Ο ΟΑΕΔ/ΔΥΠΑ μπορεί και θα αποτελέσει σημαντικό πυλώνα της νέας πολιτικής για τη φθηνή στέγη, σημείωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος -κατά την ομιλία του στη Βουλή για το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας- στο ζήτημα του υψηλού κόστους της στέγασης.
Επισημαίνοντας πως παρά τα υψηλά ποσοστά ιδιοκτησίας και ιδιοκατοίκησης το 37% ξοδεύει πάνω από το 40% του εισοδήματός του για έξοδα στέγης και πως 1 στους 3 έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές που αφορούν την κατοικία υπογράμμισε ότι «πρέπει να δρομολογήσουμε πολιτικές έξυπνες στέγης κυρίως για τα νέα ζευγάρια».
Ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε σημαντική τομή του νομοσχεδίου την αξιοποίηση της σημαντικής ακίνητης περιουσίας του οργανισμού, η οποία «αυτή τη στιγμή παραμένει στην κυριολεξία ακίνητη στερώντας από τον ΟΑΕΔ πολύτιμα έσοδα», όπως είπε.
Στεγαστική πολιτική
Βάσει των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου, ο ΟΑΕΔ, που μετονομάζεται σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), θα παρέχει κοινωνικές κατοικίες σε νέα ζευγάρια, μισθωτούς, ανέργους αλλά και νέους, δάνεια και επιδότηση ενοικίου.
Στο πεδίο της στεγαστικής πολιτικής, και παρότι το αποθεματικό που υπάρχει στον ΟΑΕΔ, ύψους 1,5 με 2 δισ. ευρώ, έχει δημιουργηθεί από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών (για τους οποίους η εισφορά έχει πλέον καταργηθεί), το υπουργείο Εργασίας εισάγει μια καινοτομία στο νομοσχέδιο. Εντάσσει στους δικαιούχους στεγαστικής συνδρομής και τους νέους, εκτός από τους μισθωτούς και τους ανέργους.
Οπως αποκάλυψε η «Κ», ο ΟΑΕΔ σχεδιάζει εναλλακτικές πολιτικές στέγασης, ενώ βάσει των διατάξεων του νομοσχεδίου θα ενεργοποιήσει και την κατασκευή, ανακατασκευή και παραχώρηση – ενοικίαση κοινωνικών κατοικιών με συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), την επιδότηση ενοικίου καθώς και την επιχορήγηση για την απόκτηση πρώτης κατοικίας με επιδοτούμενα δάνεια.
Συγκεκριμένα, εισάγονται ρυθμίσεις που διευκολύνουν τόσο την απόκτηση/ ανέγερση ακινήτων που θα διατεθούν για τη στέγαση εργαζομένων, ανέργων και των οικογενειών τους όσο και την αξιοποίηση της περιουσίας του νέου ΟΑΕΔ – ΔΥΠΑ για την αύξηση των εσόδων.
Τι περιλαμβάνει το σχέδιο υπ. Εργασίας και ΟΑΕΔ/ΔΥΠΑ
To σχέδιο του υπουργείου Εργασίας και του ΟΑΕΔ/ΔΥΠΑ για επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής, που έχει «παγώσει» εδώ και σχεδόν 10 χρόνια, περιλαμβάνει την παραχώρηση, με συμβολικό ενοίκιο και άτοκο δάνειο, κατοικιών σε νέα ζευγάρια που ξεκινούν τη ζωή τους, αλλά και την επιδότηση ενοικίου και τη χορήγηση χαμηλότοκων ή ακόμη και άτοκων δανείων για αγορά η επισκευή κατοικιών. Έμφαση θα δοθεί στους εργαζομένους και στα νέα ζευγάρια, στο πλαίσιο της στήριξης της οικογένειας και της καταπολέμησης του δημογραφικού προβλήματος.
«Κλειδί» για την επανεκκίνηση των προγραμμάτων στεγαστικής πολιτικής θεωρείται η διάταξη που ανοίγει τον δρόμο για τη χρήση του ειδικού αποθεματικού που υπάρχει στον ΟΑΕΔ, από τον πρώην ΟΕΚ και τις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων (πλέον οι εισφορές εργοδοτών έχουν καταργηθεί). Συγκεκριμένα, το άρθρο 15 καταργεί την αυτοτέλεια κλάδων ή λογαριασμών που υπάρχουν στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, όπως θα μετονομαστεί ο ΟΑΕΔ, και δίνει τη δυνατότητα αξιοποίηση πόρων και αποθεματικών, με μεγαλύτερη ευελιξία.
