Σήμερα Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η εορτή των Αγίων Ανυσίου επισκόπου και Οσιομάρτυρος Ανυσίας εν Θεσσαλονίκη, Αγίου Γεδεών Καρακαλλινού του νέου εν Τυρνάβω και Αγίου Φιλεταίρου μάρτυρος.
Εορτάζουν οι Ανύσιος, Ανυσία, Γεδεών, Φιλέταιρος, Φιλεταίριος, Φιλεταίρης, Φιλεταίρη, Φιλεταιρία και Φιλεταίρα.
Η 30η Δεκεμβρίου είναι η 364η ημέρα του νέου έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και απομένουν άλλες 2 ημέρες μέχρι την λήξη του έτους.
Αγία Ανυσία η Οσιομάρτυς από τη Θεσσαλονίκη
Η Αγία Ανυσία, έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (298 μ.Χ.). Καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη και ήταν θυγατέρα γονέων ευσεβών και πολύ πλουσίων.
Όταν πέθαναν οι γονείς της, η Ανυσία στάθηκε κυρία του εαυτού της. Ούτε τα πλούτη που κληρονόμησε τη μέθυσαν, ούτε η ορφάνια της την παρέσυρε. Αλλά με φρόνηση και εγκράτεια, προσπαθούσε πάντα να μαθαίνει «τι εστίν ευάρεστον τω Κυρίω». Τι δηλαδή, είναι ευχάριστο και ευπρόσδεκτο στον Κύριο.
Η ευσέβειά της αυτή, την έκανε γνωστή στους ειδωλολάτρες. Μια φορά λοιπόν, ενώ πήγαινε στην εκκλησία, τη συνάντησε κάποιος ειδωλολάτρης στρατιώτης. Αφού την έπιασε βίαια, την έσυρε στους βωμούς των ειδώλων και την πίεζε να θυσιάσει στους Θεούς.
Η Ανυσία ομολόγησε ότι πιστεύει στον Ένα και αληθινό Θεό, τον Ιησού Χριστό, και Αυτόν αγωνίζεται να ευχαριστεί κάθε μέρα. Ο στρατιώτης εξαγριωμένος, άρχισε να βλασφημεί το Θεό και τότε η Ανυσία τον έφτυσε στο πρόσωπο. Ντροπιασμένος αυτός, έσυρε το σπαθί του και διαπέρασε τα πλευρά της. Έτσι η Ανυσία, πήρε το αμαράντινο στεφάνι του μαρτυρίου.
Άγιος Ανύσιος Επίσκοπος Θεσσαλονίκης
Ο Άγιος Ανύσιος υπήρξε μαθητής, συνεργάτης και διάδοχος του επισκόπου Θεσσαλονίκης Αγίου Αχολίου ή Ασχολίου (βλέπε 23 Ιανουαρίου) στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Θεσσαλονίκης το 383/4 μ.Χ.
Με επιστολή του προς τον Ανύσιο, στις 11 Δεκεμβρίου 384 μ.Χ., ο πάπας Δάμασος τον εγκαθιστούσε βικάριο του στο Ιλλυρικό. Ο τίτλος του παπικού βικαρίου του αποδίδεται και από τον πάπα Σιρίκιο (384 - 398 μ.Χ.), σε επιστολή του - την παλαιότερη της «Συλλογής Θεσσαλονίκης», στην οποία υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να τελούνται επισκοπικές χειροτονίες στην επαρχία του Ιλλυρικοῦ χωρίς τη συγκατάθεση του Ανυσίου. Το θεσμό του Βικαριάτου επικυρώνουν με επιστολές τους προς τον Ανύσιο και οι πάπες Αναστάσιος (398 - 401 μ.Χ.) και Ιννοκέντιος Α' (402 - 417 μ.Χ.).
Ο δεύτερος, με επιστολή του το έτος 402 μ.Χ. παρέχει στον επίσκοπο Θεσσαλονίκης Ανύσιο το δικαίωμα να ελέγχει όλες τις εκκλησιαστικές υποθέσεις του Ιλλυρικού και όχι μόνο τις επισκοπικές χειροτονίες. Η σύνοδος της Καπούης ανέθεσε το Δεκέμβριο του 391 μ.Χ. σε σύνοδο επισκόπων του Ιλλυρικού υπό την προεδρία του Ανυσίου και την εξέταση της αιρέσεως του επισκόπου Σαρδικής Βονόσου, ο οποίος αρνούνταν το αειπάρθενο της Θεοτόκου. Ο Ανύσιος διατηρούσε επίσης αλληλογραφία και με τον Άγιο Αμβρόσιο (βλέπε 07 Δεκεμβρίου), επίσκοπο Μεδιολάνων, απ' όπου αντλούμε και αρκετές πληροφορίες για τον διδάσκαλο του Ανυσίου, επίσκοπο Αχόλιο.
