Το καμπανάκι του κινδύνου για την Αγία Σοφία έκρουσε ο διακεκριμένος τούρκος ιστορικός και ακαδημαϊκός Ιλμπέρ Ορταϊλί, υπογραμμίζοντας ότι το ιστορικό μνημείο πρέπει να κλείσει, καθώς κινδυνεύει να καταρρεύσει λόγω του μεγάλου αριθμού επισκεπτών που δέχεται.
Δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου αναφέρονται στις δηλώσεις του ιστορικού Ιμπέρ Ορταϊλί για την Αγία Σοφία, σε τηλεοπτική εκπομπή, όπου έδωσε συνέχεια σε άρθρο του σχετικά με τις φθορές και τον εξεζητημένο αριθμό επισκεπτών στον ναό.
«Μπορεί να επιτραπεί η είσοδος τόσων ανθρώπων σε ένα κτίριο 1.500 ετών; Τι θα συμβεί αν δεν κλείσει;» ερωτήθηκε ο καθηγητής, απαντώντας χωρίς περιστροφές πως: «Φυσικά και δεν μπορεί να επιτραπεί η είσοδος. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει και να αποκατασταθεί. Αέναη αποκατάσταση. Αν είναι έξυπνοι, θα την κλείσουν. Αν δεν κλείσει θα καταρρεύσει», δήλωσε ο Ιλμπέρ Ορταϊλί.
Ο Ιλμπέρ Ορταϊλί, σε άρθρο του στην εφημερίδα Hurriyet στις 17 Σεπτεμβρίου, είχε εκφράσει για ακόμη μια φορά την ανησυχία του για τις φθορές που έχουν προκληθεί στο μνημείο από τη μετατροπή του σε τέμενος, επισημαίνοντας ότι η Αγία Σοφία πρέπει να κλείσει για ορισμένο χρονικό διάστημα ώστε να γίνουν εργασίες αποκατάστασης. Μάλιστα, σημείωνε ότι θεωρεί καταστροφική την ετήσια είσοδο σε αυτήν τριών εκατομμυρίων προσκυνητών, πέραν του αριθμού των τουριστών.
«Η Αγία Σοφία δεν είναι ένας δρόμος από τον οποίο όλοι μπορούν να περάσουν ελαφρά τη καρδία, καθώς τα υπόγεια κτίσματα, και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της ροής των υδάτων, των αποβλήτων, η υγρασία αλλά και το σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία τόσο πολυάριθμων επισκεπτών και πρέπει να επισκευαστούν, να καθαριστούν και να αποκατασταθούν επειγόντως. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία που αφορά το ίδιο το κτήριο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κατά τον καθηγητή, ακόμα και ο αριθμός των 20-30 χιλιάδων ανθρώπων ετησίως, από επιστήμονες, ιστορικούς, αρχαιολόγους, εκπρόσωπους της μουσουλμανικής θρησκείας, πολιτικούς και δημόσιους λειτουργούς θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικός για την αντοχή του μνημείου.
Καμπανάκι για το αποχετευτικό σύστημα της Αγίας Σοφίας
Ο καθηγητής είναι επικριτικός και για παρεμβάσεις που αφορούν στην λειτουργία του μνημείου ως τεμένους σημειώνοντας: «Δεν μπορούν να εγκατασταθούν τουαλέτες και κρήνες που άπτονται των καθημερινών αναγκών ενός τεμένους, στην Αγία Σοφία. Χώροι που διανέμουν νερό όπως μεγάλα σιντριβάνια δεν μπορούν να υφίστανται. Το νερό που καταναλώνεται και διαρρέει από την κλασική οθωμανική κρήνη και τις σημερινές τουαλέτες δεν είναι το ίδιο. Η Αγία Σοφία υφίσταται εδώ και 1.500 χρόνια. Δεν είναι λογικό να χρησιμοποιούνται οι τουαλέτες της Αγίας Σοφίας για αφόδευση. Εάν κάθε επισκέπτης χρησιμοποιεί τα σιντριβάνια και τις τουαλέτες, πώς θα αντέξει το αποχετευτικό σύστημα κάτω από αυτό το κτήριο;».
Σύμφωνα με τον υπουργό Τουρισμού και Πολιτισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Έρσοϊ, η Αγία Σοφία έχει δεχθεί 21 εκατομμύρια επισκέπτες από τότε που μετατράπηκε σε τέμενος, πριν από τρία χρόνια.
