Η ανάγκη μίας «άνευ προηγουμένου» ενίσχυσης και επιτάχυνσης των επενδύσεων, με ταυτόχρονο συντονισμό για συμπαγή πορεία του συνόλου της ελληνικής οικονομίας προς την πράσινη μετάβαση και την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης «Επενδυτικό κενό προς την κλιματική ουδετερότητα», την οποία παρουσιάζει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς.
Σύμφωνα με την έκθεση της WWF, εντοπίζονται τα κενά στις εθνικές οικονομικές πολιτικές, ενώ καταδεικνύονται συγκεκριμένες προτάσεις για μεταρρυθμίσεις στις δημόσιες επενδυτικές και οικονομικές πολιτικές, με στόχο η Ελλάδα να μπορέσει να ανταποκριθεί έγκαιρα και επιτυχημένα στην τεράστια πρόκληση για κλιματική ανθεκτική ανάπτυξη.
Σύμφωνα με την οργάνωση, «η επίτευξη φιλόδοξων κλιματικών στόχων ευθυγραμμισμένων τουλάχιστον με τον νέο ευρωπαϊκό στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ) κατά 55% έως το 2030, προϋποθέτει μια άνευ προηγουμένου κινητοποίηση επενδύσεων για τον μετασχηματισμό κομβικών κλάδων της οικονομίας», όπως υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση.
Ο Δημήτρης Καραβέλλας, ο διευθυντής του WWF Ελλάς δήλωσε πως: «Η πανδημία, αλλά και η ενεργειακή κρίση, έπληξαν τη χώρα μετά από μια δεκαετία λιτότητας, σε μια εποχή που αγωνιζόταν να ανακτήσει την ταλαιπωρημένη οικονομία και κοινωνία της, προσκολλημένη δυστυχώς στο ίδιο ελαττωματικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης με αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα που μας έφερε στο σημείο που βρισκόμαστε τώρα».
Ενώ συνέχισε αναφέροντας πως: «Αυτή η μελέτη θέλουμε να αποτελέσει έναυσμα ουσιαστικού δημόσιου διαλόγου για τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται στο πεδίο των εθνικών οικονομικών πολιτικών για την επίτευξη φιλόδοξων κλιματικών στόχων που θα εξασφαλίσουν συνθήκες πραγματικά βιώσιμης ανάπτυξης».
Σύμφωνα πάντα με την έκθεση, στην περίπτωση της Ελλάδας, ο προσανατολισμός προς ένα αναπτυξιακό μοντέλο με θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο μπορεί να ανοίξει δρόμους επιχειρηματικής καινοτομίας και εμπλουτισμού της οικονομίας με νέες επενδυτικές ευκαιρίες σε τομείς αιχμής σε αυτή τη μετάβαση.
Ενώ, σημαντικός παράγοντας στη ζωτικά σημαντική πλέον πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα είναι η κοινωνική διάσταση των μέτρων και των πολιτικών που θα τη σηματοδοτήσουν. Τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης, καθώς και οι βασικές προτάσεις του WWF Ελλάς, αποτυπώνονται, μεταξύ άλλων, ως εξής:
Σε επίπεδο ΕΕ, απαιτείται περίπου διπλασιασμός του μεριδίου των δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων στο ΑΕΠ έως το 2030: από περίπου 1,5% σε 3,7% του ΑΕΠ, για τις επενδύσεις που σχετίζονται με την απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος. Για την Ελλάδα, η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη, ιδίως επειδή μέχρι σήμερα οι επενδύσεις και οι μέχρι σήμερα χρηματοδοτήσεις μέτρων και πολιτικών προστασίας του περιβάλλοντος βασίζονταν σχεδόν αποκλειστικά σε ευρωπαϊκές αναπτυξιακές ενισχύσεις, ενώ οι εγχώριες επενδυτικές πολιτικές σε μεγάλο βαθμό συνεχίζουν να αγνοούν τα μηνύματα από τις πολιτικές που διαμορφώνονται στο επίπεδο της διεθνούς κοινότητας και της ΕΕ για την αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης.
Μεγάλο μέρος των σχετικών με την πράσινη μετάβαση μέτρων αφορούν χρηματοδοτικές εκκρεμότητες από παρελθόντα έτη. Τα μέχρι στιγμής εγκεκριμένα μέτρα ανέρχονται σε 2,8 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2025, δηλαδή περίπου 1,5% του ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2019.
Η δημιουργία «κλιματικής ασπίδας» (climate proofing) για το σύνολο των οικονομικών και των τομεακών πολιτικών της χώρας πρέπει να αντιμετωπιστεί ως προτεραιότητα. Απαραίτητος είναι επίσης ο καθορισμός ελάχιστου ποσοστού κλιματικής επένδυσης ανά εργαλείο και πολιτική, για το σύνολο της Κρατικού προϋπολογισμού.
Τέλος, διαχρονικό και κομβικής σημασίας ζητούμενο είναι η διαφανής δημοσιοποίηση δεδομένων για το περιβαλλοντικό αποτέλεσμα και το κλιματικό αποτύπωμα της οικονομίας και ειδικότερα του κάθε εργαλείου οικονομικής πολιτικής, και βεβαίως η βελτίωση της οικονομικής διακυβέρνησης με διαδικασίες κοινωνικά συμπεριληπτικού και συμμετοχικού σχεδιασμού και παρακολούθησης.
Η η Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής πολιτικής, WWF Ελλάς επεσήμανε πως: «Συχνά θεωρούμε δεδομένο ότι τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα πρέπει «να την πληρώσει» η ΕΕ. Ωστόσο, όλες οι εκτιμήσεις καταδεικνύουν ότι οι πόροι της ΕΕ δεν επαρκούν για να καλύψουν τις σημαντικές πρόσθετες επενδυτικές ανάγκες που προκύπτουν από τη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών».