Ο Ανύσιος υπερασπίσθηκε σθεναρά την αθωότητα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, όπως μαρτυρείται και σε αρκετούς Βίους του (Παλλάδιος, Γεώργιος Αλεξανδρείας, Βίος σύντομος). Μετά την καθαίρεση του Χρυσοστόμου, ο Ανύσιος απέστειλε επιστολή στον πάπα Ιννοκέντιο Α', την οποία προσκόμισε στη Ρώμη ο επίσκοπος Απαμείας Ευλύσιος: «Εὐλύσιος δὲ ᾿Απαμείας τῆς Βιθυνίας ἐπίσκοπος παραγέγονε καὶ αὐτὸς ἐν ῾Ρώμῃ ἐπιδιδοὺς γράμματα δεκαπέντε ἐπισκόπων τῆς συνόδου ᾿Ιωάννου καὶ τοῦ καλογήρου ᾿Ανυσίου τοῦ τῆς Θεσσαλονίκης ἐπισκόπου γραφέντα πρὸς τὸν αὐτὸν πάπαν» (Γεωργίου Αλεξανδρείας, Βίος Χρυσοστόμου 65).
Στο ίδιο ζήτημα αναφερόταν επιστολή του πάπα Ιννοκεντίου, την οποία ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να λάβει ο Ανύσιος, διότι οι κομιστές της επίσκοποι εμποδίσθηκαν σκόπιμα από κάποιο χιλίαρχο να καταπλεύσουν στη Θεσσαλονίκη για να την παραδώσουν στον Ανύσιο («ὃς ἐξαυτῆς συζεύξας αὐτοῖς ἑκατοντάρχην ἕνα οὐ συνεχώρησεν αὐτοὺς παραβαλεῖν τῇ Θεσσαλονίκῃ· ἐκεῖ γὰρ ἦν αὐτῶν ὁ σκοπός, πρῶτον ἀποδοῦναι τὰ γράμματα ᾿Ανυσίῳ τῷ ἐπισκόπῳ»).
Εξαιρετικά σημαντικές είναι δύο επιστολές του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, η πρώτη απευθυνόμενη προσωπικά στον επίσκοπο Ανύσιο, ενώ η δεύτερη στον Ανύσιο και σε δέκα ακόμη επισκόπους της Μακεδονίας.
Στην πρώτη επιστολή, που χρονολογείται περί το 406 μ.Χ. και γράφηκε στην εξορία, ο ιερός πατήρ ευχαριστεί τον Ανύσιο για το σημαντικό ρόλο που διεδραμάτισε υπέρ της δικαιώσεώς του («χάριτας πολλὰς ὁμολογοῦντές σου τῇ εὐλαβείᾳ ὑπὲρ τῆς ἐνστάσεως, καὶ τῆς ἀνδρείας τῆς ὑπὲρ τῶν ᾿Εκκλησιῶν») και τον προτρέπει να συνεχίσει άοκνα τις προσπάθειές του για την αποκατάσταση των εκκλησιαστικών πραγμάτων: «μὴ ἀποκάμῃς τὰ συντελοῦντα τῇ κοινῇ διορθώσει τῶν ᾿Εκκλησιῶν ποιῶν καὶ πραγματευόμενος».
Στη δεύτερη επιστολή, που γράφηκε το ίδιο έτος, ο Χρυσόστομος ευχαριστεί από την εξορία τον Ανύσιο και όλους τους ορθοδόξους επισκόπους της Μακεδονίας για τις αδιάκοπες ενέργειές τους για τη δικαίωσή του και την αμέριστη συμπαράστασή τους.Η αρχιερατεία του Ανυσίου έληξε με το θάνατό του περί τα τέλη του έτους 406 μ.Χ. ή τις αρχές του 407 μ.Χ.Η μνήμη του επισκόπου Θεσσαλονίκης Ανυσίου αναγράφεται στο Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο στις 30 Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία τιμάται και η μνήμη της μάρτυρος Ανυσίας.
Άγιος Φιλέταιρος
Ο Άγιος Φιλέταιρος ήταν από τη Νικομήδεια. Διακρινόταν για την βαθιά πίστη του αλλά και απέραντο εξωτερικό κάλλος, κάτι που δεν υπολόγισε ποτέ, γνωρίζοντας ότι μετράει η ψυχική ομορφιά και όχι η εξωτερική. Ποτέ δεν βασίστηκε σε αυτή, παρ' όλο που αυτή θα του εξασφάλιζε μία άνετη ζωή. Οι ειδωλολάτρες θέλοντας να εκμεταλλευτούν το φυσικό του κάλλος, προσπαθούσαν να τον προσελκύσουν στον ειδωλολατρισμό.
