Δεν έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την κίνηση των τρένων σε πραγματικό χρόνο, αλλά ούτε και να επικοινωνεί απευθείας με τους μηχανοδηγούς ο ρυθμιστής κυκλοφορίας του ΟΣΕ, όπως προκύπτει από καταθέσεις μάρτυρα στον εφέτη ειδικό ανακριτή Λάρισας τον Οκτώβριο του 2024.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Γιάννη Σουλιώτη στην Καθημερινή, οι πληροφορίες για την πορεία των αμαξοστοιχιών βασίζονται αποκλειστικά στις αναφορές των σταθμαρχών, χωρίς καμία άμεση οπτική ή ακουστική επιβεβαίωση από το κέντρο ελέγχου στην Αθήνα. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση λάθους ή έκτακτης ανάγκης, δεν υπάρχει άμεσος μηχανισμός αντίδρασης από τον ρυθμιστή κυκλοφορίας.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε τόσο στην πρώτη κατάθεση του ρυθμιστή κυκλοφορίας τον Μάιο του 2023 όσο και στη συμπληρωματική κατάθεσή του τον Οκτώβριο του 2024, όπου τόνισε ότι η κατάσταση παραμένει ίδια ακόμα και μετά το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών. Η έλλειψη τεχνολογικών υποδομών και συστημάτων ασφαλείας αναδεικνύει τις σοβαρές αδυναμίες στον έλεγχο της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, αφήνοντας το δίκτυο εκτεθειμένο σε ανθρώπινα λάθη και αυξάνοντας τον κίνδυνο νέων ατυχημάτων.
«Υπάρχει η δυνατότητα θέασης της κίνησης των συρμών σε πραγματικό χρόνο;», είναι η πρώτη ερώτηση που απηύθυνε ο ανακριτής στον εργαζόμενο του ΟΣΕ. «Όχι, δεν υπάρχει δυνατότητα θέασης της κίνησης σε πραγματικό χρόνο, ούτε της κίνησης σε συγκεκριμένη γραμμή», αποκρίθηκε. Στη συνέχεια ο μάρτυρας ερωτάται από τον ανακριτή για το κατά πόσο ο αποκαλούμενος «ρυθμιστής κυκλοφορίας» μπορεί να επικοινωνεί με τους μηχανοδηγούς.
«Ο ρυθμιστής, ακόμη και σήμερα, δεν έχει τη δυνατότητα να μιλήσει κατευθείαν με μηχανοδηγούς», κατέθεσε. Ο συγκεκριμένος υπάλληλος του ΟΣΕ εκτελούσε υπηρεσία τη νύχτα της μοιραίας σύγκρουσης του Intercity 62 με την εμπορική αμαξοστοιχία. Ακούγεται στα ηχητικά που έχουν συμπεριληφθεί στη δικογραφία να ρωτάει τον σταθμάρχη Λάρισας σχετικά με το από πού «έδιωξε» την επιβατική αμαξοστοιχία.
«Ο σταθμάρχης Λάρισας ήταν βέβαιος ότι το έδιωξε από την άνοδο»
Η πρώτη του κατάθεση στον εφέτη ειδικό ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, δόθηκε τον Μάιο του 2023, 2,5 μήνες μετά το δυστύχημα. Από τον ανακριτή είχε ερωτηθεί εάν γνώριζε τον σταθμάρχη Λάρισας, καθώς και για όσα είχαν συμβεί τη μοιραία νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου. «Τον ήξερα μόνο από τις τηλεφωνικές επικοινωνίες μέσω GSM-R και από την πρακτική εκπαίδευσή του, όπου ερχόταν σε επαφή ως εκπαιδευόμενος με τον ρυθμιστή κυκλοφορίας».
Για το λάθος του σταθμάρχη που προκάλεσε το μοιραίο δυστύχημα κατέθεσε: «Ήταν τόσο βέβαιος ότι το έδιωξε από την άνοδο γι’ αυτό και τον ρωτάω επανειλημμένα. Στη σελίδα 14 στη συνομιλία με αριθμό 26 φαίνεται ότι τον ρωτώ για να μου επιβεβαιώσει ότι το έδιωξε από την άνοδο. Στην υπ’ αριθμόν 27 συνομιλία τον ρωτώ να μου πει πώς ακριβώς έδιωξε τα τρένα και να περιγράψει αναλυτικά όλες τις ενέργειές του», κατέθεσε ενώπιον του κ. Μπακαΐμη τον Μάιο του 2023.
Σχεδόν ενάμιση χρόνο αργότερα, τον Οκτώβριο του 2024, ο ίδιος μάρτυρας κλήθηκε να δώσει συμπληρωματική κατάθεση στον ανακριτή. Οι ερωτήσεις που του απηύθυνε ήταν ιδιαίτερα στοχευμένες. Όσα κατέθεσε, μόνο ανησυχία γεννούν για το επίπεδο ασφαλείας του σιδηροδρόμου τόσο πριν από το δυστύχημα των Τεμπών όσο και μετά απ’ αυτό, καθώς ο αποκαλούμενος ρυθμιστής κυκλοφορίας ούτε ακούει ούτε βλέπει τα τρένα που κινούνται στο δίκτυο.
Χωρίς ακρόαση
«Υπάρχει δυνατότητα ακρόασης σε πραγματικό χρόνο συνομιλιών των μηχανοδηγών και των σταθμαρχών;», ρωτήθηκε από τον ανακριτή. «Δεν υπάρχει δυνατότητα ακρόασης από το γραφείο ρυθμιστή κυκλοφορίας στην Αθήνα, σε πραγματικό χρόνο των συνομιλιών (…) ο ρυθμιστής ακόμη και σήμερα δεν έχει επικοινωνία με τον μηχανοδηγό».
Στην ερώτηση αν υπάρχει στα κεντρικά γραφεία του ΟΣΕ στην Αθήνα επί εικοσιτετραώρου βάσεως άτομο να ακούει αυτές τις συνομιλίες και τι ειδικότητας είναι, ο ρυθμιστής της κυκλοφορία απάντησε: «Όχι, δεν ακούμε συνομιλίες, οποιαδήποτε ειδικότητα (…) εμείς παρακολουθούμε επί 24ώρου βάσεως τα τρένα με βάση τις πληροφορίες που μας δίνουν οι σταθμάρχες, για τις οποίες δεν έχουμε εικόνα. Μας λένε τον πραγματικό χρόνο αναχώρησης και άφιξης των αμαξοστοιχιών από και στον σταθμό τους και τυχόν προβλήματα που ανακύπτουν στο σιδηροδρομικό δίκτυο».
Για το βράδυ του δυστυχήματος κατέθεσε ότι δεν άκουσε καμία από τις συνομιλίες μεταξύ των σταθμαρχών Λάρισας και Νέων Πόρων με τους μηχανοδηγούς των δύο αμαξοστοιχιών που ενεπλάκησαν στο δυστύχημα.
