Οριστικό τέλος σε έκτακτα επιδόματα και μέτρα ενίσχυσης μπαίνει το 2025, καθώς το Σύμφωνο Σταθερότητας που υπεγράφη από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, το οποίο φέρνει αλλαγές στο δημοσιονομικό σκηνικό της χώρας.
Με κεντρικό στόχο την αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους στις χώρες της Ευρωζώνης, μπαίνει «κόφτης» στο μοίρασμα του υπερπλεονάσματος με τη μορφή εισοδηματικών ενισχύσεων μέσω εφάπαξ επιδομάτων και «επιταγών», όπως τα pass και οι επιταγές ακρίβειας, που μέχρι τώρα δίνονταν στους οικονομικά και κοινωνικά ευάλωτους, από τα δημοσιονομικά πλεονάσματα.
Κι αυτό γιατί με το νέο πλαίσιο δεν θα μπορεί ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος, που προκύπτει από την υπέρβαση του στόχου για το πλεόνασμα να «ξοδευτεί» στη χρηματοδότηση έξτρα παροχών.
Οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες είναι το νέο κριτήριο με βάση το οποίο θα καταρτίζονται τα τετραετή δημοσιονομικά - διαρθρωτικά προγράμματα των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προβλέπει το νέο Σύμφωνο που θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2025.
Οι νέοι κανόνες
Η Επιτροπή θα προβλέπει μια καθορισμένη δημοσιονομική πορεία για κάθε χώρα ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη τη βιωσιμότητα του χρέους, π.χ. για τα κράτη μέλη όπου το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) ή όπου το δημόσιο έλλειμμα υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ.
Η τροχιά αναφοράς δείχνει πώς τα κράτη μέλη μπορούν να διασφαλίσουν ότι μέχρι το τέλος μιας περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής, το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε εύλογη πτωτική τροχιά ή παραμένει σε συνετά επίπεδα μεσοπρόθεσμα.
Η προσωρινή συμφωνία προβλέπει έναν προαιρετικό διάλογο μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής εκ των προτέρων.
Βάσει της συμφωνίας, προβλέπονται δύο διασφαλίσεις με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται τα κράτη-μέλη: τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους για τη μείωση των επιπέδων του χρέους και τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του ελλείμματος για την παροχή περιθωρίου ασφαλείας κάτω από το όριο ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ, προκειμένου να δημιουργηθούν δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας.
Με βάση την τροχιά αναφοράς, τα κράτη μέλη θα ενσωματώνουν την πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής στα εθνικά τους μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά διαρθρωτικά σχέδια.
Ο πήχης για την ετήσια ελάχιστη μείωση του χρέους κατεβαίνει για την χώρα μας στο 1% του ΑΕΠ. Το έλλειμμα θα συνεχίσει να έχει επίσημο όριο το 3% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, στην πράξη, η χώρα θα πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος όταν αυτό θα ξεπερνά το 1,5% του ΑΕΠ, ώστε καμία χώρα να μην υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ.
Στο νέο Σύμφωνο Σταθερότητας υπάρχει και η συνθήκη της εξαίρεσης των δαπανών της άμυνας από τον υπολογισμό του ελλείμματος αν το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το μέσο ποσοστό δαπανών της Ε.Ε. όταν σημειώνεται υπέρβαση των ορίων για το έλλειμμα και το χρέος, θα συνυπολογίζεται κατά πόσο αυτή οφείλεται στην πραγματοποίηση υψηλών αμυντικών δαπανών.