Όταν μία φορά μετέβη στη Νικομήδεια ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός, άκουσε για τον Φιλέταιρο και ζήτησε να του γνωρίσουν το άτομο με την τόση ομορφιά. Μόλις τον είδε, μαγεύτηκε και του ζήτησε να μπει στην ακολουθία του, με την προϋπόθεση ότι θα αρνηθεί το χριστιανισμό. Ο Άγιος αποκρίθηκε ότι θα υπηρετήσει τον αυτοκράτορα, αλλά δεν θα έπαυε να υμνεί και να λατρεύει τον Ιησού Χριστό.
Γι' αυτή την ομολογία του, φυλακίστηκε, αφέθηκε όμως ελεύθερος μετά από λίγο καιρό. Όταν όμως ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Μαξιμιανός, ο Φιλέταιρος καταδιώκτηκε και βασανίστηκε. Διεσώθη όμως και μετέβη σε όρος προς τα μέρη της Σιγριανής. Στα μέρη εκείνα ο Άγιος Φιλέταιρος, συνάντησε τον Άγιο Ευβιότο (βλέπε 18 Δεκεμβρίου) και έζησε μαζί του με αδελφική αγάπη, συμμελέτη και συμπροσευχή.
Άγιος Γεδεών ο Νέος Οσιομάρτυρας
Ο Άγιος Γεδεών γεννήθηκε στο χωριό Κάπουρνα της Δημητριάδος (Νομός Μαγνησίας) και κατά κόσμον ονομαζόταν Νικόλαος. Οι ευσεβείς γονείς του, ονομάζονταν Αυγερινός και Κυράτζα ενώ είχε άλλους τρεις αδελφούς και τέσσερις αδελφές.
Δώδεκα χρονών, με την οικογένειά του ήλθε στο χωριό Γιερμή και από 'κει στο Βελεστίνο, όπου εργαζόταν κοντά στο θείο του. Τον άρπαξε όμως κάποιος Τούρκος και τον εξισλάμισε με το όνομα Ιμπραήμ. Μετά από δυο μήνες, ο Νικόλαος, κατόρθωσε και δραπέτευσε και επανήλθε στην οικογένειά του. Ο πατέρας του τον φυγάδευσε στο χωριό Κεραμίδι, όπου κοντά σε κάποιους οικοδόμους πήγε στην Κρήτη. Εκεί εξομολογήθηκε σε κάποιο Ιερέα και βρήκε άσυλο στο εξωκλήσι του.
Μετά τον θάνατο του ιερέα, ο Νικόλαος έφυγε για το Άγιον Όρος. Εκεί πάλι εξομολογήθηκε, έλαβε των αχράντων μυστηρίων και στη Μονή Καρακάλου, εκάρη μοναχός με το όνομα Γεδεών. Οι πατέρες της Μονής του ανέθεσαν το διακόνημα του Εκκλησιάρχου.
Την 6η Ιουνίου 1797 μ.Χ. ο Γεδεών με την ευλογία των Πατέρων διωρίσθηκε μετοχιάρης με τον προηγούμενο Γαβριήλ, στο Μετόχιο της Μεταμορφώσεως, στην περιοχή του Ρεθύμνου Κρήτης. Μετά από έξι έτη παραμονής στο μετόχι, επέστρεψεν στην μονή της μετανοίας του.
Με τον πόθο όμως του μαρτυρίου, ήλθε στο Βελεστίνο, στον τόπο που αρνήθηκε την πίστη του, όπου μέσα στην αγορά με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό.
Διωκόμενος από τους Τούρκους, ήλθε στην Αγιά, όπου συνελήφθηκε. Οι Τούρκοι, αφού τον διαπόμπευσαν στους δρόμους του Τιρνάβου, κατόπιν του έκοψαν τα πόδια και τα χέρια και στη συνέχεια τον έριξαν στα αποχωρητήρια. Εκεί, μέσα σε φρικτούς πόνους, παρέδωσε το πνεύμα του στις 30 Δεκεμβρίου 1818 μ.Χ.
Η τίμια κάρα του μάρτυρα, αποθησαυρίστηκε στην αγία Τράπεζα του Μητροπολιτικού Ναού του Τυρνάβου, Παναγίας Φανερωμένης.
Γεγονότα στις 30 Δεκεμβρίου
- 1066 Σφαγή στη Γρανάδα: ένας όχλος μουσουλμάνων καταλαμβάνει το βασιλικό παλάτι και δολοφονεί το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης.
- 1460 Πόλεμος των Ρόδων: ο Οίκος του Λάνκαστερ νικά στη μάχη του Γουέικφιλντ.
