Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) αποφάσισε να βάλει οριστικό τέλος στα μπόνους επαύξησης του πολεοδομικού κανονισμού που αφορούν τον συντελεστή δόμησης και το ύψος των κτιρίων, έτσι όπως τα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Ο Πρόεδρος της Ολομέλειας, Μιχάλης Πικραμένος, έκανε γνωστό χθες, Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου, πως η απόφαση του ΣτΕ ακυρώνει άδειες που δεν είχαν ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες μέχρι και τις 11 Δεκεμβρίου, καθώς και όσες έχουν εκκρεμοδικία στο ΣτΕ κατόπιν προσφυγών που εκτιμάται ότι δεν είναι πολλές.
Σημειώνεται ότι όσες οικοδομικές άδειες κάνουν χρήση των διατάξεων που κρίνονται αντισυνταγματικές, αλλά βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης (έχουν δηλαδή αποδεδειγμένα ξεκινήσει τις εργασίες πριν από την 11η Δεκεμβρίου), θα μπορέσουν να ολοκληρωθούν κανονικά και ανεμπόδιστα.
Οι αντισυνταγματικές διατάξεις
Συγκεκριμένα, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάσισαν ότι είναι αντισυνταγματικές οι διατάξεις που αφορούν:
- Τη θέσπιση κινήτρων προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτιρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σκεπτικό τους, «τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης…. Χωρίς να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμιστεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού».
- Τη μη προσμέτρηση στο συντελεστή δόμησης των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και την εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ).
Αντίθετα, κρίθηκε πως είναι συνταγματική η μη προσμέτρηση στο συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων.
Με αυτό το σκεπτικό, ακυρώνονται όλες οι προσβαλλόμενες άδειες. Ωστόσο όπως τονίζεται, «το Δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση». Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο για όσες προσφυγές έχουν ήδη κατατεθεί στη Δικαιοσύνη, σημειώνοντας πως: «Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες».
Το δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες.
Η νομοθετική ρύθμιση για τα μπόνους
Το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε χθες ότι η υπόθεση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) θα αντιμετωπιστεί με νομοθετική ρύθμιση που θα φέρει το υπουργείο άμεσα, ώστε τα μπόνους του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού να ενταχθούν στα πολεοδομικά σχέδια που καταρτίζει αυτό το διάστημα το ΥΠΕΝ σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και τα οποία αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί σε μία τριετία.
Μιλώντας στο Πρώτο Θέμα, ο υπουργός Περιβάλλοντος, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ανέφερε πως είναι ανακουφιστικό για τους πολίτες ότι η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει αναδρομικότητα καθώς απαλλάσσει από μια μεγάλη ταλαιπωρία όσους έχτισαν με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου.
«Θα βάλουμε τα κίνητρα του ΝΟΚ στο πολεοδομικά σχέδια όπου είναι αναγκαία», επισημαίνει και για αυτό θα χρειαστεί νομοθετική ρύθμιση.
Το χρονικό για τον Νέο Οικοδομικό Κανονονισμό
Σημειώνεται ότι η χθεσινή απόφαση του ΣτΕ βάζει τελεία στη σύγκρουση μεταξύ δήμων της Αττικής και του υπουργείου Περιβάλλοντος με αφορμή τα μπόνους του ΝΟΚ.
Το βασικό επιχείρημα των δημοτικών αρχών ήταν ότι με αφορμή τον οικοδομικό κανονισμό γκρεμίστηκε ένα πλήθος μονοκατοικιών στην Αττική, τις οποίες διαδέχτηκαν πολυώροφα κτίρια με 2 έως 3 ορόφους επιπλέον.
Την πρώτη μάχη κέρδισε ο δήμος Φιλοθέης Ψυχικού, ο οποίος ακύρωσε τα μπόνους του ΝΟΚ και απαγόρευσε την έκδοση οικοδομικών αδειών με τις επίμαχες διατάξεις.
Στη συνέχεια το υπουργείο προχώρησε σε ρύθμιση με την οποία εξαιρούνταν του ΝΟΚ, οι περιοχές Φιλοθέης Ψυχικού, και Εκάλης ως περιοχές κηπουπόλεις.
Συνέχισαν οι νότιοι δήμοι της Αττικής, και κυρίως ο Δήμος Αλίμου και ο Δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, τους οποίους ακολούθησαν και άλλοι δήμοι (Αθηναίων, Κηφισιάς κ.α), απαγορεύοντας την έκδοση νέων αδειών με χρήση των κινήτρων από τις Υπηρεσίες Δόμησης και προσφεύγοντας στο ΣτΕ και το διοικητικό εφετείο για να σταματήσουν την ανέγερση πολυώροφων κτιρίων.
