αρχικός σκοπός τους είναι η ακαδημαϊκή διεύρυνση και η επαγγελματική εξειδίκευση – όχι η επανείσοδος φοιτητών που έχουν ήδη διανύσει ενεργά χρόνια φοίτησης. Γι' αυτό και η χρήση τους σήμερα ως «μοναδική οδός επιστροφής» για διαγραφέντες φοιτητές γεννά σοβαρά ερωτήματα για τον πραγματικό στόχο της ρύθμισης.
Μηχανισμός «τελευταίας ευκαιρίας» για ενεργούς φοιτητές
Μπροστά στη γενικευμένη κατακραυγή, το υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να «γλυκάνει» την κοινή γνώμη, ανακοινώνοντας μια τελευταία παράταση έως και ένα ακαδημαϊκό έτος για ειδικές κατηγορίες φοιτητών, κυρίως όσους έχουν συμπληρώσει μεγάλο μέρος του προγράμματος σπουδών τους.
Το νομοσχέδιο προβλέπει:
- Παράταση φοίτησης έως δύο εξάμηνα (ή τρία, αν απαιτείται πρακτική άσκηση ή διπλωματική εργασία).
- Αφορά φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει τουλάχιστον το 75% των απαιτούμενων πιστωτικών μονάδων.
Ταυτόχρονα, εισάγει «ευέλικτες» ρυθμίσεις για ειδικές κατηγορίες, όπως δυνατότητα μερικής φοίτησης και αναστολής έως δύο έτη για εργαζόμενους, φοιτητές με αναπηρία, γονείς ανηλίκων, εγκυμονούσες, αθλητές υψηλών διακρίσεων και φοιτητές με σοβαρά προβλήματα υγείας.
«Χρυσά χάπια» οι κατατακτήριες και οι παρατάσεις
Η διάταξη για τις κατατακτήριες βέβαια δεν δίνει ευκαιρίες αλλά δηλώνει εμπαιγμό. Αντί να δοθεί πραγματική δυνατότητα ολοκλήρωσης σπουδών, η κυβέρνηση προτείνει να επιστρέψουν οι διαγραφέντες μόνο αν περάσουν ξανά εξετάσεις, σαν να μην είχαν υπάρξει ποτέ φοιτητές. Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι που για οικονομικούς, οικογενειακούς ή υγειονομικούς λόγους δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν έγκαιρα τις σπουδές τους, τώρα τιμωρούνται με νέες εξετάσεις.
Παρά την απόγνωση που επικρατεί, η κυβέρνηση επιμένει στην πολιτική διαγραφών, με 290.000 φοιτητές να βρίσκονται στο στόχαστρο για οριστική απομάκρυνση τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Με κυνισμό, η επίσημη κυβερνητική αφήγηση κάνει λόγο για «εκκαθάριση καταλόγων από ανενεργούς φοιτητές», αποκρύπτοντας ότι στο στόχαστρο μπαίνουν ενεργοί φοιτητές που εισήχθησαν ακόμα και το 2017-2018, πολλοί από τους οποίους είναι μόλις 25 ετών σήμερα.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η ίδια η κυβέρνηση ρίχνει το φταίξιμο στους φοιτητές, κατηγορώντας τους για «έλλειψη συνέπειας», την ώρα που το κράτος έχει αποτύχει να τους στηρίξει στις σπουδές τους με οποιονδήποτε ουσιαστικό τρόπο. Οι οικογένειες των φοιτητών πληρώνουν τα δίδακτρα της «δωρεάν παιδείας» μέσω ενοικίων, μεταφορών και βιβλίων και 1 στους 2 φοιτητές εργάζεται για να μπορέσει να σπουδάσει.
