Την παγκόσμια απόσυρση του εμβολίου για τον κορονοϊό ξεκίνησε η AstraZeneca, αποδίδοντας την εν λόγω απόφασή της στη μείωση της ζήτησης του εμβολίου λόγω «πλεονάσματος διαθέσιμων επικαιροποιημένων εμβολίων» που στοχεύουν σε νέες παραλλαγές του ιού.
Η απόφαση έρχεται μετά την ανακοίνωση της φαρμακευτικής τον περασμένο Μάρτιο ότι αποσύρει, οικειοθελώς, την άδεια κυκλοφορίας της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις 7 Μαΐου, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων εξέδωσε ανακοίνωση ότι το εμβόλιο δεν έχει πλέον άδεια χρήσης.
Σε ανακοίνωσή της, η AstraZeneca ανέφερε ότι η απόφαση ελήφθη επειδή, πλέον, υπάρχει διαθέσιμη μια ποικιλία νεότερων εμβολίων που έχουν προσαρμοστεί ώστε να στοχεύουν τις παραλλαγές του κορονοϊού. Αυτό είχε οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης για το εμβόλιό της, το οποίο δεν παρασκευάζεται και δεν προμηθεύεται πλέον.
«Σύμφωνα με ανεξάρτητες εκτιμήσεις, μόνο κατά το πρώτο έτος χρήσης του εμβολίου σώθηκαν πάνω από 6,5 εκατομμύρια ζωές και παρασχέθηκαν πάνω από 3 δισεκατομμύρια δόσεις παγκοσμίως», ανέφερε η εταιρεία.
Η παρενέργεια
Αν και το εμβόλιο θεωρείται γενικά ασφαλές και αποτελεσματικό συνολικά, ενέχει τον κίνδυνο μιας σπάνιας αλλά σοβαρής παρενέργειας, γνωστής ως θρόμβωση με θρομβοπενία ή TTS. Το σπάνιο σύνδρομο εμφανίστηκε σε περίπου δύο έως τρία άτομα ανά 100.000 που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο Vaxzevria. Σε νομικό έγγραφο που υποβλήθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας, μετά από ομαδική αγωγή, η εταιρεία αναφέρει ότι το εμβόλιό της μπορεί «σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις να προκαλέσει TTS, δηλαδή, θρόμβωση με σύνδρομο θρομβοκυτταροπενίας».
51 αγωγές κατά της εταιρείας
Υπενθυμίζεται πως η εταιρεία βρίσκεται στα δικαστήρια έπειτα από ομαδική αγωγή 51 οικογενειών στη Βρετανία, σύμφωνα με την οποία το εμβόλιο που αναπτύχθηκε από την εταιρεία σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, προκάλεσε θάνατο και σοβαρές επιπλοκές σε δεκάδες περιπτώσεις, αναφέρει σε σχετικό άρθρο η Daily Mail. Η εφημερίδα τονίζει πως οι δικηγόροι που εκπροσωπούν κάποιες από τις οικογένειες θεωρούν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι αποζημιώσεις μπορεί να φτάσουν και να ξεπεράσουν τα 100 εκατ. λίρες.
Η παραδοχή της AstraZeneca θα μπορούσε να οδηγήσει σε πληρωμές αποζημιώσεων εάν η φαρμακευτική εταιρεία αποδεχτεί ότι το εμβόλιο ήταν η αιτία σοβαρής ασθένειας και θανάτου στις συγκεκριμένες αγωγές. Σημειώνεται ότι η βρετανική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να αναλάβει να καλύψει τις αποζημιώσεις που τυχόν θα κληθεί να πληρώσει η AstraZeneca.
Με απαντητική επιστολή προς τους δικηγόρους του Τζέιμι Σκοτ τον Μάιο του 2023, η AstraZeneca είχε υποστηρίξει ότι «δεν αποδεχόμαστε ότι το σύνδρομο TTS προκαλείται από το εμβόλιο σε γενικό επίπεδο».
