Η άδεια εξετάσεων θεμελιώνεται νομικά σε διατάξεις νόμου, Υπουργικών Αποφάσεων αλλά και σε συγκεκριμένα άρθρα των Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Ως εκ τούτου πρόκειται για νόμιμη άδεια η οποία είναι αμειβόμενη από τον ΟΑΕΔ και έχει ως θεμελιώδη σκοπό την διευκόλυνση των εργαζομένων, οι οποίοι πληρούν τις τεθείσες από το νόμο προϋποθέσεις, για την συμμετοχή τους στις εξετάσεις.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 2 του Ν.1346/1983 (Φ.Ε.Κ. Α’ 46), εργαζόμενοι που είναι μαθητές ή σπουδαστές ή φοιτητές εκπαιδευτικών μονάδων οποιουδήποτε τύπου και οποιασδήποτε βαθμίδας του Δημοσίου ή εποπτευόμενων από το Δημόσιο με οποιοδήποτε τρόπο και δεν έχουν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας δικαιούνται κατ’ έτος πρόσθετη άδεια 14 εργάσιμων ημερών χωρίς αποδοχές από τον εργοδότη, για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις. Η άδεια χορηγείται σε συνεχείς ημέρες ή τμηματικά.
Η ως άνω άδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις αυξήθηκε σε 30 ημέρες, με το άρθρο 7 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. ετών 1996-1997, ενώ με το άρθρο 6 της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. ετών 1998-1999 καθορίστηκε ότι χορηγείται και στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες που έχουν υπερβεί το 28ο έτος της ηλικίας τους, αλλά μόνο για την προβλεπόμενη διάρκεια των σπουδών, που κάθε φορά παρακολουθεί ο εργαζόμενος, προσαυξημένη κατά δύο έτη, ανεξάρτητα αν οι σπουδές διανύθηκαν συνεχώς η διακεκομμένα.
Για την ανωτέρω άδεια εξετάσεων καταβάλλονται, στους δικαιούμενους εργαζόμενους μαθητές ή σπουδαστές ή φοιτητές, αποδοχές, από τις σχετικές υπηρεσίες του ΟΑΕΔ.
Περαιτέρω λεπτομέρειες για τις ημέρες της προαναφερόμενης άδειας, το ύψος της ημερήσιας αμοιβής, τον τρόπο καταβολής της, τη διαδικασία, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια που αφορά τα παραπάνω, εμπεριέχονται στην αρ.πρ. 31930/14-7-83 (Φ.Ε.Κ. Β’ 444) Κ.Υ.Α. όπως αυτή συμπληρώθηκε και ισχύει με τις αρ.πρ. 34651/29-11-96 (Φ.Ε.Κ. Β’ 1122) και 33894/7-12-98 (Φ.Ε.Κ. Β΄1276) όμοιες αποφάσεις, αρμοδιότητας του ΟΑΕΔ.