Ετσι, αποθεματικό ύψους 1,5 δισ. ευρώ από τον Ενιαίο Λογαριασμό για την Εφαρμογή Κοινωνικής Πολιτικής (ΕΛΕΚΕΠ) θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μεγαλύτερη ευελιξία για δράσεις όπως:
- Αγορά ή αξιοποίηση ακινήτων σε συνεργασία με ιδιώτες, προκειμένου στη συνέχεια αυτά να διατεθούν σε εργαζομένους.
- Κατασκευή νέων κατοικιών σε ιδιόκτητα ή νέα οικόπεδα και η διάθεσή τους με συγκεκριμένα κριτήρια και χαμηλό αντίτιμο σε εργαζομένους και ανέργους.
- Χορήγηση χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων για την αγορά πρώτης κατοικίας.
- Χορήγηση αντίστοιχων δανείων για την επισκευή α΄ κατοικίας.
- Επιδότηση ενοικίου σε ευρύτερες ομάδες πολιτών.
Στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνεται, επίσης, η δυνατότητα του νέου ΟΑΕΔ (ΔΥΠΑ) να μισθώνει ακίνητά του, τα οποία δεν προορίζονται για άμεση στεγαστική συνδρομή των δικαιούχων, προς οικονομικούς φορείς που έχουν εμπειρία διαχείρισης και ανάπτυξης ακινήτων, με σκοπό την αύξηση των εσόδων, τα οποία στη συνέχεια θα προωθηθούν προς την ενίσχυση στεγαστικών πολιτικών.
Όπως επίσης προβλέπεται και η δυνατότητα του ιδιώτη να οικοδομήσει με δικές του δαπάνες το ακίνητο, και στη συνέχεια η ΔΥΠΑ να λάβει μέρος από τα διαμερίσματα ως αντιπαροχή προκειμένου να τα διαθέσει στους δικαιούχους. Τέλος, με το ν/σ δίνεται και η δυνατότητα στη ΔΥΠΑ να αποκτά αδόμητα και δομημένα ακίνητα, όπως και να συμπράττει με δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς για την ανέγερση ακινήτων που στη συνέχεια θα τα διαθέτει στους δικαιούχους.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», πάντως, η αρχή θα γίνει με την ήδη υπάρχουσα ακίνητη περιουσία του ΟΑΕΔ, ήτοι 200 οικόπεδα, 100 κτίρια (άλλα αχρησιμοποίητα και άλλα μερικώς αξιοποιημένα) καθώς και 100 κενά καταστήματα που υπάρχουν σε συγκροτήματα εργατικών κατοικιών. Εντός του επόμενου διαστήματος θα γίνει η πλήρης καταμέτρηση και αξιολόγηση των ακινήτων, προκειμένου στη συνέχεια με την πρόσληψη ειδικού συμβούλου να αποφασιστεί ο τρόπος αξιοποίησή τους. Κάποια από αυτά δεν αποκλείεται να επισκευαστούν και να διατεθούν άμεσα σε νέους δικαιούχους. Ακόμη δεν έχουν «κλειδώσει» τα κριτήρια επιλογής των δικαιούχων και τα ακριβή χρηματοδοτικά εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν.
Αυτό που προκύπτει πάντως από τις αρχικές τοποθετήσεις κυβερνητικών στελεχών, είναι ότι θα χρησιμοποιηθεί η διεθνής εμπειρία, όπου για παράδειγμα νεόδμητα διαμερίσματα τα οποία αγοράστηκαν χτισμένα, διατίθενται σε νέα ζευγάρια, με χαμηλό ενοίκιο και χαμηλότοκο ή άτοκο δάνειο, το οποίο αποπληρώνεται π.χ. σε 20 χρόνια και το σπίτι τους παραχωρείται. Επίσης, στις σκέψεις είναι να μην επενδύει ο ΟΑΕΔ – ΔΥΠΑ σε κατασκευαστικά προγράμματα αλλά, κατά κύριο λόγο, να αγοράζει έτοιμα διαμερίσματα.
Οσο για τους δικαιούχους, αυτοί θα συμμετέχουν με κάποιον τρόπο, όμως η συμμετοχή τους θα είναι σημαντικά μικρότερη, καθώς στόχος είναι η στήριξη των εργαζομένων και της οικογένειας. Τέλος, εξετάζεται η αξιοποίηση του αποθεματικού του ΟΑΕΔ να συνδυαστεί με την εξασφάλιση ευρωπαϊκών κονδυλίων.
