Οι αρχές του Ισραήλ αποφυλάκισαν σήμερα 90 παλαιστίνιους φυλακισμένους, μερικές ώρες αφού τρεις ισραηλινές όμηροι αφέθηκαν ελεύθερες από τη Χαμάς, στο πλαίσιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στον ισραηλινό στρατό και το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα στη Λωρίδα της Γάζας, που υποστεί πελώρια καταστροφή έπειτα από δεκαπέντε και πλέον μήνες πολέμου.
Η ανακωχή τέθηκε σε ισχύ χθες Κυριακή στις 11:15 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), με σχεδόν τρεις ώρες καθυστέρηση, καθώς η Χαμάς καθυστέρησε να επιδώσει τον κατάλογο με τα ονόματα των τριών γυναικών που επρόκειτο να αφήσει ελεύθερες αυθημερόν. Το κίνημα επικαλέστηκε «επιπλοκές στο πεδίο» και «τη συνέχιση των βομβαρδισμών». Νωρίς το απόγευμα ηγετικό στέλεχος της Χαμάς δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως αυτές οι «τρεις όμηροι» πλέον βρίσκονταν στα χέρια της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ) στην πόλη της Γάζας (βόρεια), κατόπιν ο ισραηλινός στρατός επιβεβαίωσε την άφιξή τους στο Ισραήλ.
Παλαιστίνιοι σε όλη τη Γάζα άρχισαν να επιστρέφουν στα κατεστραμμένα σπίτια τους και τα πρώτα φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια άρχισαν να εισέρχονται στις ισοπεδωμένες περιοχές. Η κατάπαυση του πυρός που άρχισε το πρωί της Κυριακής αυξάνει τις ελπίδες για τον τερματισμό της καταστροφικής σύγκρουσης και την επιστροφή των σχεδόν 100 εναπομεινάντων ομήρων που απήχθησαν κατά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Αλλά παραμένουν σημαντικά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το αν οι μάχες θα συνεχιστούν μετά την πρώτη φάση των έξι εβδομάδων.
Η πρώτη ομάδα των Παλαιστινίων που αποφυλακίστηκαν αποτελείτο κατά τη μεγάλη πλειονότητα από γυναίκες και παιδιά, σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιοποίησε η ισραηλινή υπηρεσία φυλακών.
Ο στρατός του Ισραήλ, που κατέχει τη Δυτική Όχθη, προειδοποίησε τους Παλαιστίνιους να μην πανηγυρίσουν δημόσια -η απελευθέρωση έγινε μετά τη 1 π.μ.- αλλά πλήθος κόσμου κατέκλυσε τα λεωφορεία μετά την αναχώρησή τους από τη φυλακή, ενώ κάποιοι ανέβηκαν στις οροφές ή ανέμιζαν σημαίες, μεταξύ άλλων και της Χαμάς.
Το πλήθος φώναζε «Ο Θεός είναι μεγάλος», ενώ πυροτεχνήματα φώτισαν τον ουρανό. Οι απελευθερωθέντες σηκώθηκαν στους ώμους άλλων ή αγκαλιάστηκαν.
Η πιο επιφανής κρατούμενη που απελευθερώθηκε είναι η Khalida Jarrar, 62 ετών, εξέχουσα ηγέτιδα του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, μιας ομάδας που έχει χαρακτηριστεί «τρομοκρατική οργάνωση» από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμμετείχε σε επιθέσεις κατά του Ισραήλ τη δεκαετία του 1970, αλλά αργότερα περιόρισε τις μαχητικές δραστηριότητες. Από τη σύλληψή της στα τέλη του 2023, κρατούνταν με επ’ αόριστον με ανανεώσιμες αποφάσεις διοικητικής κράτησης που επικρίθηκαν από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Χαρά ανάμεικτη με πόνο
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, στη Γάζα τα συναισθήματα είναι ανάμικτα. Η ανακούφιση και η θλίψη, ο πόνος, συνυπάρχουν. Οι μάχες άφησαν πίσω δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Μεγάλες περιοχές καταστράφηκαν. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού εκτοπίστηκε. «Αυτή η κατάπαυση του πυρός ήταν μια χαρά αναμεμειγμένη με πόνο, επειδή ο γιος μου έπεσε μάρτυρας σε αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε ο Ράμι Νοφάλ, εκτοπισμένος κάτοικος από την πόλη της Γάζας.
Μασκοφόροι μαχητές εμφανίστηκαν σε εορτασμούς, όπου τα πλήθη φώναζαν συνθήματα υπέρ τους, σύμφωνα με δημοσιογράφους του Associated Press στη Γάζα. Η αστυνομία που διοικείται από τη Χαμάς άρχισε να αναπτύσσεται δημόσια, αφού ως επί το πλείστον είχε κρατήσει χαμηλό προφίλ λόγω των ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών. Ορισμένες οικογένειες ξεκίνησαν για τα σπίτια τους με τα πόδια, με τα υπάρχοντά τους φορτωμένα σε κάρα τα οποία έσερνα γαϊδούρια.
