Το τελευταίο τροχαίο δυστύχημα στη Βούλα έφερε ξανά με θόρυβο στην επιφάνεια ένα άλυτο πρόβλημα για τη χώρα μας, ίσως επειδή το αίμα που χύθηκε ξανά, κύλησε μέσα από ένα πανάκριβο αυτοκίνητο. Μία Ferrari με τεράστια ιπποδύναμη που ξέφυγε από την πορεία της με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο οδηγός της Τζώρτζης Μονογυιός, που οδηγούσε για πρώτη φορά το αυτοκίνητο, και να τραυματιστεί η σύζυγός του.
Με αφορμή τα παραπάνω παρουσιάζουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που έδωσε στον Μπάμπη Παπαδάτο στην Καθημερινή ο θρυλικός οδηγός αγώνων αυτοκινήτου, ο Ιαβέρης.
«Τα αυτοκίνητα αυτά δεν τα παίρνει ο καθένας για να τα οδηγήσει στα όριά τους, χωρίς να θέλω να θίξω το τελευταίο περιστατικό», λέει ο Ιαβέρης. «Αυτά τα αυτοκίνητα δεν μπορεί να τα οδηγήσει ούτε ο Χάμιλτον μέσα στον δρόμο. Είναι διαφορετικό να τα οδηγήσει σε πίστα με κράνος, φόρμα κ.τ.λ. ένας παγκόσμιος πρωταθλητής κι άλλο ένας πολίτης σε δρόμο πόλης».
– Είναι ουσιαστικά σαν να δίνουμε ένα όπλο σε ένα παιδί και να του ζητήσουμε να μην πυροβολήσει;
– Δεν έχει να κάνει μόνο με αυτά τα αυτοκίνητα, αλλά με οποιοδήποτε αυτοκίνητο. Οταν κάποιος δεν έχει παιδεία, είναι αγενής, είναι αυθάδης –περιγράφω τους Ελληνες– αυτά θα συμβαίνουν. Ζούμε μια πανδημία βλακείας και ανηθικότητας.
– Είναι θέμα παιδείας δηλαδή;
– Είναι θέμα παιδείας. Η παιδεία όχι του σχολείου. Η παιδεία που αποκτούμε ως άνθρωποι και κατ’ επέκταση η οδική παιδεία, όχι η οδηγική.
– Και να μην πάρεις και κάποιον άλλον στον λαιμό σου…
– Ο Ελληνας οδηγός για τη ζωή του άλλου δεν πολυνοιάζεται. Είναι θέματα ποινικά. Ο Ελληνας οδηγός έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και προκαλεί όλη μέρα θέτοντας τον εαυτό του σε κίνδυνο για μια βλακεία. Η βλακεία που επαναλαμβάνεται γίνεται συνήθεια και ανηθικότητα. Δεν είναι θέμα ιπποδύναμης μόνο. Δηλαδή από πόσα άλογα και πάνω υποτίθεται ότι δεν μπορείς να οδηγήσεις; Σύμφωνα με μελέτες, το 85% των θανατηφόρων ή με βαρύτατους τραυματισμούς τροχαίων γίνονται μέσα σε γειτονιές με ταχύτητες κάτω των 40 χλμ.
– Μπορεί ένας οδηγός με ερασιτεχνικό δίπλωμα να οδηγήσει τέτοια αυτοκίνητα;
– Ο οδηγός πρέπει να καταλάβει ότι δεν ξέρει να οδηγεί τέτοια αυτοκίνητα ανάμεσα σε χιλιάδες άλλα. Δεν είναι πίστα ο δρόμος της πόλης.
– Το ίδιο όμως είναι να οδηγείς ένα αυτοκίνητο χαμηλής ιπποδύναμης και κυβισμού, με το να οδηγείς ουσιαστικά έναν «πύραυλο»;
– Υπάρχουν πολλά αυτοκίνητα που δεν μπορείς να τα κρίνεις με βάση την ισχύ τους, ούτε καν με την τελική τους. Υπάρχουν αυτά με 600-700 άλογα, υπάρχουν και άλλα με 200 και 250 άλογα. Τι πρέπει να γίνει;
– Πιστεύετε ότι πρέπει να υπάρξει ένα νομοθετικό πλαίσιο διαφορετικό;
– Είναι δύσκολο. Στην εθνική οδό το ανώτατο όριο είναι τα 130. Εδώ μιλάμε για τελική ταχύτητα και όχι για ιπποδύναμη. Δηλαδή πού μπορείς να βάλεις κόφτη; Στα 150 για παράδειγμα; Μέσα στην πόλη πάω με 150; Αρα πρέπει να κατέβω στα 40, στην ταχύτητα δηλαδή που γίνεται το 85% των σοβαρότερων τροχαίων. Είναι εφικτό κάτι τέτοιο όμως;
– Αρα φταίει η ατιμωρησία;
– Φταίει η παιδεία πρώτα απ’ όλα αλλά και η κακή συμπεριφορά. Κατά δεύτερον, πρέπει να μπουν παντού αισθητήρες ταχύτητας και τα αυτοκίνητα να μην μπορούν να κινηθούν πάνω από τα όρια ταχυτήτων. Αυτό φυσικά θα πάρει πολλά χρόνια για να γίνει.
– Μπορεί να αλλάξει η νοοτροπία ενός 30χρονου ή μεγαλύτερου οδηγού; Μήπως πρέπει να μπει στα σχολεία ένα μάθημα οδηγικής συμπεριφοράς;
– Μπορεί, σαφέστατα. Η παιδεία δεν ξεκινάει από το σχολείο, αλλά από τα βιωματικά πρότυπα. Το παιδί θα αντιγράψει αυτόν που θαυμάζει. Αρα πρέπει να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο και οι απλές παραβάσεις να μετατραπούν σε εγκλήματα. Επίσης, αν αυτό το δράμα όπως με τη Φεράρι ή την Πόρσε πιο παλιά είχε γίνει βίωμα και με συχνότητα, όπως αυτό που γίνεται με την COVID, θα υπήρχε αποτέλεσμα. Αυτό που συντελείται είναι σε επίπεδο γενοκτονίας. Οταν ένας 20χρονος χάνει τη ζωή του, δεν θα κάνει παιδιά. Ασχολούμαστε με ένα τροχαίο όταν αφορά μια Φεράρι ή έναν επώνυμο, και δεν αναδεικνύουμε, π.χ., ότι το τελευταίο 15νθήμερο δεκαπέντε 17χρονοι έως 25χρονοι έχασαν τη ζωή τους στην περιφέρεια.
– Τι πρέπει να γίνει λοιπόν;
– Αυτό απαιτεί πολιτικό κόστος. Η πολιτική δεν έχει στραμμένα τα μάτια της στις επόμενες γενιές, αλλά στις επόμενες εκλογές. Εχουμε μπερδέψει το αυτονόητο με το αυτο-ανόητο. Θέλουμε παιδεία από το σπίτι, από το σχολείο με ειδικούς επιμορφωμένους δασκάλους, αλλαγή νομοθετικού πλαισίου, να υπάρξει ενημέρωση μέσω των ΜΜΕ με σποτάκια, και φυσικά να αλλάξει το σύστημα εξετάσεων για δίπλωμα επιτέλους! Ποιο είναι το κριτήριο ικανότητας για να οδηγήσει κάποιος ένα όχημα 80 ίππων, 100, 250 ή 700; Παρκάρισμα, ξεκίνημα, οπισθογωνία. Θέλουμε οδηγούς ή παρκαδόρους;