Αλλά στο νομικό έγγραφο που υποβλήθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο τον Φεβρουάριο του 2024, η AstraZeneca αναφέρει ότι «είναι παραδεκτό ότι το εμβόλιο AZ μπορεί, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, να προκαλέσει TTS. Ο αιτιολογικός μηχανισμός δεν είναι γνωστός» και προσθέτει ότι «το TTS μπορεί επίσης να εμφανιστεί απουσία του εμβολίου ΑΖ (ή οποιουδήποτε εμβολίου). Η αιτιώδης συνάφεια σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση θα πρέπει να είναι θέμα πραγματογνωμοσύνης".
Οι δικηγόροι υποστηρίζουν ότι το εμβόλιο AstraZeneca-Oxford είναι «ελαττωματικό» και ότι η αποτελεσματικότητά του έχει «υπερεκτιμηθεί πολύ», ισχυρισμούς που η AstraZeneca αρνείται κατηγορηματικά.
Στο δημοσίευμα της Telegraph υπενθυμίζεται ότι επιστήμονες είχαν εντοπίσει για πρώτη φορά μια σύνδεση μεταξύ του εμβολίου και μιας ασθένειας που ονομάζεται ανοσοθρομβοπενία και θρόμβωση που προκαλείται από το εμβόλιο (VITT) ήδη από τον Μάρτιο του 2021, λίγο μετά την έναρξη της κυκλοφορίας του εμβολίου Covid-19.
Η βρετανική κυβέρνηση θα πληρώσει τις αποζημιώσεις, αν δικαιωθούν οι οικογένειες
Το εμβόλιο της AstraZeneca δεν κυκλοφορεί πλέον στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και ανεξάρτητες έρευνες έδειξαν αποτελεσματικότητα στη μάχη κατά της πανδημίας, οι καταγγελίες για σπάνιες παρενέργειες, οδήγησαν τον φαρμακευτικό κολοσσό στις δικαστικές αίθουσες. Αν τελικά το δικαστήριο αποφασίσει να αποζημιωθούν οι οικογένειες όσων επλήγησαν από τις παρενέργειες του εμβολίου, οι αποζημιώσεις θα πληρωθούν από την κυβέρνηση δηλαδή από τους Βρετανούς φορολογούμενους.
Η AstraZeneca και η βρετανική κυβέρνηση είχαν συμφωνήσει την απαλλαγή της εταιρείας για τυχόν αποζημιώσεις υπό τον όρο να παραδώσει το γρηγορότερο ένα εμβόλιο, την περίοδο της πανδημίας, όταν η χώρα είχε παραλύσει οικονομικά από το παρατεταμένο λοκντάουν, σύμφωνα με το σχετικό άρθρο της Daily Mail.
«Χρειάστηκαν τρία χρόνια για να γίνει αυτή η παραδοχή»
Η Κέιτ Σκοτ, σύζυγος του Τζέιμι Σκοτ, που κατθεσαν πρώτοι αγωγή κατά της πολυεθνικής, είπε στην Telegraph ότι «ο ιατρικός κόσμος έχει αναγνωρίσει εδώ και πολύ καιρό ότι το VITT προκλήθηκε από το εμβόλιο. Μόνο η AstraZeneca αμφισβήτησε ότι η κατάσταση του Τζέιμι προκλήθηκε από το εμβόλιο». Και συμπλήρωσε: «Χρειάστηκαν τρία χρόνια για να γίνει αυτή η παραδοχή. Είναι πρόοδος, αλλά θα θέλαμε να δούμε περισσότερα από αυτούς και την κυβέρνηση. Ήρθε η ώρα να προχωρήσουν τα πράγματα πιο γρήγορα».
«Ελπίζω ότι η παραδοχή τους σημαίνει ότι θα μπορέσουμε να το διευθετήσουμε νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε. Χρειαζόμαστε μια συγγνώμη, δίκαιη αποζημίωση για την οικογένειά μας και άλλες οικογένειες που έχουν πληγεί. Έχουμε την αλήθεια με το μέρος μας και δεν πρόκειται να τα παρατήσουμε», κατέληξε η σύζυγος του Βρετανού που είναι ένας από δεκάδες που έχουν κάνει αγωγή στην AstraZeneca.