Αυτές τις μέρες οι εξέδρες των «επισήμων» αυτού του τόπου παρουσιάζουν το παρελθόν μας, με παρελάσεις, εμβατήρια και πανηγυρικούς μας λένε ποιοι είμαστε και πώς φτάσαμε ως εδώ ύστερα από 200 χρόνια ανεξαρτησίας. Ακούμε πολλούς και για πολλά και καλό είναι να δεθούμε στο μεσιανό κατάρτι, γιατί θα μας ξεκουφάνουν οι Σειρήνες.
Η Ιστορία αφηγείται ανθρώπινες ενέργειες που σαφώς συνεπάγονται τιμές ή ενοχές για όσους έχουν σχέση μ' αυτές. Με βάση όσα μαθαίνει ο νέος άνθρωπος στο σχολείο, σχηματίζει αξιολογικές κρίσεις για άλλους ανθρώπους, για κοινωνικές ομάδες, στρώματα, τάξεις, σεβασμό και εμπιστοσύνη ή αποστροφή και έχθρα.
Τα πράγματα, λοιπόν, είναι σοβαρά και επικίνδυνα. Για ποιους; Μα για όσους (κοινωνικά στρώματα, ομάδες, τάξεις) ήταν απόντες από μεγάλα έργα ή έπαιξαν ρόλο αρνητικό ή θεωρούν ότι η αφήγηση κάποιων γεγονότων δεν ευνοεί τις δικές τους θέσεις, την ιδεολογία τους, τους σκοπούς τους.
Αυτοί, λοιπόν, χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους απόκρυψης της ιστορικής αλήθειας, όπως την αποσιώπηση, παραποίηση, παρερμηνεία κ.λπ. Όλ' αυτά, μ' έναν σκοπό: τη δημιουργία πλανημένων κοινωνικών συνειδήσεων που σκέφτονται και ενεργούν σε βάρος των ίδιων τους των συμφερόντων.
Η Ιστορία παστώνεται με τόσα ψέματα και παραχαράξεις, ώστε χρειάζεται πολύ ξαρμύρισμα για να βγουν οι ιστορικές αλήθειες που έχουν αντικατασταθεί από εθνικούς μύθους και στερεότυπα με στόχο να σβηστεί από τη μνήμη ότι η επανάσταση του 1821 είχε εχθρούς και φίλους.
Η «κατασκευή» της ιστορίας!
Η Τουρκοκρατία εξέθρεψε κοινωνικές τάξεις με συγκρουόμενα και ανταγωνιστικά συμφέροντα. Η οθωμανική κυβέρνηση, δημιούργησε μια ελληνική αριστοκρατία διοικητικών οργάνων και φοροεισπρακτόρων. Η ηθική και πολιτική θέση τούτης της τάξης αποδόθηκε άριστα με την ονομασία τους σαν είδος «χριστιανών Τούρκων».
Για να έρθουμε, όμως, στο θέμα μας πολύ - πολύ συγκεκριμένα με δυο μελέτες περιπτώσεων.
Ποιος Έλληνας, σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεται, δε γνωρίζει να πει δυο λόγια για το «ξεκίνημα της Επανάστασης στην Αγία Λαύρα στις 25 Μάρτη»; Μπορεί να μη γνωρίζουμε για την τύχη των πρωτεργατών της Επανάστασης, για την εξάρτηση και τους ξένους προστάτες, για την κατάληξη του αγώνα, όμως όλοι μπορούμε εύκολα να αναφερθούμε στο «πιο σημαντικό γεγονός της Νεότερης Ιστορίας μας, στην ευλογία των όπλων στην Αγία Λαύρα από τον Π.Π. Γερμανό, που αποτέλεσε και αφετηρία της Ελληνικής Επανάστασης».
Κι όμως, ούτε στις 25 Μάρτη του 1821 ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση ούτε στην Αγία Λαύρα.
