Έπειτα από δώδεκα χρόνια ηγεσίας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο Πάπας Φραγκίσκος απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών, σκορπίζοντας θλίψη σε εκατομμύρια πιστούς σε όλο τον κόσμο.
Ο θάνατός του θέτει αυτομάτως σε κίνηση την αρχαία, αυστηρά καθορισμένη διαδικασία για την ανάδειξη του νέου ποντίφικα, η οποία κορυφώνεται με το μυστικοπαθές και ιστορικής σημασίας Κονκλάβιο.
Ποιος εκλέγει τον νέο Πάπα;
Η εκλογή του νέου Πάπα αποτελεί προνόμιο του Κολεγίου των Καρδιναλίων – της ανώτατης εκκλησιαστικής αρχής μετά τον Πάπα. Το σώμα απαρτίζεται σήμερα από 252 καρδινάλιους, ωστόσο μόνο οι 138 από αυτούς –όσοι είναι κάτω των 80 ετών– έχουν δικαίωμα ψήφου.
Η διαδικασία εκλογής πραγματοποιείται εντός της Καπέλα Σιστίνα, σε καθεστώς πλήρους απομόνωσης και απόλυτης μυστικότητας. Οι καρδινάλιοι παραμένουν κλεισμένοι εντός του Βατικανού καθ' όλη τη διάρκεια του Κονκλαβίου, το οποίο μπορεί να διαρκέσει από λίγες ημέρες έως εβδομάδες.
Η εκλογή απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων. Οι ψήφοι καίγονται μετά από κάθε ψηφοφορία, με τον καπνό να αποτελεί το μοναδικό σημάδι για τον έξω κόσμο: μαύρος όταν δεν υπάρχει αποτέλεσμα, λευκός όταν έχει εκλεγεί νέος Πάπας.
«Habemus Papam»: Η ανακοίνωση που αναμένει ο κόσμος
Μόλις εκλεγεί ο νέος Ποντίφικας, παρουσιάζεται στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, ενώπιον χιλιάδων πιστών στην πλατεία. Ο Καρδινάλιος Πρωτοδιακονικός ανακοινώνει τη φράση-ορόσημο: «Habemus Papam» — «Έχουμε Πάπα».
Στη συνέχεια αποκαλύπτεται το όνομα που επιλέγει ο νέος Πάπας, το οποίο συχνά είναι διαφορετικό από το βαπτιστικό του. Ο Πάπας Φραγκίσκος, για παράδειγμα, γεννήθηκε Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο και επέλεξε το όνομα του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης ως σύμβολο ταπεινότητας και αφοσίωσης στους φτωχούς.
Ποιος μπορεί να γίνει Πάπας;
Θεωρητικά, οποιοσδήποτε βαπτισμένος καθολικός άνδρας μπορεί να εκλεγεί Πάπας. Ωστόσο, στην πράξη, το αξίωμα καταλήγει σχεδόν πάντα σε κάποιον καρδινάλιο. Αν και το 2013 ο Φραγκίσκος έγινε ο πρώτος Πάπας από τη Νότια Αμερική, η ιστορική παράδοση δείχνει ξεκάθαρη ευρωπαϊκή –και κυρίως ιταλική– προτίμηση: από τους 266 Πάπες στην ιστορία, οι 217 ήταν Ιταλοί.
Με τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εισέρχεται σε μια περίοδο μετάβασης και προσμονής. Το επόμενο διάστημα θα καθορίσει όχι μόνο τον επόμενο Πάπα, αλλά πιθανώς και την κατεύθυνση που θα πάρει η Εκκλησία στις επόμενες δεκαετίες.