Στα νότια, στην πόλη Ράφα, οι κάτοικοι επέστρεψαν και βρήκαν τεράστια καταστροφή. Ορισμένοι βρήκαν ανθρώπινα λείψανα στα ερείπια, συμπεριλαμβανομένων κρανίων. «Είναι σαν να βλέπεις ταινία τρόμου του Χόλιγουντ», δήλωσε ο κάτοικος Μοχάμεντ Αμπού Τάχα, ενώ επιθεωρούσε τα ερείπια του σπιτιού της οικογένειάς του.
Ήδη, οι ισραηλινές δυνάμεις αποσύρονταν από περιοχές. Κάτοικοι της Μπέιτ Λαχιγια και της Τζαμπαλιγια στη βόρεια Γάζα είπαν στο AP ότι δεν είδαν ισραηλινά στρατεύματα εκεί. Ένας κάτοικος είπε ότι είδε πτώματα στους δρόμους που φαινόταν να βρίσκονται εκεί για εβδομάδες.
Τεράστιος φόρος αίματος
Ο φόρος αίματος του πολέμου ήταν τεράστιος, και τώρα θα προκύψουν νέα στοιχεία. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ΕΡΤ, ο επικεφαλής του δήμου της Ράφα στη Γάζα, Ahmed al-Sufi, δήλωσε ότι ένα μεγάλο μέρος των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων ύδρευσης, ηλεκτρικής ενέργειας και οδικών δικτύων, καταστράφηκε, εκτός από τα χιλιάδες σπίτια. Θα χρειαστεί ένα κύμα ανθρωπιστικής βοήθειας, με εκατοντάδες φορτηγά να εισέρχονται στη Γάζα καθημερινά, πολύ περισσότερα από όσα το Ισραήλ επέτρεψε πριν.
Η ανθρωπιστική υπηρεσία του ΟΗΕ δήλωσε ότι περισσότερα από 630 φορτηγά με βοήθεια εισήλθαν την Κυριακή, με τουλάχιστον 300 να πηγαίνουν στο σφοδρά πληγωμένο βόρειο τμήμα της Γάζας. “Αυτή είναι μια στιγμή τεράστιας ελπίδας”, δήλωσε ο επικεφαλής της ανθρωπιστικής υπηρεσίας Τομ Φλέτσερ.
Πάνω από 46.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, το οποίο αναφέρει ότι οι γυναίκες και τα παιδιά αποτελούν περισσότερους από τους μισούς νεκρούς, αλλά δεν κάνει διάκριση μεταξύ αμάχων και μαχητών.
Το επόμενο Σάββατο η επόμενη απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων
Η επόμενη απελευθέρωση ομήρων και κρατουμένων αναμένεται το ερχόμενο Σάββατο. Συνολικά 33 όμηροι θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους και φυλακισμένους κατά την πρώτη φάση της εκεχειρίας των 42 ημερών.
Η πρώτη φάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που αναστέλλει τον πόλεμο που διαρκεί πάνω από 15 μήνες, προβλέπει σειρά ανταλλαγών κρατουμένων. Συνολικά, αναμένεται να αφεθούν ελεύθεροι 33 ισραηλινοί όμηροι από τη Γάζα, έναντι περίπου 1.900 παλαιστινίων εγκλείστων σε ισραηλινά κέντρα κράτησης.
Σε λίγο περισσότερο από δύο εβδομάδες, θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες για την πολύ πιο δύσκολη δεύτερη φάση. Πρόκειται μόλις για τη δεύτερη κατάπαυση του πυρός στον πόλεμο, μεγαλύτερης διάρκειας και μεγαλύτερης σημασίας από μια εβδομαδιαία παύση τον Νοέμβριο του 2023, με τη δυνατότητα να τερματιστούν οριστικά οι μάχες.
Αλλά ο Νετανιάχου, ο οποίος δεχόταν πιέσεις τόσο από την κυβέρνηση Μπάιντεν όσο και από τον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να επιτύχει μια συμφωνία πριν από την ορκωμοσία των ΗΠΑ τη Δευτέρα, δήλωσε ότι έχει την υποστήριξη του Τραμπ για να συνεχίσει τις μάχες αν χρειαστεί.
Εν τω μεταξύ, ο σκληροπυρηνικός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ δήλωσε ότι η παράταξή του θα εγκαταλείψει την κυβέρνηση σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάπαυση του πυρός, αντανακλώντας τις πολιτικές τριβές που ορισμένοι Ισραηλινοί είπαν ότι καθυστερούν τη συμφωνία. Η αποχώρηση του Itamar Ben-Gvir αποδυναμώνει τον συνασπισμό του Νετανιάχου, αλλά δεν θα επηρεάσει την εκεχειρία.