Σε ότι αφορά την ημερομηνία έναρξης της Επανάστασης αυτή θεσμοθετήθηκε το 1838 από τον τότε βασιλιά Όθωνα. Η παραχάραξη του 21, λοιπόν, έγινε με το βασιλικό διάταγμα του Όθωνα καθώς μέχρι τότε η εθνική γιορτή είχε καθιερωθεί να γιορτάζεται την Πρωτοχρονιά, σε ανάμνηση της 1ης Γενάρη, που η Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου την 1/1/1822 κήρυξε επίσημα και πανελλαδικά την Εθνική Ανεξαρτησία της Ελλάδος και συνέταξε το πρώτο Ελληνικό Σύνταγμα. Ο Όθωνας για να κόψει κάθε θεσμό με την Α΄ Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου, που ψήφισε πολίτευμα δημοκρατικό, κατάργησε την Πρωτοχρονιά ως μέρα Εθνικής γιορτής και με το διάταγμά του αυτό αυθαίρετα τη μετέθεσε στις 25 Μάρτη. Και είναι φανερό ότι οι προύχοντες και το ανώτερο ιερατείο, σε καμιά περίπτωση δε θα μπορούσαν να καταργήσουν την Εθνική γιορτή της Πρωτοχρονιάς και να πλάσουν τον μύθο της Αγίας Λαύρας χωρίς την καθιέρωση της 25ης Μάρτη, ως επέτειο της Εθνικής γιορτής.
Βρισκόταν ήδη σε πλήρη εξέλιξη η σκύλευση πάνω στο πτώμα της Επανάστασης του '21. Ο πολιτικός κοτζαμπασισμός και η Εκκλησία, σε πλήρη σύμπνοια με το Παλάτι, θεώρησαν ότι ήταν η κατάλληλη ώρα να παγιώσουν τη δική τους εκδοχή για το παρελθόν με στόχο να ταυτιστούν με την ουσία του νεοελληνικού κράτους. Ο,τι δεν συνέφερε ή το αποσιωπούσαν ή το τροποποιούσαν κατάλληλα.
Ο Γρηγόριος Ε΄
Το 1870/71, στον εορτασμό για τα 50 χρόνια από την κήρυξη της Ελληνικής επανάστασης του 1821, με μια επίσημη τελετή γίνεται η ανακομιδή των οστών του Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης Γρηγορίου του Ε΄ από την Οδησσό στην Αθήνα και η πανηγυρική ένταξή του στους ήρωες και πρωτεργάτες της ελληνικής επανάστασης.
Ο τότε Μητροπολίτης Αθηνών Θεόφιλος αναφέρθηκε με λεπτομέρεια στον απαγχονισμό του Πατριάρχη από τους Οθωμανούς το Μάρτιο του 1821, στο χλευασμό του σκηνώματος από τους μουσουλμάνους και τους Εβραίους και απέδωσε την ανεύρεση του σώματος μετά τον ποντισμό του στη Θεία Πρόνοια, που εμφανιζόταν να αποτελεί κινητήρια δύναμη της ιστορίας.
Επρόκειτο για μια ακόμη επινοημένη «κατασκευή» της Ιστορίας, διανθισμένη με το γραμμένο το 1872 -κατά παραγγελία του Πανεπιστημίου Αθηνών- ποίημα «Στον αδριάντα Γρηγορίου του Ε'» του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, μέσω της οποίας ο Γρηγόριος Ε' ανάγονταν σε σύμβολο του έθνους και σε νεομάρτυρα.
Ωστόσο, ο άνθρωπος αυτός όχι μόνο δεν υποστήριξε την Ελληνική επανάσταση αλλά αντίθετα ήταν, μαζί με την πλειονότητα του ανώτερου κλήρου -σε αντίθεση με την πλειονότητα του λαϊκού κλήρου- ορκισμένος αντίπαλος της.
Ήταν αυτός που στην Εγκύκλιο του Μαρτίου 1821 ισχυρίστηκε ότι η κυριαρχία των Οθωμανών ήταν θεόπεμπτη και όποιος οργανώνει ανταρσία εναντίον τους, όπως ο Υψηλάντης και ο Σούτσος, κινείται εναντίον τού Θεού και γι' αυτό η Εκκλησία τον αφορίζει και τον καταδικάζει σε αιώνια τιμωρία.
Χρήστος Κάτσικας