- 1813 Βρετανοί στρατιώτες καίνε το Μπάφαλο (Νέα Υόρκη) κατά τη διάρκεια του Αγγλοαμερικανικού πολέμου του 1812.
- 1853 Η Αγορά του Γκάντσντεν: οι Η.Π.Α. αγοράζουν γη από το Μεξικό για να διευκολύνουν την κατασκευή σιδηροδρόμου στις νοτιοδυτικές Πολιτείες.
- 1896 Ο Φιλιππινέζος πατριώτης Χοσέ Ριθάλ εκτελείται από ισπανικό εκτελεστικό απόσπασμα στη Μανίλα.
- 1916 Στέψη του βασιλιά Καρόλου Α' της Αυστρίας και της βασίλισσας Ζίτας.
- 1918 Ο Έλληνας πρωθυπουργός Ε. Βενιζέλος υποβάλει στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης, μετά το τέλος του Α' Π.Π., μακρύ υπόμνημα περί των ελληνικών δικαιωμάτων επί των παραλίων της Μ. Ασίας. Οι προτάσεις αυτές γίνανε αποδεκτές από το Ανώτατο Διασυμμαχικό Συμβούλιο, πέντε μήνες μετά, στις 6 Μαΐου του 1919.
- 1922 Ιδρύεται η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (Ε.Σ.Σ.Δ.).
- 1924 Ο Έντγουιν Χαμπλ ανακοινώνει την ύπαρξη άλλων γαλαξιών.
- 1927 Έναρξη της πρώτης γραμμής μετρό στην Ασία, της γραμμής Γκίνζα στο Τόκυο.
- 1936 Πρώτη απεργία της Ένωσης Εργατών Αυτοκινητοβιομηχανίας στις ΗΠΑ.
- 1947 Ο βασιλιάς της Ρουμανίας Μιχαήλ αναγκάζεται να παραιτηθεί και η μοναρχία καταλύεται. Το πολίτευμα της χώρας γίνεται Λαϊκή Δημοκρατία.
- 1965 Ο Φέρντιναντ Μάρκος γίνεται πρόεδρος των Φιλιππίνων
- 1993 Το Ισραήλ και το Βατικανό αποκαθιστούν διπλωματικές σχέσεις.
- 2006 Έκρηξη βόμβας στο αεροδρόμιο Μπαράχας της Μαδρίτης.
- 2007 Οι Μπιλαβάλ Μπούτο Ζανταρί και Ασίφ Αλί Ζανταρί αναλαμβάνουν την ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος του Πακιστάν.
Γεννήσεις στις 30 Δεκεμβρίου
- 39 Τίτος, Ρωμαίος αυτοκράτορας
- 1673 Αχμέτ Γ΄, Οθωμανός σουλτάνος
- 1865 Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Βρετανός συγγραφέας
- 1904 Ντμίτρι Καμπαλέφσκι, Ρώσος συνθέτης
- 1906 Κάρολ Ριντ, Άγγλος σκηνοθέτης
- 1920 Τζακ Λορντ, Αμερικανός ηθοποιός
- 1935 Ομάρ Μπονγκό, Γκαμπονέζος πολιτικός
- 1946 Πάττι Σμιθ, Αμερικανίδα τραγουδίστρια και ποιήτρια
- 1950 Μπιάρνε Στρούστρουπ, Δανός επιστήμονας της πληροφορικής
- 1957 Νίκος Πορτοκάλογλου, Έλληνας τραγουδοποιός
- 1961 Μπεν Τζόνσον, Καναδός δρομέας
- 1984 ΛεΜπρόν Τζέιμς, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
Θάνατοι στις 30 Δεκεμβρίου
- 274 Πάπας Φήλιξ Α΄
- 1460 Ριχάρδος, δούκας της Υόρκης
- 1573 Τζιοβάνι Μπατίστα Τζιράλντι, Ιταλός συγγραφέας
- 1591 Πάπας Ιννοκέντιος Θ΄
- 1916 Γκριγκόρι Ρασπούτιν, Ρώσος μυστικιστής
- 1941 Ελ Λισίτσκι, Ρώσος φωτογράφος και αρχιτέκτονας
- 1944 Ρομαίν Ρολάν, Γάλλος συγγραφέας
- 1970 Άγγελος Έβερτ, Έλληνας αστυνομικός
- 1980 Γιάννης Χέλμης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
- 2006 Σαντάμ Χουσεΐν, Ιρακινός πολιτικός
- 2007 Θέμης Χολέβας, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
- 2008 Αχιλλέας Γραμματικόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής
- 2009 Νίκος Κακαουνάκης, Έλληνας δημοσιογράφος
- 2012 Ρίτα Λέβι Μονταλτσίνι, Ιταλίδα νευρολόγος
Πηγή: eortologio, saint.gr & wikipedia
