Σε μια πρωτοφανή επίδειξη ενότητας, περισσότεροι από 100 πρυτάνεις και πρόεδροι κολλεγίων και πανεπιστημίων των ΗΠΑ υπέγραψαν κοινή δήλωση, καταδικάζοντας την κυβέρνηση Τραμπ για «άνευ προηγουμένου κυβερνητική υπέρβαση και πολιτική παρέμβαση» στην ανώτατη εκπαίδευση.
Η δήλωση δημοσιεύθηκε το πρωί της Τρίτης από την Αμερικανική Ένωση Πανεπιστημίων και Κολεγίων (AAC&U) και σηματοδοτεί τη σφοδρότερη μέχρι στιγμής αντίδραση της ακαδημαϊκής κοινότητας στις συνεχείς πιέσεις της κυβέρνησης προς τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Το Harvard σέρνει τον «χορό» των νομικών αντιδράσεων
Μόλις λίγες ώρες πριν τη δημοσίευση της δήλωσης, το Πανεπιστήμιο Harvard κατέθεσε αγωγή κατά της κυβέρνησης των ΗΠΑ, με αφορμή την απειλή διακοπής χρηματοδότησης ύψους 2,3 δισ. δολαρίων και την απειλή αφαίρεσης του φορολογικού του καθεστώτος. Η αφορμή: οι κατηγορίες ότι το πανεπιστήμιο δεν προστάτευσε επαρκώς Εβραίους φοιτητές από φιλοπαλαιστινιακές διαδηλώσεις.

Το Harvard έγινε το πρώτο πανεπιστήμιο που κατέφυγε στη δικαιοσύνη, ενώ και άλλα ιδρύματα –όπως τα Princeton, Brown και Northwestern– αντιμετωπίζουν αντίστοιχες πιέσεις, είτε μέσω άμεσης απώλειας κονδυλίων, είτε μέσω απαίτησης για άρση της διοικητικής τους αυτονομίας.
«Μιλάμε με μία φωνή»
Όπως μεταδίδει ο Guardian, οι πρυτάνεις που υπέγραψαν την κοινή δήλωση εκπροσωπούν ένα ευρύ φάσμα ιδρυμάτων: από μεγάλα κρατικά πανεπιστήμια και μικρά κολέγια μέχρι ελίτ πανεπιστήμια. Ανάμεσά τους, οι πρόεδροι των Harvard, Princeton και Brown.
«Είμαστε ανοιχτοί σε εποικοδομητική μεταρρύθμιση και δεν αντιτασσόμαστε σε θεμιτό κυβερνητικό έλεγχο», αναφέρει η δήλωση. «Ωστόσο, οφείλουμε να αντισταθούμε στην αδικαιολόγητη παρέμβαση στην καθημερινή ζωή όσων μαθαίνουν, εργάζονται και ζουν στα πανεπιστήμιά μας».
Στόχος η αποδυνάμωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει εξαπολύσει μια σειρά μέτρων που χαρακτηρίζονται από τον ακαδημαϊκό χώρο ως στοχευμένες επιθέσεις στην ελευθερία λόγου, την έρευνα και την πολυφωνία. Ανάμεσα στις απαιτήσεις είναι:
- Η μεταφορά διοίκησης ακαδημαϊκών τμημάτων σε εξωτερικούς φορείς
- Η «αξιολόγηση» των απόψεων φοιτητών και καθηγητών
- Η συνεργασία με τις αρχές για την παρακολούθηση και απέλαση διεθνών φοιτητών
Ήδη, το Πανεπιστήμιο Columbia φέρεται να έχει αποδεχτεί κάποιες από τις απαιτήσεις για να αποκαταστήσει την κρατική του χρηματοδότηση. Σημειωτέον ότι ο πρόεδρός του δεν υπέγραψε τη δήλωση.
Οργανώνεται η αντίσταση – Συντονισμένες κινήσεις από την πανεπιστημιακή κοινότητα
Η AAC&U και η Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών οργάνωσαν την προηγούμενη εβδομάδα συνάντηση άνω των 100 πανεπιστημιακών ηγετών, με στόχο να δημιουργηθεί ένα ενιαίο μέτωπο. Η πρόεδρος της AAC&U, Lynn Pasquarella, σημείωσε ότι η καθυστερημένη αντίδραση οφείλεται στην τακτική της κυβέρνησης να «κατακλύζει» τα ιδρύματα με συνεχείς εντολές και νομοθετικές ρυθμίσεις που καθιστούν δύσκολη την άμεση απάντηση.
Πλέον, οι ηγέτες της ανώτατης εκπαίδευσης σχεδιάζουν νέες πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τον επιχειρηματικό κόσμο και τις τοπικές κοινωνίες για την προάσπιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
«Το διακύβευμα είναι τεράστιο»
«Τα πανεπιστήμιά μας έχουν ως αποστολή να είναι χώροι ανοιχτής αναζήτησης της αλήθειας», υπογραμμίζουν οι υπογράφοντες. «Είναι απαράδεκτο να επιβληθεί σιωπή μέσω απειλών, λογοκρισίας ή πολιτικών παρεμβάσεων».
Η κοινή δήλωση αποτελεί την αρχή ενός πιο δυναμικού αγώνα, υπογραμμίζει η Pasquarella. «Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να δείξουμε στο κοινό –και στους ίδιους μας τους εαυτούς– τι διακυβεύεται αν αυτή η συνεχιζόμενη επίθεση δεν σταματήσει».