Υποχρεωτική γίνεται από την 1η Απριλίου 2024 η ψηφιακής κάρτας εργασίας στους κλάδους του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας, ενώ «τσουχτέρα» είναι τα πρόστιμα για όσους δεν συμμορφωθούν.
Οι επιχειρήσεις - εργοδότες θα υποχρεωθούν από την 1η Απριλίου να διαθέτουν και να ενεργοποιούν αντιστοίχως, σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων τους με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, που απασχολούνται με φυσική παρουσία στο χώρο παροχής εργασίας της επιχείρησης, περιλαμβανομένων και των εργαζομένων που απασχολούνται στις επιχειρήσεις τους μέσω δανεισμού.
Ειδικότερα, από την 1η Απριλίου 2024 παύει η πιλοτική και ξεκινάει η υποχρεωτική περίοδος για την ψηφιακή κάρτα εργασίας για τους εξής κλάδους:
- Βιομηχανία τροφίμων
- Ποτοποιία
- Παραγωγή προϊόντων καπνού
- Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών
- Κατασκευή ειδών ένδυσης
- Βιομηχανία δέρματος και δερμάτινων ειδών
- Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα, κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής
- Χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων
- Εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων
- Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων
- Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων
- Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες
- Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων
- Παραγωγή βασικών μετάλλων
- Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού
- Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων
- Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού
- Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού π.δ.κ.α.
- Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων
- Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών
- Κατασκευή επίπλων
- Άλλες μεταποιητικές δραστηριότητες
- Επισκευή και εγκατάσταση μηχανημάτων και εξοπλισμού
- Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών
«Τσουχτερά» πρόστιμα
Τσουχτερά είναι τα πρόστιμα που περιμένουν όσους εργοδότες δεν συμμορφωθούν με το νέο μέτρο της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, όπως προβλέπει ο νόμος 4808/2021 στην περίπτωση που δεν ενεργοποιείται η ψηφιακή κάρτα εργασίας το πρόστιμο για την επιχείρηση ανέρχεται στα 10.500€. Μάλιστα, οι παραβάσεις στην περίπτωση που εργοδότης απέχει από την εφαρμογή του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας ή δεν το εφαρμόζει ορθά, χαρακτηρίζονται ως «πολύ υψηλές».
Παράλληλα, για κάθε περίπτωση απόκλισης της καταγραφής του χρόνου εργασίας από τον πραγματικό χρόνο εργασίας επιβάλλεται πρόστιμο 3.000€. Εάν ο εργοδότης παρεμποδίζει την απόδειξη του πραγματικού χρόνου εργασίας εξαλείφοντας τα στοιχεία το πρόστιμο είναι 4.000€.
Ένας χρηστικός οδηγός
Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έχει εκδώσει αναλυτικό οδηγό με χρηστικές πληροφορίες και διευκρινίσεις για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους καθώς και απαντήσεις σε σειρά ερωτήσεων που έθεσαν οι επιχειρήσεις στις οποίες έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα η Ψηφιακή Κάρτα.
Ακολουθούν ενδεικτικά ορισμένες από τις διευκρινίσεις αυτές:
- Η επιχείρηση μπορεί να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το υφιστάμενο σύστημα ωρομέτρησης, εφόσον υπάρχει, με ή χωρίς QRCode.
- Εκπρόθεσμη δήλωση έναρξης / λήξης επιτρέπεται μόνο σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή αντικειμενικής αδυναμίας που εμποδίζει τη λειτουργία του συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων ή τη διαβίβαση των στοιχείων στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ (π.χ. πρόβλημα στα συστήματα του εργοδότη, διακοπή ρεύματος / τηλεπικοινωνιών, πρόβλημα σύνδεσης με το Εργάνη). Στις περιπτώσεις αυτές ο εργοδότης υποχρεούται να ειδοποιήσει αμέσως, με κάθε πρόσφορο τρόπο, την οικεία Επιθεώρηση Εργασίας και μόλις λήξει το πρόβλημα, να κάνει εκπρόθεσμη δήλωση.
- Η σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας αποτελεί υποχρέωση του εργαζομένου και δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τον εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση, η ευθύνη για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας καθώς και την ορθή χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας από τον εργαζόμενο, ανήκει στον εργοδότη. Η επαναλαμβανόμενη μη υποβολή δηλώσεων έναρξης και λήξης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ συνιστά αιτία ελέγχου από την Επιθεώρηση Εργασίας (riskanalysis).
- Σε περίπτωση που δεν υφίσταται χτύπημα κάρτας κατά την έναρξη, ή/και κατά τη λήξη της απασχόλησης των εργαζομένων λόγω της φύσης της εργασίας τους (πχ περιοδεύοντες πωλητές), τεκμαίρεται ως ωράριο εργασίας εκείνο που έχει δηλωθεί στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ για τη συγκεκριμένη ημέρα. Σε περίπτωση προσέλευσης μετά τη δηλωμένη έναρξη του ωραρίου, ή αποχώρησης πριν τη δηλωμένη λήξη του ωραρίου, είναι απαραίτητη η σήμανση της κάρτας, μεταξύ άλλων και για λόγους ασφάλειας δικαίου του εργαζόμενου (π.χ. εργατικό ατύχημα).
- Η ευέλικτη προσέλευση γίνεται σε διάστημα μέχρι και 120 λεπτά από την έναρξη του προδηλωθέντος ωραρίου και συμπαρασύρει και την δηλωθείσα ώρα λήξης του ωραρίου. Ευνόητο είναι ότι η ευέλικτη προσέλευση ισχύει μόνο μετά την ώρα έναρξης του δηλωθέντος ωραρίου και όχι πριν.
Για παράδειγμα, αν έχει δηλωθεί ευέλικτη προσέλευση εντός 120 λεπτών για έναν εργαζόμενο και το δηλωθέν ωράριο εργασίας του είναι 09:00-17:00, τότε εάν ο εργαζόμενος χτυπήσει κάρτα στις 10:30, νομιμοποιείται να έχει σήμανση λήξης του ωραρίου του στις 18:30. Αν αντιθέτως προσέλθει στην εργασία του στις 08:15 και χτυπήσει κάρτα με δηλωθέν ωράριο 09:00, δεν θεωρείται ότι καλύπτεται από την ευέλικτη προσέλευση και προκειμένου ο εργοδότης να είναι νόμιμος θα πρέπει να έχει προβεί σε σχετική προδήλωση στο πλαίσιο του Μεταβαλλόμενου/ Τροποποιούμενου Ωραρίου.
Διευκρινίζεται ότι ο χρόνος προπαρασκευής των εργαζομένων πριν την ανάληψη υπηρεσίας ή κατά την αποχώρησή τους από την εργασία, π.χ. για αλλαγή ενδυμασίας, πλύσιμο κλπ, δεν αποτελεί χρόνο εργασίας εκτός αντιθέτου συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου. (ΑΠ 317/65).
- Οι υπερωρίες δηλώνονται με Αναγγελία Νόμιμης Υπερωριακής Απασχόλησης (και σε περίπτωση υπερβάσεων πέραν των νομίμων ωρών υπερωρίας πρέπει να αναφέρεται και η σχετική αίτηση ή εγκριτική απόφαση του ΑΣΕ).
